هنر نیوز - معضلی به نام کپی رایت

هنر در ذات خود با مفهومی به نام اقتصاد بیگانه است. اما وقتی یک هنرمند، هنری را پیشه خود می سازد دیگر نمی توان نسبت به این موضوع بی تفاوت بود.

بی آنکه بخواهیم به توضیح مفصل در باب مجاری اقتصادی هنرهای مختلف بپردازیم ناگفته پیداست که بیشتر از سایر هنرمندان موزیسین ها در این رابطه بیشتر از سایرین تحت فشار و مورد ظلم واقع می شوند. به عنوان مثال اگر نگاهی به جنبه اقتصادی در حوزه سینما داشته باشیم میبینیم که مخاطب برای استفاده از یک اثر هنری خلق شده مجاری مجاز را انتخاب می کند. که این مجاری شامل رفتن به سینما و یا استفاده از محصول از طریق پخش شبکه خانگی است. البته در این بین مواردی هم وجود دارد که فیلم به صورت غیر مجاز در اختیار مخاطبان قرار می گیرد اما این موارد به نسبت کمتر در حوزه موسیقی اتفاق می افتد.

یا حتی در اجرای تئاتر مخاطب به صورت مستقیم برای استفاده از اثر به سالن ها می آید و هنرمندان روی صحنه می دانند که کسی به صورت غیر مجاز از زحمات آنان استفاده نمی کنند که این موضوع علاوه بر اینکه به لحاظ اقتصادی به هنرمند کمک می کند نوعی اطمینان خاطر و رضایت در او ایجاد می کند.

حال نگاهی به مجاری کسب درآمد در حوزه موسیقی داشته باشیم، اولین و اصلی ترین راهی که هنرمند از خلق اثر خود می تواند کسب درآمد کند تولید، انتشار و توزیع آلبوم موسیقی است. کانالی که در ابتدای راه دارای مشکل کپی رایت است. بسیاری از مخاطبان موسیقی با شنیدن خبر تولید یک قطعه موسیقی در صفحات اینترنت به دنبال این قطعات یا این آلبوم ها می گردند. که این موضوع خبر از فرهنگسازی نامناسب در رابطه با استفاده از قطعات هنری می دهد. البته این موضوع با پیشرفت های نرم افزاری و تهیه و ایجاد قفل های نرم افزاری بر روی آلبوم های موسیقی و جلوگیری از انتشار این قطعات در اینترنت کمتر هنرمندان را آزار می دهد اما همچنان با پخش این آثار با کیفیت کمتر نادیده گرفتن کپی رایت را شاهد هستیم.

اما راه های دیگر نیز برای درآمدزایی وجود دارد که بعد از انتشار آلبوم می توان به اجرای کنسرت اشاره کرد. هر اجرای کنسرت هم معضلات و دردسر های خاص خود را دارد که اجرای چنین برنامه ای را دشوار می سازد. از تبلیغات قبل از برگزاری گرفته تا اجاره سالن و فروش بلیط و اخذ مجوز های مربوطه که اگر به بخش اقتصادی این برنامه بنگریم متوجه خواهیم شد که یک موزیسین قبل از اجرای کنسرت باید مخاطبان خود را جذب کرده باشد تا اجرای چنین برنامه ای برای او صرفه اقتصادی داشته باشد. چرا که این برنامه ها اگر حمایتی را به دنبال نداشته باشد هزینه بر بوده و در صورت عدم جذب مخاطب به زیان منجر می شود.

البته در این راستا هستند نهادهایی که با شرایط خاص خود به حمایت از برخی گروه ها و موزیسین ها می پردازند و هزینه های برگزاری چنین کنسرت هایی را کاهش می دهند. اما این حمایت ها با شرایط خاص بوده و شامل همه نمی شود.

در نهایت راه کسب درآمد برای یک موزیسین نوازندگی و استخدام در چند نهاد محدود که فعالیت موسیقایی دارند می شود و کار برای آن نهاد هاست و در مقاطع بالاتر تدریس و تأسیس آموزشگاه های موسیقی است. حال که با محدودیت های مجاری کسب در آمد در این حوزه آشنا شدیم باید در نظر داشته باشیم که بیش از سایر هنر ها در این عرصه حق کپی رایت نادیده گرفته می شود. بنابر این با زیر پا گذاشتن حق کپی رایت در این حوزه آسیب بیشتری به هنرمندان فعال در موسیقی وارد می شود.

آسیب پذیری این قشر به لحاظ اقتصادی زیاد است مگر اینکه در کنار فعالیت موسیقایی فعالیت های دیگری داشته باشند تا از این طریق امورات خود را بگذرانند و در این بین اگر هنرمندی تنها راه کسب درآمدش موسیقی باشد و به فراموشی سپرده شود آنوقت است که سر از مکانهای دیدنی در می آورد و با ساز خود کنار مسیر رفت و آمد گردشگران می نشیند و می نوازد. چرا که نهاد خاصی برای حمایت از این هنرمندان وجود ندارد و حمایت از آنها به دست فراموشی سپرده شده است.