اما اینکه هدف و رویکرد کلی برنامه «نود» چیست و در طول یک سال کاری که معادل یک فصل فوتبالی محسوب می‌شود چه نقطه‌ای را نشانه می‌گیرد و آیا به آنجا می‌رسد یا نه باید از تهیه کنندگان آن سوال کرد. ولی یک سوال دیگر باقی می‌ماند که این را باید از اهالی فوتبال و ورزش و نیز مردم و البته مسئولان شبکه سه سیما پرسید. آن هم اینست که آیا برنامه «نود» به فوتبال ما کمکی کرده است یا نه؟ و اگر کمک کرده است چقدر و در کدام حوزه بوده؟ و آیا این کمک متناسب با سرمایه گذاری زمانی و مالی بر روی این برنامه بوده است یا خیر؟ این ها سوالات جدی است که باید ذهن دست اندرکاران برنامه نود را به خود مشغول نماید.
البته اگر پاسخ همه‌ سوالات منفی باشد باز هم نباید برنامه‌ «نود» مورد غضب و یا بی محلی مسئولین قرار گیرد. بلکه بایستی اندیشید که چگونه به تمام اهداف فوق با این برنامه برسیم. چگونه از این خیل میلیونی مخاطب یک برنامه‌ فوتبالی برای رشد فوتبال کشور استفاده کرد و چگونه باید از ظرفیت های بالایی که در حوزه‌ رسانه و ورزش در این برنامه ایجاد شده است در راستای منافع ملی بهره برداری نمود.
اگر بخواهیم منصفانه بگوییم برنامه «نود» به بخش هایی از فوتبال کشور خدمات شایانی کرده است. بخصوص در حوزه‌های سخت افزاری که خیلی از اوقات با انعکاس برخی مشکلات و معایب موجود بلافاصله موجب بهبود شرایط شده است. بخصوص که این موضوع در سطح ملی و در بیشتر استان های کشور هم بوده است و نه صرفا پایتخت.
اما مهمترین سوال که ذهن را در مورد این برنامه به خود مشغول کرده است مسائل فنی و اخلاقی می‌باشد. اینکه آیا برنامه «نود» به ارتقاء سطح کیفی فوتبال کمک کرده است یا نه؟ آیا لیگ فوتبال کشورمان به لحاظ فنی و کیفیت رشد داشته است یا نه و اگر داشته سهم این برنامه واقع بینانه بخواهیم بگوییم چقدر بوده است؟ آیا به رشد فوتبال ملی کمک شده است یا نه؟ آیا فوتبال پایه ما متاثر از این برنامه بوده است یا نه؟ در مسائل داوری هم به همین شکل. آیا داوران ما عملکرد بهتری نسبت به سال‌های گذشته داشته‌اند و آیا از اشتباهات داوری کاسته شده است یا نه؟! و بسیاری از مسائل فنی دیگر؛ اما بعد دیگری که ذهن را به خود مشغول ساخته است مسائل اخلاقی است. اینکه این برنامه چقدر در رواج اخلاق حرفه‌ای یا غیر حرفه ای در فوتبال ما نقش داشته است؟ آیا با وجود این برنامه و رویکردهای آن شاهد نوعی تربیت اخلاقی در فوتبال بوده‌ایم یا نه؟ حتی خود تماشاچیان که قسمت اعظم بینندگان برنامه «نود» را تماشاچیان تشکیل می‌دهند. آیا این برنامه توانسته است در عرصه تماشاگری فرهنگسازی موثر انجام دهد یا نه؟! و آیا رفتار تماشاگران ما با وجود بیش از یک دهه از پخش برنامه نود دستخوش تغییری شده است یا نه؟!
البته قصد من از این نوشته نه محکوم کردن برنامه نود است و نه زیر سوال بردن خدمات فراوانی که این برنامه داشته است و اعتراف هم می‌کنم که برنامه بسیار جذاب و دیدنی است و بسیاری از طیف‌های مختلف سنی و اجتماعی و تحصیلی را جذب خود کرده است که نوعی موفقیت محسوب می‌گردد. ولی تمام این سوال‌ها را از روی دلسوزی و علاقه‌مندی برای پیشرفت این برنامه مطرح نمودم. مشخص است که مسئول شکست‌های تیم ملی یا افت لیگ برتر یا حذف تیم های فوتبال ما از عرصه های آسیایی برنامه نود نیست! و همینطور مسئول توهین‌هایی که از سوی تماشاچیان صورت می‌گیرد و یا ضعف داوران ما؛ ولی حیف است که با وجود چنین پتانسیلی از آن در جهت منافع ملی بهره برداری حداکثری نشود. چرا برنامه نود با این همه ظرفیت نتواند به تیم ملی بیشتر از این ها کمک کند. به نظر می‌رسد که یک از دلایل اصلی آن، جابجایی مسائل اصلی و فرعی فوتبال است. پرداختن بیش از حد به برخی از حواشی با نیت شفاف‌سازی که جز تشدید جنجال‌ها و حاشیه‌ها چیزی را به دنبال ندارد از دلایل این موضوع است. همچنین عدم توجه کارشناسی و کاملا جدی به مقوله فرهنگ تماشاگری فوتبال با هدف اصلاح وضع رفتاری و اخلاقی در استادیوم‌های ورزشی... البته مسائل فراوانی را می‌توان به بوته نقد گذاشت و مطرح کرد ولی از ظرفیت این یادداشت خارج است. اما مهمترین آنها مواردی بود که ذکر شد.
اگر می خواهیم این برنامه از آنچه امروز هست بهتر شود باید آن را نقد کنیم. البته منصفانه! یعنی انتقادهایی که مطرح می‌شود در عین احترام به این برنامه باشد. آیتم‌های جذاب و متنوع، رعایت عدالت و بی طرفی در مناظرات، موسیقی‌های متناسب و مجری فوق‌العاده مسلط و حرفه‌ای و ده‌ها مورد دیگر که همگی از جمله برگ برنده‌های این برنامه محسوب می‌شوند. بنابراین انتظار می‌رود این نقد‌ها کسی را ناراحت نکند و برداشتی که از آن می شود همانی باشد که در ذهن نویسنده می‌گذرد یعنی پیشرفت و بهتر شدن با هدف کمک به فوتبال ملی.

مجتبی موسوی

هنر نیوز