هنر نیوز - «درحاشیه» واس ماس یا واس خنده س!

مجموعه طنز «درحاشیه» بیشتر از آنکه در نقد عملکرد پزشکان باشد بیشتر برای خنداندن مخاطب ساده پسند تهیه شده است تا گروهی، پولی بدست آورند و نانی به زحمت نخورند!

مهران مدیری بعد از اینکه ۷ سال از تولید هر گونه اثر تلویزیونی ممنوع شده بود. سال گذشته، استارت تولید مجموعه «اتاق عمل» را زد و بعد از گذشت اندک زمانی از تولید آن، این کار به دلیل اعتراضات جامعه پزشکان و بویژه وزیر بهداشت، این سریال برای اصلاح و بازنگری بیشتر در متن و محتوا، مدتی متوقف شد و بعد از گذشت چند ماه که تولید این اثر از سر گرفته شد به نظر می‌رسد که تنها نام مجموعه از «اتاق عمل» به «درحاشیه» تغییر کرد و همچنان کانون توجه این مجموعه، بحث پزشکان می باشد.

در مجموعه «درحاشیه» ما با چند پزشک - یک پزشک متعهد ، یک پزشک خلاف کار و یک پزشک قلابی - روبرو هستیم که می‌خواهند ساختمان بیمارستانی را راه اندازی کنند که مالک آن نه تنها آشنایی با این حرفه ندارد بلکه همه چیز را پول می‌بیند. این قصه البته قصه خوبی است که می‌تواند پتانسیل جذب مخاطب را داشته باشد. این سریال اگر چه خیلی خوب شروع شد و ما شاهد یک پزشک وظیفه‌شناس و با وجدان بودیم که به دلیل افشا کردن کارهای خلاف قانون و دریافت کردن زیرمیزی برخی پزشکان از بیماران از محل کارش برای چندین بار اخراج می‌شود اما در قسمت‌های بعدی، این سریال بیشتر به لوده بازی کشانده شد و نتوانست نگاه نقادانه‌ای به مسائل جامعه پزشکی داشته باشد و اگر بحثی را هم از بابت انتقاد از برخی از پزشکان سودجو به میان می‌آورد آنقدر در لابه لای بازیهای غلو شده – صرفا برای خنده گرفتن از مخاطب – آمیخته می‌شود که اثر انتقادی‌اش، خود به خود از بین می‌رود.

با توجه به اینکه پزشکان در هر جامعی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند و رفتار و سکنات آنان معمولا ازشان خاصی برخوردار است لذا هنگامی که این رفتار در فیلم یا سریالی، بازیچه طنز قرار می‌گیرد خود به خود ظرفیت خنداندن مخاطب را پیدا می‌کند و بی‌جهت نیست که در آیتم‌های طنز، یکی از مشاغلی که همواره جذابیت شوخی دارد پرداختن به مسائل پزشکی است. اما کارگردانانی که این حرفه را مورد طنز خود قرار می‌دهند باید توجه داشته باشند که غلوآمیز بودن بیش ازحد رفتار و کردار این گروه از جامعه، می‌تواند اعتراضاتی را هم از سوی جامعه پزشکان در برداشته باشد و هم اینکه ممکن است سبب آسیب رساندن بین رابطه بیمار با پزشک نیز بشود. امری که در پخش همین چند قسمت از مجموعه «در حاشیه» نیز بوجود آمد به گونه‌ای که شنیده شده است سازمان نظام پزشکی هشدارهایی را نسبت به تخریب رابطه پزشک و بیمار و عواقب هرگونه واکنش احتمالی جامعه پزشکی به نهادهای امنیتی و قضایی را نسبت به این سریال مطرح کرده است.

توجه به کارهای طنز، یک امر دو سویه است یعنی هم باید کسانی که مشاغل و رفتار و کردارگروههای خاص را مورد نقد و طنز خود قرار می‌دهند مراقبت کنند تا از خطوط قرمز این مشاغل عدول نکنند و به بهانه خنداندن مردم - آن هم در رسانه ملی مثل تلویزیون - کار را به هجو و توهین نکشانند و هم اینکه آن گروه‌ها و مشاغلی که مورد نقد قرار می‌گیرند باید از آستانه تحمل بالایی برخوردار باشند و آنگونه تصور نکنند که هیچ کسی نمی‌تواند به آنان بگوید بالای چشمتان آبرو است! جامعه‌ای زنده و پویا است که همواره نقد و نقادی در آن زنده باشد. برخوردهای قهری و بگیر و ببند و توقیف با یک کار فرهنگی، آن هم به این بهانه که چرا فلان فیلم یا سریال به فلان گروه از جامعه پرداخته و دیگران را کنار گذاشته است نمی‌تواند بهانه محکمه پسندی باشد چرا که هر گروه و حرفه‌ای می‌تواند همین جمله را نسبت به شغل خود بیان کند. اما از سوی دیگر، نقاد واقعی کسی است که قبل از اینکه قلم طنزخود را به عنوان فیلمنامه نویس برای نقادی بر موضوعی بر کاغذ می‌گذارد. قبل‌تر از آن، تحقیق مفصلی از معضلات، مشکلات، نقاط ضعف و قوت آن حرفه داشته باشد و به قصد اصلاح معضلات به نگارش فیلمنامه بپردازد نه فقط به این خاطر که مزدی بستاند و جمعی را بخنداند. خنداندن هنر گرانمایه‌ای است به شرطی که به قول عُقلا «همه با هم بخندیم نه اینکه به همدیگر بخندیم» آیا در مجموعه «درحاشیه»، همه با هم می‌خندیم؟ یا فقط به برخی ها می‌خندیم؟! اگر چه نمی‌شود کاسب کاری و سودجویی برخی از پزشکان کشور را نادیده گرفت اما در میان این جمع، پزشکان زیادی هم وجود دارند که همچنان پایبند به قسم نامه‌ای که خوردند هستند و چه بسا پا را فرا‌تر از آن نیز نهادند و «شفا» بیمار را به «مزد» آن ترجیح می‌دهند و در همین مجموعه «درحاشیه» هم دیدیم که پزشکی که نقش آن را «رسول نجفیان» بازی می‌کند به صورت رایگان بیماران را مداوا می‌کند و حتی پول دارو را هم به بیماران بی‌بضاعت پرداخت می‌کند.

امیدوارم مجموعه «درحاشیه» با گرفتار شدن در شکایت‌های جامعه پزشکان بار دیگر درگیر حاشیه نشود و به پایان راه خود برسد اما ازسوی دیگر هم، امیدواریم در قسمت‌های بعدی این سریال؛ بیشتر شاهد نقادی و بیان نقاط ضعف و قوت جامعه پزشکان به صورت نقد در خور شان مخاطب باشیم تا شاهد ادا و اطوارهای برخی از بازیگران.