یک باستانشناس گفت :دكتر نگهبان مسلما نقطه شروع باستان‌شناسي نبوده، ولی نقطه اوجی بوده كه برای ما بسيار ارزشمند است.
به گزارش هنرنیوز ، نخستین روز همایش عصر ديروز (دوشنبه، پنجم ارديبهشت‌ماه) باهمکاری انجمن علمي باستان‌شناسی دانشگاه تهران برگزار شد.
حسن فاضلی نشلی ـ باستانشناس ـ در این مراسم گفت : چنين جمعي با حضور باستان‌شناسان و دانشجويان رشته باستان‌شناسي پس از مدت‌ها شكل گرفته است. بسيار افتخار داريم كه امروز در خدمت نخستين شاگردان محروم نگهبان هستيم. اميدوارم دهه 90، دهه پرباري براي باستان‌شناسي كشور باشد، بويژه براي نسل جواني كه اين همايش را برگزار كرده است. چنين اقدامي نشان مي‌دهد كه در آينده نيز شاهد برگزاري چنين جلسات و همايش‌هايي مي‌توانيم باشيم.
مهرنوش زاده‌دباغ ـ دبير انجمن علمي باستان‌شناسي دانشگاه تهران ـ در ادامه اظهار کرد: باستان‌شناسي مانند هر رشته ديگري، يك نقطه شروع دارد و نقاط اوج و فرود نيز به‌دنبال آن وجود دارد. دكتر نگهبان مسلما نقطه شروع باستان‌شناسي نبوده، ولي نقطه اوجي بوده كه براي ما بسيار ارزشمند است.
وی افزود:به همين دليل، فكر كرديم از آنجا كه او بزرگ‌ترين و تأثيرگذارترين باستانشناس كشور بوده و باستان‌شناسي ايران در زمان او در نقطه اوج بوده است، چنين مراسمي را برگزار كنيم.
دبير انجمن علمي باستان‌شناسي دانشگاه تهران خاطرنشان کرد :به نظر مي‌رسد، فاصله‌اي بين دكتر نگهبان و نسل‌هاي فعلي باستان‌شناسي در حال ايجاد شدن است. دوست داشتيم، چنين مراسمي را در زمان حيات او برگزار مي‌كرديم. البته در زمان رياست مهندس بهشتي بر سازمان ميراث فرهنگي كشور برنامه‌اي براي بزرگداشت او برگزار شد.
پس از این سخنرانی پيام اينترنتي بهمن نگهبان ـ فرزند دكتر نگهبان ـ پخش شد. او ضمن ابراز خوشحالی از اینکه هنوز پدرش را در ايران به‌عنوان كسي كه كمك بزرگي به باستان‌شناسي كشور كرده است، مي‌شناسند،تا کید کرده بود : او هميشه دوست داشت، همه‌چيز درست و خوب باشد و در تمام عمرش تلاش كرد، همه كارها را به خوبي پيش ببرد و البته صدمه‌هاي زيادي نيز در اين راه ديد، ولي هيچ‌گاه روحيه‌اش شكسته نشد.
وحيد عسگرپور از دیگر سخنرانان این مراسم بود که مطلبي را با عنوان «نگهبان باستان‌شناسي ايران» بیا ن کرد .
وی تشریح کرد :عزت‌الله نگهبان دوران دبستان و دبيرستان خود را در پيشرفته‌ترين مدارس سازگار با سيستم آموزش مدرن دنبال كرد و در سال‌هاي پاياني دبيرستان دانش‌هاي وابسته به فرهنگ و تمدن ايران بسيار مورد علاقه و توجه او بود و به اين ترتيب در سال 1328 در رشته باستان‌شناسي فارغ‌التحصيل شد و با دكتر مهدي بهرامي نيز فعاليت‌هاي زيادي را انجام داد.
وی ادامه داد:دكتر نگهبان پس از مدتي به مؤسسه شرق‌شناسي دانشگاه شيكاگو وارد شد و به اين ترتيب، تحولاتي بنيادي را در آموزش و پژوهش باستان‌شناسي ايجاد كرد.
عسگرپور اظهار کرد: از جمله اقدامات دكتر نگهبان تأسيس مؤسسه‌دانشگاهي، نو كردن فصل‌هاي كتب دانشگاهي و برقراري فعاليت‌هاي ميداني است. او نماينده نسلي بود كه باستان‌شناسي را به مثابه رويكردي پژوهشي و فرهنگي معرفي کرده و آن را جايگزين عتيقه‌جويي نمودند.
وی افزود: او از جمله كساني است كه در راستای عمومی كردن باستان‌شناسی گام‌هاي مهمي برداشت، به‌طوری كه با برگزاری نمايشگاه‌ها و امكان بازديد مردم از كاوش‌ها، برای آشنا كردن آن‌ها با اين حوزه تلاش می‌كرد.
عسگر پور تصریح کرد :آنچه از دكتر نگهبان مي‌توان آموخت، تداوم و تقويت الگوهای حفاظتی و پژوهشی درون چارچوبی مشخص، برقراری تعاملات سازنده با مراكز پژوهشی معتبر، تلاش برای ترويج علم باستان‌شناسی در بدنه جامعه با استفاده از قابليت‌های فرهنگ عامه است.
وی ادامه داد: دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشي را بايد تقويت كنيم. اين كاري بود كه دكتر نگهبان به خوبي آن را انجام داد. اميدوارم روزي برسد كه باستان‌شناسان ايران براي مردم عامه نيز مطالبي در اين حوزه بنويسند.
شادی گنجي سخنران بعدی این مراسم بود.
وي با اشاره به اینکه ريشه‌هاي شكل‌گيري مؤسسه باستان شناسی به بازگشت دكتر نگهبان و همكاري او در دانشگاه تهران مربوط مي‌شود،تاکید کرد : پس از آغاز تدريس، او احساس كرد كه تعداد محدودی از دانشجويان به رشته باستان‌شناسي علاقه دارند. داستان عدم توجه به باستان‌شناسی توسط دانشجويان تا جايی پيش رفت كه او از ذكر نام اين‌كه در چه رشته‌ای و در چه دانشكده‌ای تدريس می‌كند، خودداري كرد.
گنجی دلیل این امر را عدم اعتبار باستان‌شناسي بين دانشجويان و اساتيد دانست و گفت : بنابراين او به فكر ايجاد يك مؤسسه باستان‌شناسي افتاد تا براي اين رشته اعتباري ايجاد شود.
وی تشریح کرد: او اقدامات و رايزني‌هاي بسيار زيادي را با مسؤولان مربوط در دانشگاه‌ها در حوزه باستان‌شناسي انجام داد و در نهايت، پس از حدود دو سال، اساسنامه اين مؤسسه به تصويب شوراي دانشگاه تهران رسيد.
گنجی ادامه داد : مؤسسه باستان‌شناسي كشور در سال 1338 در محل دانشكده ادبيات آن زمان كه اكنون باغ نگارستان در ميدان بهارستان است، آغاز به كار كرد.
وی یادآور شد : ساختمان و باغي كه توسط محمود افشار جهت اختصاص به این موسسه وقف شد و در اختيار اين مؤسسه قرار گرفت.
