نگاهی به فیلم «سیب و سلما» ساخته حبیب‌الله بهمنی؛
ایجاد اندیشه و تفکر برای انسان گرفتار درمدرنیته
7 خرداد 1391 ساعت 11:01
مخاطب امروز سینمای ما که در زندگی مدرنیته و ماشینی گرفتار شده نیاز به فیلمهایی مانند «سیب وسلما» دارد تا بتواند با اندیشه و تفکر برای آخرت خود توشه ای بردارد.
سینما به عنوان پدیده ای مدرن وظیفه مهمی در شرایط و مناسبات امروز برای بیان مفاهیم دینی و اعتقادی دارد ومی تواند این وظیفه خطیر پرداختن به مضامین عرفانی و دینی را داشته باشد. به همین دلیل سینمای دینی در کشور ما حرفهای زیادی برای گفتن دارد و وقتی صحبت از سینمای دینی می‌شود بحث گسترده‌ای پیش می‌آید اما اگر بتوان سینمای دینی را در یک تعریف خلاصه کرد باید گفت که سینمای دینی سینمایی است که حقیقت، معنا ، اکتشاف علم ، نشانه، رسانه وپدیده در آن وجود دارد. در واقع سینما یکی ازمهمترين و پيچيده ترين دستاوردهای مدرنيته است که توانسته امروزه بتواند به درون زندگی انسان معاصر راه پیدا کند و در اصل يک پديده غربی است که از آنجا به ايران وارد شده است و این توانایی را دارد که بتواند به لحاظ مضمونی به حوزه های متنوعی بپردازد که يکی از آنها می تواند دين باشد . در کشور ما فيلمسازان زيادی بودند که در ژانرهای گوناگون دست به آزمون وخطا های زیادی زدند تا بتوانند جایگاهی برای خود در سینمای امروز پیدا کنند.
سينمای در کشورمان به دليل مواجهه اش با مخاطب فرهنگ و تمدن ايرانی خصوصياتی بومی پیدا کرده و این مهمترین وجه تمايز آن با سينمای ديگر کشورها است. قبل از انقلاب به دلایل مختلف از جمله ظهور پديده فيلمفارسی و رواج ابتذال و بی اخلاقی سینما نتوانست در حوزه وظایف خود به عنوان پدیده ای مدرن وجدید در کشور به وظایف خود عمل کند و در نهايت با پيروزی انقلاب اسلامی رسما بساط این نوع سینما بر چیده شد . با پیروزی انقلاب اسلامی سینمای ما هم به سمت ساخت فیلمهایی با مضامین دینی ، عرفانی ، اخلاقی و انسلنی حرکت کرد وسینماگران ما تلاش کردند هرکدام بتوانند فیلمهایی در این ژانرهای مختلف بسازند. به هرحال ما در اينجا قصد نداريم به آسيب شناسی جريان سینمای دینی بپردازيم. چرا که بحث مفصلی و مجالی گسترده را می طلبد. به هرحال آنچه امروز در سینمای ما به عنوان سینمای دینی از آن یاد می شود در تعابیری مانند «سينمای معناگرا» و «سينمای در جست و جوی حقيقت» معنا ومفهوم پیدا می کند و خیلی از سینماگران ما تلاش کردند که سينما را برای بيان حقايق دينی به خدمت بگیرند دراین راه خیلی ها موفق شدند وخیلی ها هم به بیراهه رفتند. بگذریم
فیلم‌سینمایی «سيب و سلما» با فیلمنامه ای از «سیدناصر هاشم‌زاده» و با الهام از طرح «جهانگیر الماسی» نوشته شده و «حبیب‌الله بهمنی» كارگردانی آن را انجام داده و این روزها در حال اكران در سينماهای كشوراست و داستان حكايت جوانی طلبه ای است که با خوردن سيب سرخی كه در رودخانه در حال حركت بوده، به منظور طلبيدن حلاليت از صاحب آن روانه دياری می‌گردد كه آن سيب متعلق به باغی در آن ديار است و در ادامه داستان با خانواده‌ای آشنا می‌شود كه باغ متعلق به آنها است و صاحب باغ با ديدن اين جوان مؤمن و اقدام او در كسب حلاليت، او را در معرض يک انتخاب و امتحان شگفت قرار می‌دهد و برای حلال كردن او شرطی تعيين می‌كند حيرت آور و تكان دهنده مبنی براینکه او با دختر كر و لال و كور و زشتشان ازدواج كند تا به اين ترتيب جوان را به سبب خوردن آن سيب سرخ حلال كند .از خلاصه داستان فیلم می توان فهمید که داستان فیلم در ژانر سینمای دینی روایت می شود و کارگردان فیلم در این راه تلاش کرده که روایتی خاص ، ارزشمند، انسانی ، اخلاقی و دینی را بدون استفاده ازجاذبه های کاذبی که این روزها در سینمای ما رواج دارد با اتکا به مضمونی زیبا وجذاب به نمایش بگذارد . فیلم تلاش کرده که با اتکا به ساختار، مفهوم و مضومنی که دارد در صدد جذب مخاطب اکروز سینمای ایران که این روزها حسابی با سینما قهر کرده برآید . به همین دلیل سوپر استاری در فیلم بازی نمی کند وداستان برخلاف بسیاری از فیلمهای امروز سینمای ما که سازندگان انها دوست دارند از روایتهای تودرتو ومعکوس وغیر خطی استفاده کنند، استفاده نکند و فقط بر جذابیت های تصویری و پیامهای دینی و معنوی خود تکیه کند وتا بتواند مخاطب امروز را به سینماها بکشاند. اما متاسفانه با توجه به ارزشهای فرهنگی و معنوی که فیلم دارد به دلیل نبود تبلیغات مناسب وکافی در اکران عمومی با اقبال اندکی از سوی مخاطب مواجه شده و معلوم نیست این فیلم چرا اینقدر بی سر وصدا اکران شده ومظلومانه به پایان اکران خود رسیده است. هر چند نمی توان تنها تبلیغات را در فروش بالای یک فیلم دخیل دانست چرا که مخاطب امروز سینمای ما اصلا غیر قابل پیش بینی است وعوامل بسیار دیگری در جذب مخاطب تاثیرگذار است مخاطبان سینماهمیشه دوست دارند فلان بازیگر سینما در همه فیلمها بازی کند وهمین عامل متاسفانه امروز در سینمای ایران تبدیل به آفتی شده و باعث کلیشه ای شدن اکثر هنرپیشه های ما شده است وباعث شده که بسیاری از تهیه کنندگان وفیلمنامه نویسان وکارگردانان براساس فلان سوپر استار وبا توجه به ویژگیهای فردی وجذابیتی او فیلم بسازند. با این تفاصیل می توان انتظار داشت که مخاطب امروز ما به دیدن تکرار مکررات خوگرفته است وترک عادت هم موجب مرض می شود.
اما فیلم سینمایی «سیب و سلما» در این شرایط نا برابر به اکران درآمده سرشار از نمادها و معناهای فراوانی در سکانس ها و پلان های مختلف است و در حد خود توجه ای ویژه ای به نماز، واجبات، حلال و حرام ، اخلاقیات، دنیا وآخرت ، گذشت و تعلقات دنیوی دارد و پایان فیلم هم که با آیه «الیس الله بکاف عبده» به پایان می رسد به شکل نمادین اشاره به انسانی دارد که چون مسافری در توقفگاهی مانند دنیا ایستاده و بسته به اراده، پاکی ، انسانیت، مبارزه با نفسانیات وشیطان درون می تواند توشه ای برای آخرت خود به یادگار بردارد ومقدمان ورود به بهشت را برای خود مهیا کند.
به هر حال «سیب و سلما» فیلمی متعلق به سینمای دینی و مفهومی ما است و درمیان فیلمهایی که این روزها در سینمای ایران در حال اکران هستند حرفهای زیادی برای گفتن داشت که با وجود تبلیغات کم و نبود حمایتهای بیشتر از طرف ارگانهای مسئول درنتوانست در گیشه موفق باشد. اما همین که کارگردان وعوامل فیلم توانسته اند در برهوت ساخت فیلمهای با ارزش فیلمی مثل «سیب وسلما» را بسازند وبه اکران عمومی دربیاورند جای تقدیر دارد وامیدواریم که روند تولید ساخت فیلمهای دینی در آینده ادامه داشته باشد. چرا که مخاطب امروز سینمای ما که در زندگی مدرنیته و ماشینی گرفتار شده نیاز به فیلمهایی مانند «سیب وسلما» دارد و تا بتواند با اندیشه و تفکر برای آخرت خود توشه ای بردارد.
کد خبر: 41394
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcayeny.49n6o15kk4.html