هنر نیوز - میرکاظمی: خاطره نویسی نیازمند بیان مناسب و هنر نویسندگی است

گزارش هنرنیوز از نخستین کنگره ملی خاطره نویسی دفاع مقدس؛

میرکاظمی: خاطره نویسی نیازمند بیان مناسب و هنر نویسندگی است

اولین کنگره ملی خاطره نویسی دفاع مقدس باحضور معصومه رامهرمزی، سیدمحمدمیرکاظمی، مصطفی رحیمی و حسن رحیم پور، عصر دیروز در سرای اهل قلم برگزار شد.

به گزارش هنرنیوز، داوران این جشنواره هدف از برگزاری این جشنواره را تشکیل نهضتی جهت جمع آوری خاطرات مردم دانسته و خاطرنشان کردند که جزییات برگزاری این جشنواره، متعاقبا در نشست مطبوعاتی با حضور دبیر علمی و دبیر اجرایی آن اعلام می شود.
در آغاز این نشست مصطفی رحیمی یکی از داوران این جشنواره، ضمن تاکید بر ارزنده بودن اینگونه اقدامات، گفت: این اسم ها و عناوین بزرگ، لرزه به تن انسان می اندازد و ما باید در نظر داشته باشیم که این جنگ سبقه مردمی داشته و در این صورت است که اهمیت جمع آوری خاطرات به خوبی شناخته می شود.
وی سپس به آسیب شناسی این خاطرات پرداخت و افزود: یکی از آسیب هایی که این خاطرات را تهدید می کند این است که مثلا در ژانرادبی ، هرچه از رویداد میگذرد، کمک به غنی تر شدن آن اثر است و اینکه نویسنده با دید بازتر و اطلاعات بیشتری راجع به آن رویداد به ارائه نظر و آفرینش آن می پردازد، این در حالیست که در خاطره نویسی دقیقا عکس این اتفاق می افتد یعنی هر چه زمان از وقوع یک رویداد می گذرد، دسترسی به اصل خاطرات به مراتب سخت تر می شود و از سوی دیگر فراموش شدن خاطرات از آفت های خاطره نویسی به شمار می رود .
وی به نشر کتاب در حوزه خاطره نویسی دفاع مقدس اشاره کرد و یاد آور شد: از شروع جنگ تا کنون حدود ۴۰۰۰ عنوان کتاب ، به چاپ رسیده که در یک طبقه بندی کلی به سه بخش تقسیم می شوند:۱.خاطرات مبسوط: که شرح خاطره از ابتدا تا انتهای یک رویداد با جزییات آن، که به تنهایی یک کتاب را به خود اختصاص میدهد.۲.خاطرات نیمه مبسوط: که با تلفیق چند خاطره ، یک کتاب را شامل می شود.۳.خرده خاطره ها: برای مثال شامل یک سفر دو روزه یا یک رویداد کوچک می شود.
وی خاطرنشان کرد: به لحاظ موضوعی نیز با دو رویکرد به خاطرات پرداخته می شود که رویکرد اول مربوط به مقدمات رزم ، رزم و عواقب رزم می شود-که تا به حال بیشتر به این رویکرد پرداخته شده است-و رویکرد دوم، پشت جبهه و حواشی جنگ که شامل کمک های مردمی ، پرستاری از مجروحین و مسائلی از این دست می شود که به نسبت رویکرد اول کمتر به آن توجه شده و تمرکز این جشنواره بیشتر برروی این بعد از خاطره هاست .
رحیمی در پایان صحبت هایش گفت: ما براین باوریم که باید ۵۰ اثر اول این جشنواره به صورت کتاب در آید.
سید محمد میرکاظمی به عنوان دیگر داور این جشنواره ضمن اشاره به طبقه بندی متن ها در نظریه های ادبی گفت: ما سه نوع متن داریم: مولف محور، خواننده محور و میانه.
وی افزود: درساختارگرایی (که مقوله ای جدید در ادبیات است) متن مکتوب ساخته زبان نیست و منشا معنا در متن زبان نمی تواند بروز کند بلکه ساختار زبان می تواند متن را تشکیل دهد.
سپس میرکاظمی به تعریفی از خاطره نویسی اشاره کرد وگفت: خاطره نویسی فنی است که نویسنده از طریق آن احساسات خود را به خواننده القا می کند.پس نتیجه می گیریم که خاطرات در طبقه بندیها به متن میانه اختصاص دارند.
میرکاظمی در پایان صحبت خود، خاطرنشان کرد : خاطره نویسی نیازمند بیان مناسب و هنر نویسندگی است.
حسن رحیم پور به عنوان سومین داور جشنواره به مشکلات پیش روی خاطره نویسی پرداخت و افزود: در این مبحث، مشکل انتقال ذهنیات ، حرفها و وقایع بر روی کاغذ همچنان باقیست، به طور مثال؛ رزمنده ها در خودنوشت ها دست کم با دو تنگنا مواجه اند: یا خسته اند و حوصله دست به قلم شدن برایشان باقی نمانده، دوری از خاطره و رویداد و فراموشی هم دیگر مقوله ایست که رزمندگان در یادآوری آن سالها با آن مواجه اند.
وی افزود: در باب دیگرنوشت ها باید با خواننده صادق بود و در عین حال نباید از این توانایی ها چشم پوشید که عده ای گوینده خوبی به شمار می روند و عده ای نویسنده خوبی هستند.
رحیم پور به رویکردهای مختلف در خاطره نویسی اشاره کرد و گفت: برخی به نوشتار مستقیم از سوی نویسنده به همانگونه که خاطره گو می گوید معتقدند و عده ای دیگر به پرو بال دادن و ویرایش خاطرات گوینده معتقدند.
این داورجشنواره خاطره نویسی دفاع مقدس در عین حال تصریح کرد: غلو کردن ها و عدم بال و پر دادن ها و نبود اطلاعات کافی از آسیب های جدی این نوع خاطره نویسی هاست.
آخرین داور این کنگره که در این جمع حضور داشت، معصومه رامهرمزی بود که سخنان خود را با دغدغه هایی که قبل از شروع این جشنواره داشت آغاز کرد.
وی گفت:یکی از سوالهایی که در ذهنم بود این است که بعد از ۴۰۰۰ عنوان نشر خاطره، آیا بازهم این جشنواره می تواند حرفی برای گفتن داشته باشد؟یا این جشنواره در کنار دیگر جشنواره ها اعتبار لازم را خواهد داشت؟
رامهرمزی ضمن پاسخ به این پرسش تصریح کرد: این دست ازخاطرات به لحاظ ماهوی تفاوت های جدی با کتاب های خاطرات دیگر دارند و آن تنوع موضوعی خاطرات است، که در این جشنواره به لایه های دیگر اجتماعی که کمتر حرفشان و خاطراتشان در کتابها درج شده است، پرداخته شده است.
وی خاطرنشان کرد: طی بررسی هایی که در قالب موضوع خاطرات انجام دادم به ۲۲ موضوع ناب دست یافتم که از جمله آن موضوع ها،کودکان در جنگ بود که خود شامل دو بخش خاطرات شیرین و تلخ کودکان می شد.
رامهرمزی به ارزیابی بعد این نوشتار و درج خاطرات اشاره کرد و افزود: پس از درج کامل و بدون نقص و آسیب خاطرات، کار اصلی همه اهل فرهنگ، سیاست ، نیروی نظامی و... آغاز می شود که بهره گیری لازم را از این خاطرات و شناسایی نقاط آسیب پذیر هر حوزه داشته باشند.
وی در پایان به خاطرات دو زبانه اشاره کرد و گفت: حکمتی در خاطرات دو زبانه است که اثرگذاری خاطرات را بیشتر می کند.تاحدی که بعضی از این خاطرات از جمله دوزبانه فارسی- آذری مرا برآن داشت تا یک سری اطلاعات اولیه راجع به زبان آذری کسب کنم و این در حالیست که خاطرات مربوط به برخی استانها از جمله استان فارس درعین حال که مهد ادب و فرهنگ به شمار می رود ، بسیار موجز و ساده است و آن تاثیر بخشی لازم را معمولا ندارد.