به گزارش هنرنیوز؛ سال ۸۲ قرار بود طرح تهیه منشور مرمت بناها و محوطه‌های تاریخی مبنی بر وجود قوانین و مقررات خاص مرمتی این آثار و تزیینات وابسته به معماری، توسط کمیته ملی ایکوموس ایران و با همکاری سازمان میراث فرهنگی کشور بررسی شود، این بزرگترین آرزوی پدر مرمت نوین ایران مرحوم دکتر باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی بود تا از طریق منشور مرمت حفاظت از میراث فرهنگی اشاعه و توسعه یابد. او نخستین گام‌ها را برای آغاز این کار برداشت؛ اما نتوانست این آرزو را به نتیجه برساند.

در آن زمان اکبر زرگر ـ رییس کمیته یادشده ـ با اعلام این خبر گفته بود:این منشور در برخی کشورهای دنیا از سابقه طولانی برخوردار است که خاص هر کشور و جدا از مصوبات بین‌المللی است. اما قرار است در مقیاس ملی نسخه دیگری از آنها تهیه شود که پس از انجام کارهای پژوهشی، متناسب با شرایط فرهنگی و شرایط آثاری که در کشور است، تغییر داده می‌شود.

وی این کار را آیین‌نامه نوشتن برای منشور اصلی خواند و گفت: شاید برای انجام این کار کمی دیر باشد؛ زیرا تدوین، تهیه و تصویب و پس از آن صورت قانونی منشور و اینکه ملاک عمل برای همه کارشناسان مرمت باشد، خود به زمان احتیاج دارد.
زرگر اضافه کرد: هم‌اکنون مشغول مذاکره با سازمان میراث فرهنگی کشور هستیم؛ تا با کمک این سازمان مقدمات کار را انجام دهیم و در صورت توافق، این کار توسط کمیته ایکوموس و با هزینه سازمان انجام شود.

وی یکی از وجوه طرح منشور را اجرای آن در کشور برشمرد و افزود: این موضوع حتما مورد نظر قرار می‌گیرد و اینکه چطور تهیه شده و کجا تصویب شود؛ که اعتبار قانونی یافته و بتواند مورد اجرا باشد. البته این طرح با وجود ادغام دو سازمان میراث فرهنگی کشور و ایرانگردی و جهانگردی، همچنان باقی است.

دکتر «آیت الله زاده شیرازی» نیز در سال ۸۳ تأکید کرد: هدف از تنظیم منشور ملی مرمت بناها و شهرهای تاریخی، تهیه و تدوین آیین نامه ای است که پیمان کاران، مرمت گران و مسئولان مرمت بناها و محیط های تاریخی، بنا بر ضوابط آن نسبت به مرمت آثار تاریخی اقدام کنند.

او گفت: یکی از مهم ترین اهداف این منشور این است که مرمت آثار تاریخی توسط اشخاص غیر مسئول و غیر متخصص صورت نگیرد.

به گفته آیت الله زاده شیرازی، برای تحقق این منظور باید منشورهای ملی دیگر کشورها را به دست آورد و ترجمه و بررسی کرد که این کار به زمان و مطالعه زیادی نیاز دارد.

زمان گذشت و دکتر شیرازی به دیار باقی شتافت. این در حالی بود که بر مسند سازمان میراث فرهنگی نیز کسانی تکیه زدند که کمتر آشنایی با این گونه مباحث داشتند. بدین ترتیب موضوع منشور مرمت به عنوان یکی از طرح‌ها در سازمان مسکوت ماند تا آنجا که در پنجمين سالگرد وفات مرحوم شيرازي فرزند وی در ( ۲۸مرداد سال ۹۱) در سخناني گفت: پدرم به بحث نظام ملي نوآوري در حوزه‌ي استراتژيك معتقد بود و اين نظام را در حوزه‌ي مرمت نيز بسيار جدي مي‌گرفت. وي در سال‌هاي پاياني عمرش در حال تهيه منشور ملي مرمت بود و تا حدي نيز آن را تدوين كرده بود، ولي اكنون نمي‌دانم كار تدوين اين منشور به كجا رسيده است؟

پس از آن با آمدن دولت یازدهم بار دیگر مباحث این موضوع مطرح شد. تا آنجا که در مرداد ۹۲ مدیرعامل موسسه‌ی فرهنگی ایکوموس ایران در گفت و گویی با ایسنا اظهار کرد:تهیه‌ی این منشور با همکاری ایکوموس ایران در حال انجام بود و بعد از درگذشت دکتر شیرازی، به سرانجام رساندن این کار به ایکوموس سپرده شد.

مهدی حجت درباره‌ی روند تدوین منشور مرمت در ایران توضیح داد: قرارداد مربوط به تهیه‌ی منشور حفاظت و مرمت در ایران میان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و موسسه‌ی ایکوموس حدود سه سال پیش از درگذشت دکتر شیرازی بسته شد و خود او، کارهای مقدماتی و سامان‌دهی پروژه را آغاز کرد. در آن زمان قرار بود چهار جلد کتاب تهیه شود که محور سه جلد آن «مطالعه‌ی منشورهای بین‌المللی»، «مطالعه‌ی قوانین مرمتی داخل کشور» و «شرایطی که منشور متعلق به ایران خواهد بود» تعیین شد، چون هر کشوری باید یک منشور متناسب با شرایط ویژه برای خود تهیه کند.

وی با بیان این‌که جلد آخر منشور باید با دقت زیادی تهیه شود، گفت: متأسفانه با درگذشت دکتر شیرازی، کارها متوقف و پس از مدتی، دوباره آغاز شد و با تکمیل بخش‌های قبلی، آن را به سازمان میراث فرهنگی تحویل دادیم؛ ولی تهیه‌ی جلد آخر چون به مطالعه‌ی بیشتری نیاز دارد، هنوز آغاز نشده است.

او با بیان این‌که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اقداماتی را در سال‌های گذشته برای تهیه‌ی این منشور انجام داده است،‌ ادامه داد: از آنجا که قدری با عجله این کار انجام شد، متأسفانه به نتیجه نرسید. هرچند به نظر نمی‌رسد از مسیری که سازمان در آن حرکت کرد، به نتیجه‌ی معقولی برسد؛ اما امیدوارم در دوره‌ی رییس جدید سازمان و جهت‌گیری‌های آینده‌ی ایکوموس، اقدامات مربوط به تهیه‌ی منشور نیز به‌خوبی انجام شود.

حجت همچنین درباره‌ی جلد پایانی منشور مرمت نیز گفت: در این جلد باید از مطالعات سه جلد قبلی نتیجه‌گیری شود. سه جلد ابتدایی، مقدماتی را فراهم می‌کند که در آن شرایط با اتکا به دانش موجود، زمینه‌ی تدوین منشور مرمت نهایی می‌شود. به همین دلیل، همه‌ی منشورهای موجود در دنیا ترجمه و با منشور ایران مقایسه شدند و موارد مورد استفاده، استخراج شدند. بنابراین قوانین داخلی ایران درباره‌ی حفاظت، تکالیف موجود در این حوزه و جهت‌گیری‌هایی که در این زمینه مورد نیاز است،‌ به‌دست آمدند.

او تدوین بخش نهایی منشور مرمت در ایران را اقدامی مهم و علمی دانست که به‌تدریج باید انجام شود و تأکید کرد: این کار،‌ اقدامی نیست که بگوییم می‌توان به سرعت آن را انجام داد و به زمان و دقت زیادی نیاز دارد.

وی با بیان این‌که قبل از درگذشت دکتر شیرازی، طبق قرارداد، کار تدوین منشور باید تا سال ۹۰ به پایان می‌رسید، افزود: با فوت او، زمان قرارداد منتفی شد. امیدواریم در رایزنی با رییس جدید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، بتوانیم زمان معقولی را برای به پایان رساندن پروژه تعیین کنیم.

به گزارش هنرنیوز؛ این در حالی است که به نظر می‌رسد مسعود علویان صدر- معاون میراث فرهنگی در دولت دهم - از آنجا که رابطه خوبی بین ایکوموس ایران و سازمان وقت میراث فرهنگی به دلیل اتقافات رخ داده در این حوزه وجود نداشت، تصمیم گرفت تا کار نگارش این منشور را به محمدمنصور فلامکی، چهره‌ی ماندگار رشته‌ی معماری بسپارد و او این کار را با کمک انجمن مفاخر معماری انجام داده است.

فلامکی یک بار طرح منشور مرمت را به متخصصان ارائه می‌کند. وی با اشاره به استقبال نکردن هیچ‌کدام از این گروه ۶۵ نفره در مرداد سال ۹۴ می‌گوید: علاوه بر انتخاب آن ۶۵ نفر، به صلاحدید خود به ۱۲ نفر دیگر این منشور را تقدیم کردم تا پس از مطالعه نظرات خود را ارائه دهند، اما هیچ‌کدام از آن تعداد در این باره جوابی به ما نداد،‌به جز یک نفر از آن گروه ۱۲ نفره، یعنی«اسکندر مختاری طالقانی» که نظر خود را به صورت مکتوب به ما اعلام کرد.

او سپس تغییراتی با کمک همکارانش در منشور بوجود می‌آورد . وی ادامه می‌دهد : به دلیل متاخر بودن ایران نسبت به کشورهای دیگر، این منشور باید بار و مسئولیت دیگری نسبت به دیگر منشورها داشته باشد، به همین دلیل در نهایت موفق شدیم نظر حدود ۲۰۰ نفر از متخصصان کشور درباره‌ی این منشور را بگیریم و قرار است همه‌ی آن‌ها به صورت منضبط و مشخص در جلسه‌ی بعدی که به احتمال زیاد در سازمان میراث فرهنگی کشور برگزار می‌شود مطرح و معرفی شود و شاخص‌های اصلی در این زمینه ارائه شوند.

به گزارش هنرنیوز،اینک در هفته میراث فرهنگی قرار است امروز ۲۹ اردیبهشت ساعت ۱۴ از کتاب منشوری که این فارغ‌التحصیل درجه‌ی دکترای معماری از دانشگاه ونیز ایتالیا نوشته است در مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی رونمایی شود اما بررسی‌های رسانه‌ای نشان از آن دارد که تعداد زیادی از فعالان حوزه مرمت میراث فرهنگی از موضوع رونمایی این منشور و فحوای آن اطلاعی ندارند. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا این یک تحقیق دانشگاهی صرف است که به صورت کتاب منتشر می‌شود یا قرار است به صورت یک قانون مدون به تصویب برسد. در این صورت چرا صاحبنظران حوزه مرمت از آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند؟ آیا نباید آرا و نظرات آنها نیز برای تدوین این منشور لحاظ می‌شد. از سویی آیا این منشور به تأیید ایکوموس جهانی و ایکوموس ایران رسیده است؟ تکلیف آن منشور که سه جلد آن نگارش شده و تنها یک جلد آن باقی مانده بود چیست؟

محمد حسن طالبیان- معاون میراث فرهنگی -در پاسخ به این پرسش‌ خبرنگار هنرنیوز که آیا این همان منشور مورد تأیید سازمان است، در جمع خبرنگاران می‌گوید: این کار را یک استاد عالی‌قدر با گروهی به عنوان یک کار پژوهشی انجام داده است و یک مصوبه نیست. ایشان فردا درباره همین موضوع سخنرانی می‌کنند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا سازمان میراث قرار است که جداگانه این منشور را بنویسد، گفت: حالا باید دید در آینده چه خواهد شد.

هنر نیوز