هنر نیوز - زبان پارسی زبانی زنده است

اسماعیل آذر دبیر بخش زبان و ادبیات اکو در گفت و گو با هنرنیوز؛

دکتر اسماعیل آذر گفت: زبان فارسی زبان زنده لقب گرفته در حالیکه در طول هزار سال گذشته، فقط 200 سال زبان فارسی متداول بوده است.
دکتر اسماعیل آذر دبیر بخش زبان و ادبیات کشورهای عضو اکو است با وی در خصوص برنامه‌های این گروه جهت توسعه زبان و ادبیات فارسی به گفت وگو نشستیم.

هنرنیوز: ازبرنامه اکو و پتانسیلی که در حوزه شعر و ادب فارسی وجود دارد، صحبت کنید؟
در حال حاضر اکو نه تنها در شعر و ادب فارسی بلکه در هنرهای دیگر هم دست به اقدام مهمی زده و ستارگان هر هنر را جذب کرده است، مثلاً استاد فرشچیان به رئیس شورای عالی هنر، آقای دکتر مهدی محقق به عنوان مدیر گروه زبان و ادبیات، استاد امیرخانی را به ریاست شورای عالی خط منصوب شدند. حقیر اسماعیل آذر هم به عنوان دبیر زبان و ادبیات در اینجا مشغول شدم و به همین نحو هر کس از سینماگران و دست‌اندرکاران فضائل هنری دیگر را که به میدان آورده همه بهترین و پرآوازه‌ترین شخصیت‌های هنری ایرانی بودند.
اکو حتی در مورد مکتوباتش با آقای علی اصغر علمی مدیر انتشارات سخن تفاهم‌نامه نوشته است. کارهای اکو مشترک چاپ می‌شود یعنی با مُهر انتشارات سخن و اکو و به صورت دو مُهر .
خوشبختانه اولین شعرهایی را که زیر چاپ داریم، شعرهای رودکی است. شعرهای قابل فهم و آن دسته از بیت‌هایی که واژگان مغلق در آن وجود ندارند، به زبان انگلیسی و روسی ترجمه و به خط سیریلیک آراسته شده؛ که انتشار سخن آن را چاپ می‌کند و کمتر از یک ماه دیگر در دسترس مردم ایران و فارسی زبانان جهان خواهد بود.

هنرنیوز: با توجه به گسترش ارتباطات و دنیای مجازی آیا احساس می‌کنید زبان و ادبیات فارسی را خطری یا چالشی تهدید می‌کند؟
زبان پارسی هزار سال است که در معرض تهاجم بوده است. در ایران در طول هزار سال، فقط 200 سال زبان فارسی متداول بوده، در بقیه سده‌ها زبان عربی، ترکی، ترکی مغولی فقط زبان کشور بودند. با توجه به اینکه مهاجمینی که به این سرزمین آمدند زبان خودشان را زبان معیار قرار داده‌اند، اما باز هم می‌بینیم که امروزه زبان فارسی از نظر زبان شناسی یک زبان زنده قلمداد می‌شود. چرا؟ برای اینکه همانگونه که رودکی می‌گفت و می‌نوشت، امروز می‌گویند و می‌نویسند. در صورتی که زبان انگلیسی 200 یا 150 سال پیش را، امروزی‌ها نمی‌فهمند. زبان «جفری چاوسر» پدر شعر انگلیس که به 700 سال پیش باز می‌گردد، هیچ کس نمی‌فهم دو یک گروه متخصص آن را به زبان انگلیسی امروزی ترجمه می‌کنند. اما با اینکه رودکی 300 سال قبل از چاوسرمی‌زیسته اما برای همگان قابل فهم است که او چه گفته و به همین دلیل زبان فارسی زبان زنده لقب گرفته، در حالیکه زبان انگلیسی و بسیاری از زبان‌های دیگر دنیا، زبان زنده نیستند.

هنرنیوز: نویسندگان و ادیبان گذشته ما را همه می‌شناسند و چهره جهانی دارند، اما به نظر می‌رسد این اتفاق خیلی برای شاعران و نویسندگان عصر حاضر تکرار نشده، علت را چه می‌دانید؟
این حرف الکساندر پوپ از شاعران نامدار سدهٔ هجده بریتانیا را عمیقاً می‌پذیرم که می‌گوید:« اگر کسی کار درست بکند، مردم پیداش می‌کنند و حتی وسط بیابان‌ها باشد راه را آسفالت می‌کنند و به سراغش می‌روند.» یعنی اثر خوب نیاز به تبلیغ ندارد. خیلی سریع و صریح جای خودش را باز می‌کند.

مریم اطیابی