عضو پژوهشکده باستانشناسی در گفت و گو با هنرنیوز؛
تدوین منشور ملی باستانشناسی ضروری است
23 دی 1392 ساعت 10:20
مدیر پایگاه الموت گفت: ما باید در مطالعات باستانشناسی از دستآوردهای غرب بهره‌گیری هوشمندانه داشته باشیم اما به دلیل مشخص نبودن چارچوبها و نیازهای روابط علمی بین المللی ما به نوعی بیگانه‌پرستی در باستاشناسی دچار شدیم.
مدیر پروژه پایگاه الموت در گفت و گو با هنرنیوز اظهار داشت:محوطه‌های کاوش یکی از جذابترین مناظر گردشگری است که می‌تواند چندین بار گردشگران را به بازدید از محوطه‌ها بکشاند.
دکتر حمیده چوبک با اشاره به مطلب فوق افزود:در هر منطقه که دارای آثار تاریخی است در صورت آگاهی مردم از ارزشهای آثار باستانی و فرهنگی پس از درخواست راه و یا گازرسانی درخواست فعالیت‌های باستانشناسی و میراث فرهنگی وجود خواهد داشت چرا که این فعالیت‌ها می‌تواند درآمد زائی،توسعه و کارآفرینی به همراه داشته باشد.
میراث فرهنگی عامل مهم توسعه پایدار
وی با اشاره به این که موضوع میراث فرهنگی و باستانشناسی مطالعه و شناسائی تاریخ توسعه است، افزود: مطالعه میراث فرهنگی برای شناخت یک سرزمین از پژوهشهای بنیادین و کاربردی است که می‌تواند مبنای آمایش سرزمین و برنامه‌ریزی توسعه ماندگار و پایدار ایران باشد
او ادامه داد: با پژوهش بر گذشته و پیشینه مناطق محروم مشخص می‌شود که این مناطق در طی تاریخ با بهره‌مندی از بنیه و امکانات بلقوه سرزمین خود در تعامل با جهان، همزمان در چرخه اقتصادی و بازرگانی و داد وستدهای علمی و فرهنگی حضور داشته و شاهد شکوفائی و رشد بوده‌اند که متاسفانه این توان و امکانات به فراموشی سپرده شده است
چوبک یادآور شد: باستانشناسان این توان و ارزش را شناسائی و یاد وحافظه را به مردم برمی‌گردانند وبه جامعه آنها هویت و توان می‌بخشند .
مدیر پروژه پایگاه الموت با بیان این که امروزه تعریف ومفهوم تازه‌ائی از میراث فرهنگی در جهان وجود دارد، اظهار داشت: یونسکو تنها به آثاری با کالبد فیزیکی آن نگاه نمی‌کند و به آن محدود نمی‌شود. آثار با محیط طبیعی پیرامون و محیط زیست ارتباط دارد. همچنان که آثار تاریخی در تعامل مستقیم با انسان و رفتارهای فرهنگی او از گذشته تا کنون است.
به گفته‌ی این باستان‌شناس مجموعه تمام این عوامل منظر فرهنگی آثار را به وجود آورده‌اند که هرگونه نگرش به آثار و مداخله در آن تنها با حفظ این منظر میسر خواهد بود.
میراث طبیعی وفرهنگی متعلق به همه مردم
وی با بیان این که وظیفه همگانی درک و فهم همراه با ارج نهادن و حفظ ارزشهای جهانی میراث فرهنگی و طبیعی است، اضافه کرد:میراث فرهنگی از گذشته تا به امروز را در بردارد. میراث فرهنگی حافظه جمعی هر محل و جامعه است و از این رو غیر قابل جایگزین و جبران است .
نگاه پیمانکاری به پژوهشهای باستانشناسی
وی درباره آسیب شناسی حوزه پژوهشهای باستانشناسی توضیح داد: نگاه پیمانکاری به این دسته از پژوهش‌ها، خودباوری بیش از اندازه، عدم شناخت بنیه‌ها، عدم باور به خویشتن وعدم توجه به پژوهش و پژوهشگر که مجتهدین و متخصصین کشورند از جمله مشکلات حوزه پژوهش است.
این عضو پژوهشکده باستانشناسی بیگانه پرستی در برنامه‌ریزی و طرح‌های بنیادی کشور را از دیگر مشکلات دانست و افزود: ما باید در مطالعات باستانشناسی از دستآوردهای غرب بهره‌گیری هوشمندانه داشته باشیم در صورتی که به دلیل مشخص نبودن چارچوبها و نیازهای روابط علمی بین المللی ما به نوعی بیگانه‌پرستی در این حوزه دچار شدیم.
چوبک عدم امنیت حقوق علمی و معنوی پژوهشگران به علت عدم امکان تداوم مطالعات پس از کاوش برای چاپ و انتشار مطلب به دو زبان را از دیگر مشکلات پژوهشهای باستانشناسی عنوان کرد.
نبود طرح جامع باستانشناسی کشوری
وی با تأکید بر کم‌توجهی به نقش و جایگاه باستان شناسی در جامعه و آمایش سرزمین از نبود طرح جامع باستانشناسی کشوری و عدم ایفای نقش سیاستگذاری پژوهشکده باستانشناسی و دانشگاه‌ها ابراز تأسف کرد.
چوبک همچنین به کمبود امکانات علمی و آزمایشگاهی و توسعه آنها اشاره کرد و گفت: یکی از مواردی که حوزه پژوهشهای باستانشناسی را تهدید می‌کند عدم هماهنگی بین دستگاه‌های درون سازمانی و برون سازمانی است.
تدوین منشورملی باستانشناسی
مدیر پایگاه الموت ضمن تأکید بر ضرورت تدوین منشورملی باستانشناسی تشریح کرد: در این منشور باید شئونات علمی و اخلاقی شامل اخلاق و ادبیات حرفه‌ائی و بایدها و نبایدها تدوین شود.
او همچنین وفاق و هم‌اندیشی بین دانشگاه و سازمان میراث فرهنگی در تدوین این منشور را ضروری دانست و افزود: بازنگری چهارچوب و اهداف پژوهشهای باستانشناسی ملی – علمی روشمند و لزوم تعیین صلاحیت علمی و اخلاقی باستانشناسان و تعیین ضوابط برای احراز صلاحیت از جمله مواردی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
این باستان‌شناس ضمن اشاره به ضرورت بازنگری مواد درسی و شیوه آموزشی، تصریح کرد: ۵۰۰۰ ساعت کارآموزی داوطلبانه از پائین‌ترین سطح به بالا و برگزاری کارگاه‌های پژوهشی – آموزشی و ارتباط دائم و منسجم بین دانشگاه و سازمان از ضروریات است.
او گفت: همچنین باید زمینه و امکانات روشمند علمی برای پرورش پژوهشگران بومی همپای پژوهشگران بین المللی فراهم شود و نباید طرح‌ها صرفا به گروه‌های خارجی سپرده شود و باستانشناسان داخلی به پژوهشگران دست دوم تبدیل شوند.
چوبک ادامه داد: دست یافتن به این مهم تنها با روشمند ی وهدفمندی در روابط علمی بین‌المللی و امکان استفاده از فرصت‌های مطالعاتی و شرکت در سمینارهای بین‌المللی میسر است.
پاسخگوی نیازهای باستانشناسی ملی ایران نیستیم
مدیر پایگاه الموت همچنین پاسداری و مدیریت محوطه‌ها و ایجاد و تقویت پایگاه‌های میراث فرهنگی با رویکرد و نگرش چند دانشی را ضروری دانست.
او تصریح کرد:نزدیک به یک سده باستانشناسی در ایران مورد توجه است. اما در حال حاضر با وجود داشتن شماری بسیاری از دانش آموختگان خارج از کشور در مکتب‌های گوناگون و داشتن رشته‌های باستانشناسی دانشگاهی در بیشتر مناطق کشور هنوز پاسخگوی نیازهای باستانشناسی ملی ایران نیستیم.
چوبک با اشاره به این که نگرش علمی،ملی، هدفمند، روشمند و نوین به باستانشناسی در کنار پژوهشهای بنیادی و کاربردی منجر به شناسایی و معرفی هر چه بیشتر نمادهای معنوی فرهنگی و شناسنامه هویتی این سرزمین می‌شود، افزود: از سوی دیگر می‌توان با ساماندهی و پایش این منابع و سرمایه‌ها ضمن تولید ملی دانش و فرهنگ با سرمایه‌های مادی و فرهنگی ارزشمند میراث فرهنگی و باستانشناسی در راستای توسعه پایدار گام برداشت.
کد خبر: 67954
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcayoni.49n0m15kk4.html