هنر نیوز - نشست پيشينه نقد در هنر ايراني و اسلامي برگزار شد

نشست پيشينه نقد در هنر ايراني و اسلامي برگزار شد

در اين نشست که از ساعت 10 صبح چهارشنبه 12 اسفند در سالن همايشهاي فرهنگستان هنر برگزار شد، اسماعيل پناهي معاونت پژوهشي پژوهشکده هنر به عنوان نخستين سخنران به ارايه توضيحاتي در خصوص فلسفه برگزاري اين جلسات هم انديشي پرداخت.

وي در بخش ابتدايي صحبت هاي خود گفت: هنر عرصه اي واسع و عميق در تحليل رويکردها و نظرها نسبت به مفاهيم انساني و نيازهاي مختلف بشر است و هنرمند ايراني اگر با ريشه ها و پايه هاي اعتقادي و فکري کشورش آشنا نباشد، هيچگاه نخواهد توانست به نيازهاي فکري جامعه اش پاسخ بگويد.

پناهي ادامه داد: موضوع فتوت نامه ها به عنوان يکي از اصلي ترين مباحث فلسفه هنر در ايران در اين نشست مورد بررسي قرار مي گيرد.

طهوري،دبير علمي هم انديشي نقد بومي به عنوان دومين سخنران با اشاره به پيشينه برگزاري جلسات توسط گروه نقد هنر افزود: ابتدا قرار بود که به صورتي تخصصي فتوت نامه سلطاني مورد ارزيابي قرار بگيرد، اما در جلسات مشورتي، گروه به اين نتيجه رسيد که موضوع فتوت نامه ها و متون کهن را به عنوان نمونه اي از نقد در ادبيات کهن ارزيابي کنيم.

طهوري تاکيد کرد: پيشينه اعتقادي و فرهنگي جوامع شرق به خصوص ايران، موضوع سخنراني هاي صبح است که به ساختار شناسي هنر ايراني و اسلامي مي پردازيم.

علي معلم، رئيس فرهنگستان هنر در ادامه اين نشست گفت: کفشدوز در معناي لغوي کهن به معناي صاحب حرفه اي است که براي بشر پاي افزار مي سازد و در ساختار ادبيات نوين کفاش جايگزين آن شده است.

وي ادامه داد: در ادبيات ايران لغاتي همچون عياري و کفشدوزي به روش معمولي و به سبک ترجمه جديد معناشناسي مي شود و اگر تاريخ سيستان را ورق بزنيم با چهره يکي از جوانمردان آشنا مي شويم که به مقام اميري سيستان مي رسد و تاريخ ادبيات ايران نشان مي دهد که شيوه عياري از گذشته تا به امروز حتي در وجه تسميه کلماتي جون کلاه نمدي ها و کلا مخملي ها متجلي مي شود.

معلم تصريح کرد: من از مدينه فاضله به شهرياران ياد مي کنم و شهرياري اوج اين معناست که سلسله تفکرات و مفاهيم در ساختار ادبيات و استعارات کهن جلوه خاصي مي يابد و حکومت در چنين تعبير شاعرانه اي است که معناي فره ايزدي مي يابد و بر همين مبناست که نزديکي بسياري ميان معناها و ارزشها در تفکر ايراني و شيعي ملاحظه مي شود.

رئيس فرهنگستان هنر خاطرنشان کرد: هنر در نگاه ايراني و اسلامي، متاثر از تصوراتي است که در بنيان هاي اعتقادي و ديني ايران باستان و ايران اسلامي ريشه دارد و ساختار معنايي ادبيات ايران پيرامون مفاهيم ديني جلوه اي استعاري و شاعرانه يافته است.

وي تصريح کرد: شهرياران که نمونه اسلامي اش را در مدينة النبي مشاهده مي کنيم، در ساختار معناشناسي نگاه ايده آل به مفاهيم انساني، نمونه هاي بي شماري را در تفکر سياسي غرب و شرق در قامت شهر خدا، حکومت کمال مطلوب، فره ايزدي، فيلسوف شاه و شيخ شاه، تجلي يافته است.

معلم يادآور شد: تجلي هنر ايران در ساخت تفکر باستان حوزه اي وسيع از نظريه ها و انديشه ها را در بر مي گيرد که البته در نگاه جديد به حوزه هايي محدود نگريسته مي شود و در واقع ساختار هنر ايراني و اسلامي بر مبناي معناها و مفهوم هاي استعاري و تشبيهي از بسياري مولفه هاي مقدس در بنيان تفکر اجتماعي و اعتقادي ايرانيان در طول تاريخ ناشي مي شود.

وي تصريح کرد: ميان معناها در آيين زرتشت ايران باستان و دين اسلام در ايران، پس از عهده ساساني قرابت معنايي جالبي وجود دارد و ريشه بسياري از مفاهيم و ارزشهاي ايران باستان را در کتاب قرآن بايد جستجو کرد و برهمين اساس آنچه که محبت ايرانيان نسبت به پيامبر (ص) و اهل بيت (ع) را موجب شده در همين زنجيره تحليلي و معنايي از ادبيات کهن ايران باستان مستتر است.

معلم اشاره کرد: هنگامي که به فلسفه وقوع عاشورا از منظر ادبيات کهن مي نگريم به تعبيرات جالبي مي رسيم که همان مفاهيم والاي ديني را در قالبي استعاري از دين و ارزش ها تحليل مي کند و نکته جالب آنکه پيامبر (ص) شخصيتي بود که اسطوره ها را مي شناخت و بر مبناي علم الهي و وحي قرآني براي مردم عرب فرهنگ اصيل را معنا مي کرد.

وي تاکيد کرد: اسوه ها الگوهاي انساني هستند که پروردگار براي بشريت قرار داده و بر همين مبنا اسوه ها شمايلي متفاوت از اسطوره ها مي يابند، اسطوره ها جلوه اي بشري دارند و اسوه ها شمايلي وام گرفته از صفات الهي هستند و امير مومنان (ع) اسوه بشر در همه فضيلت ها جز سياست است؛ چرا که علي (ع) سياست را به امثال معاويه و کساني که چون او مي انديشند در طول تاريخ واگذارده است و همين دوري او از سياست متداول و مرسوم او را اسوه انسانيت در تاريخ بشر قرار داده است.