نگاهی به تاثیر انیمیشن‌هایی چون پوریای ولی بر اخلاق کودک؛
«مردی» و «نامردی» در کارتون‌ها!
31 تير 1391 ساعت 11:00
«مردی» و «نامردی» را اگر یک مرام بدانیم، آن وقت است که دیگر زن و مرد نمی‌شناسد حتی کودک و بزرگسال هم ندارد؛ فقط بستگی به خیلی عوامل دارد تا یک نفر مرد باشد یا نامرد!
اما الان موضوع ما شناخت عوامل و ویژگی‌های مردی و نامردی نیست! بلکه موضوع این است که کودکانمان چگونه تربیت می‌شود که نتیجه آن این باشد که آدم‌های با مرامی هستند یا بی مرام!
در روزگار معاصر که پدر و مادرها اغلب شاغل هستند، کودکان – پس از تربیت والدین - از چند طریق کسب معرفت و ادب می‌کنند، برخی از آنها از محل‌هایی مثل مهد کودک یاد می‌گیرند چگونه اجتماعی باشند و حق خود را بگیرند، برخی از تلویزیون، برخی دیگر از مادر و پدر بزرگ‌ها و ... . اما در این میان تلویزیون نقش بسیار مهمی دارد. تلویزیون با کارتون‌ها و برنامه‌های مجری محور می‌تواند تاثیری بر کودک ما بگذارد که حتی ممکن است ما فکرش را هم نکنیم. برای مثال بچه هایی را در نظر بگیرید که در دهه ۵۰، تا نیمه ۶۰ تلویزیون ایران مخاطب برنامه‌ها بودند. کمی در ذهن اگر مرور کنیم در خواهیم یافت که اغلب کودکان یا حیوانات (فابل‌ها) در داستان‌ها در حال سختی کشیدن بودند و اتفاقاً بسیار هم به هم کمک می‌کردند. این روحیه تعاون و دوستی، کمک می‌کرد که کودکان و نوجوانان به ارتباط دوستی با هم احترام گذاشته و با هم محترمانه زیست مسالمت آمیز داشته باشند. حالا آن شرایط را با کارتون‌های نیمه دوم دهه ۷۰ و ۸۰ مقایسه کنید. یا بازی‌های این دو نمونه را که بازگو کردم با هم مقایسه کنید. بازی‌های رایانه‌ای امروز بچه‌ها، اولا بیشتر به سمت تنهایی بچه‌ها و قهرمان شدن آنها می‌رود، دوم اینکه بیشتر بر پایه خشونت و کشتن است. این دو رویکرد عمومی کودکان و نوجوانان را به سمت ادب و فرهنگ ایرانی – اسلامی نمی‌برد. ما شخصیت‌هایی در تاریخ داشته‌ایم که نماد انسانیت بوده‌اند. این نمادها به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ یکی شخصیت‌های مذهبی (پیامبر، ائمه و معصومین) و دیگری شخصیت‌های تاریخی (که آنها هم اگر پیش از اسلام بودند که طبیعتاً دینی داشته‌اند و اگر بعد از اسلام هم بوده‌اندمسلمان بوده‌اند). تلویزیون باید برای تعمیم دادن هر چه بیشتر این شخصیت‌ها در میان کودکان هر تلاشی دارد انجام دهد.
این روزها در شبکه پویانمایی که به زودی افتتاح شده انیمیشنی پخش می‌شود با نام «پهلوانان». در این انیمیشن که محور اصلی آن زندگی پوریای ولی است آیین جوانمردی را به بهترین شکل و در قالب رفتارهای پوریای ولی به کودکان و نوجوانان نشان می‌دهند؛ این رفتارها اینقدر دقیق و شایسته بازنمایی شده است که حتی بزرگسالان هم جذب آن می‌شوند.
کودکان و نوجوانان ما با دیدن این آثار می‌توانند بیشتر به این نکته توجه کنند که شخصیت‌های پهلوان در تاریخ ایران می‌توانند الگوی بسیاری از رفتارهای آنها باشند. شبکه پویانمایی باید در این راه خیلی با دقت و ظرافت عمل کند. این شبکه صبح تا شب برای کودکان و نوجوانان برنامه‌های مرتبط پخش می‌کند که البته برخی از این برنامه‌های انیمیشن حتی برای مخاطب بزرگسال هم تاثیرگذار است.
انیمیشن پوریای ولی می‌تواند نقطه عطفی باشد برای آغاز آموزش جدید مبانی اخلاقی و جوانمردی برای کودکان؛ کودکانی که امروز متاسفانه مخاطب ماهواره و کارتون‌های ماهواره‌ای شده‌اند؛ کارتون‌هایی که هیچکدام از آرمان‌هایی که ما به آن معتقدیم، اشاعه نمی‌دهد، کارتون‌هایی که خانواده‌های از هم پاشیده را نشان می‌دهد و کودکان خشونت طلب. شبکه پویا نمایی با آثاری مانند انیمیشن «پهلوانان» می‌تواند جای خالی آیین جوانمردی را برای کودکان پر کند و نمادی باشد برای اینکه کودکان بدانند باید از بزرگان درس زندگی بگیرند و آیین زندگی بیاموزند؛ کارتون‌هایی که امروز بچه‌ها مخاطب آن هستند، چندان مبلغ آیین جوانمردی و تعاون و همکاری و همدلی نیست و این می‌تواند برای کودکان ما خطرناک باشد.
** درباره پوریای ولی و انیمیشن پهلوانان
داستان پیرامون شخصیت پهلوان پوریای ولی (محمود خوارزمی) شاعر، عارف و پهلوان نامی ایران است که پیشه آهنگری داشته و اداره‌کننده‌ی تنها زورخانه شهر خوارزم بوده و در آنجا علاوه بر فنون کشتی و پهلوانی آداب اخلاقی و جوانمردی را به شاگردان خود آموزش می‌داده است و سه جوان، یاور آهنگر، صفی نمدمال و مفرد سلمانی از شاگردانش با کمک پهلوان پوریا به مبارزه با ظلم و ستم حاکمان مغول زورگوی شهر می‌پردازد.
کارگردان می‌گوید: «شخصیت‌ها در این مجموعه تا حدودی بیانگر طبقه‌ای از افراد در تاریخ ایران هستند که به نام‌های مختلفی از جمله، عیاران، جوانمردان یا اهل فتوت بوده‌اند و ایشان عمدتا صاحبان حرفه بوده و در اعمال و سلوکشان نوعی عرفان ساده و عامیانه دیده می‌شود که در فتوت‌نامه‌هایی اعمال و آداب زورخانه به آنها اشاره شده است. که این روحیات و ویژگی‌ها باعث شده قصه‌های این مجموعه از موارد مشابه به دیگر مثل مانند، سامورایی‌ها، گلادیاتورها و غیره متمایز باشد و سعی سازندگان بر آن بوده تا با برجسته‌سازی مرام‌های پهلوانی از طریق پرداخت قصه‌های پرکشش برای نسل نوجوان و جوان امروز، آنها را با قهرمانان واقعی فرهنگ خود آشنا سازند»
کد خبر: 43744
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcbazba.rhbfapiuur.html