یاسین پورعزیزی: در خانه فرهنگ‌دوستان تالشی کتابی دو جلدی از محققی به نام «مارسال بازن» موجود است که برای بسیاری از آنها حکم یک سند و کتاب مرجع را دارد. کتابی که در زمینه روش تحقیق و بررسی یک منطقه قومی از دید یک خارجی در سطح ملی نیز بسیار اثر قابل توجهی محسوب می شود. خصوصا اینکه ظاهرا تا آن سالها هیچ کتابی جز کتاب یادشده در مورد این ساکنان جنوبی دریای خزر منتشر نشده است. تصاویر سیاه و سفید انتهای این کتاب از لباس مردمان این دیار، کوه های زیبا و مناطق ییلاقی آن، زراعت و دامداری، کوروج ها کوتی ها و پاروها که دیگر چیزی از آنها نمانده خاطرات زیادی را برای نسل قدیمی‌تر تالش یادآوری می کند. اما این کتاب نایاب شده و به چاپ های بعدی نرسیده بود که بالاخره بعد از سالها انتشارات جامعه نگر با انجام مذاکرات و انعقاد قراردادهایی، موفق شد کلیه امتیازات مادی و معنوی اثر مذکور را از موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوي در اختیار بگیرد. اکنون چاپ دوم این کتاب ارزشمند در یک جلد منتشر شده است.
کتاب طالش ترجمه یک تز دکترای دولتی فرانسه به قلم مارسال بازن است که در اسفند 1358 پایان یافت و در سال 1359 توسط انتشارات آ.د.پ.اف پاریس به زبان فرانسه در دو جلد به ترتیب 220 صفحه و 314 صفحه همراه با خلاصه ای به زبان فارسی منتشر شد. با چاپ این کتاب تحت شماره 23 انجمن ایران شناسی فرانسه در تهران انتشار مجموعه «گنجینه نوشته های ایرانی» را که در سال 1328 توسط هانری کربن آغاز شده بود از سر گرفت. این تز تحت سرپرستی آقای «گزاویه دوپلانول» استاد جغرافیای دانشگاه پاریس-سوربن تهیه شده و در سال 1358 در همان دانشگاه از آن دفاع گردید. مندرجات آن براساس دانستنی هایی است که طی چهار مسافرت تحقیقاتی به منطقه طالش در تابستانهای 1351،1352، 1353، 1355 جمع آوری گردیده است.
در فصل پنجم این کتاب می خوانیم: «ماله کشی برنجزار را پیشکاول و یا پیشکُل می نامند که در ضمن اسم وسیله ای نیز هست که برای این کار در طالش و همه نقاط گیلان به کار می رود ولی در گیلان شرقی لَت نامیده می شود. این وسیله تشکیل یافته است از تخته ای نیمه هلالی که به وسیله دو تسمه به یک گاو نر بسته می شود و دسته ای نیز دارد که کشاورز از آن برای محکم نگه داشتن ماله بر روی زمین استفاده می کند. لبه‌ی تیز آن کلوخ ها را می شکند و همراه با کندن آخرین علفهای هرز گل را نیز صاف می کند.»
محیط طبیعی، آب و هوا، تاثیرات آب و هوا، جمعیت، زمینهای جلگه ای برنجکاری، زمینهای جلگه ای دیمزار و مساکن، زندگی در کوهستان، همسایگان تالش‌ها، روابط اقتصادی بین تالش‌ها و همسایگانشان و نیز تجارت و خدمات بعلاوه روابط فرهنگی از مسائلی هستند که در کتاب مورد بررسی قرار گرفته اند. نقشه ها و نمودارهایی که بازن در کتاب آورده و همچنین آمارهایی که او در کتاب گردآوری کرده نگاه ریزبین و دقیق این محقق فرانسوی را نمایان می کند.
در فصل هفتم کتاب می خوانیم: «صعود به ییلاقها نوعی تعطیلات بسیار مورد علاقه حتی برای دانش آموزان دبیرستانی نیز که با نحوه ی زندگی غربی آشنا و گاهی لباسهای غربی و موهای بلند دارند، به حساب می آید. این نمونه ای کاملا واضح از جدایی بین غرب گرایی سطحی زندگی ایرانیان در سالهای اخیر و وابستگی عمیق آنها به ارزشهای سنتی می باشد. پی بردن به این جدایی انک اندک به پدیده‌ی طرد فرهنگی انجامید که یقینا نقشی مهم همراه با سایر مشکلات اقتصادی و نفی سلطنت استبدادی در واژگونی رژیم شاه داشته است.»
طالش به قیمت 35 هزار تومان در 752 صفحه توسط نشرجامعه نگر با ترجمه «دکتر مظفرامین فرشچیان» منتشر شده است.
