هنر نیوز - "دستان" تنها به دست من اداره نمی شود

حمید متبسم گفت: هنر موسیقی مرز نمی شناسد و به نوعی زبان مشترک بین همه انسانها است و حلقه های فرهنگی و انسانی را به یکدیگر وصل می کند. به واسطه همین تفکر است که گروه موسیقی بین المللی به نام "پردیس" به معنای بهشت را در اروپا تشکیل دادم.به گزارش هنر نیوز ، حمید متبسم با بیان این مطلب در گفتگوی مشروح خود با مهر، در خصوص چرایی تشکیل گروه "پردیس" و انگیزه تدریس خود در کارگاه تخصصی موسیقی ایرانی سخن گفت. او می گوید تشکیل کارگاههای آموزشی تخصصی در زمینه آموزش موسیقی ایرانی مرهون زحمات هنرمندانی است که با برگزاری کنسرتهای متعدد در اروپا و آمریکا موجودیت فرهنگی موسیقی ایرانی را اثبات کردند و نتیجه این تلاش را تشکیل گروههایی مانند"پردیس" می داند که نوازنده هایی اروپایی دارد ولی پیچ و خمهای موسیقی ایرانی را به خوبی می شناسند و همین علاقه به موسیقی ایرانی باعث شده تا انگیزه ای شگفت انگیز برای یادگیری زبان فارسی در آنها به وجود آید. درخصوص چگونگی تشکیل گروه موسیقی "پردیس" و دیگر سوالات مطرح با وی گفتگویی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.
تشکیل کارگاههای آموزشی در اروپا مرسوم است اما چطور شد که موسیقی ایرانی در مهد موسیقی کلاسیک مطرح و رشد کرد؟
حضور انواع موسیقی شرق در کنار موسیقی غرب موضوعی جذاب و دوست داشتنی است. بیست و پنج سال پیش که به اروپا آمدم شناخت اروپاییان از موسیقی ایران بسیار محدود بود و در مراکز فرهنگی به جز چند صفحه از آثار استاد حسن کسایی، استاد فرامرز پایور و آواز خاطره پروانه سند دیگری از موسیقی ایران وجود نداشت و اطلاعات غربیها از موسیقی ایرانی در همین اندازه بود. در این بیست و چند سال با برگزاری کلاسها، سمینارها و کنسرتهایی که درآمریکا و اروپا توسط موسیقیدانان ایران برگزار شد آگاهی و در نتیجه علاقه اروپاییان به هنر موسیقی ایران وسعت گرفت. کنسرت گروههای موسیقی ایرانی در ابتدا در سالنهای معمولی شهر و یا در آمفی تئاتر دانشگاهها توسط خود ایرانیان علاقمند برگزار می شد اما پس از مدتی برگزار کنندگان اروپایی و جشنواره های جهانی متوجه جذابیتهای این هنر شدند و موسیقی ایران به سالنهای بزرگ، جشنواره های مهم موسیقی و رادیو و تلویزیونهای غربی راه پیدا کرد و در حال حاضر ایران کشوری است که به لحاظ فرهنگی در اروپا شناخته شده است و موسیقی ما جایگاه خاصی در دنیا دارد.
سرفصلهای آموزش موسیقی ایرانی در این کارگاهها چیست؟
قبل از پاسخ به این پرسش باید متذکر شد که کارگاه آکادمی بین المللی موسیقی بلژیک از قدیمیترین و با سابقه ترین کارگاهها اروپایی است که در تابستان به مدت دو هفته برگزار می شود و من سال گذشته برای اولین بار در این کارگاه موسیقی شرکت کردم. کلاسهای من در ابتدا قرار بود که در بلژیک و بعد در یونان تشکیل شود اما به دلیل سفرکاری به ایران کارگاه بلژیک را لغوکردم و فقط در کارگاه موسیقی یونان شرکت می کنم. این کارگاه با هدف آشنایی و برقراری ارتباط همه مردمان جهان با موسیقی کلاسیک ملل مختلف تاسیس شده است و تا کنون داریوش طلایی، سیامک آقایی، جمشید، کیوان و بیژن شمیرانی، پدرام خاور زمینی، حمید خبازی و مامک خادم در این کارگاهها سرفصلهایی از موسیقی ایرانی را مطرح کرده اند واین یک مجموعه ای است که علاقمندان ایرانی و غیر ایرانی برای فراگیری و آشنایی با موسیقی ملل در آن شرکت می کنند.
گروه "پردیس" چگونه شکل گرفت؟
حدود 7 سال پیش در مدرسه رسمی موسیقی شهر "هرلن" در جنوب هلند به عنوان معلم تار و سه تار فعالیت خودم را آغاز کردم. در آن زمان هیچیک از همکاران اروپایی در آن مدرسه تصویر روشنی از موسیقی ما و میزان علاقه هنرجویان به این دوساز نداشتند و همکاری من آزمایشی محسوب می شد. به علاوه اختلاف روش کار من با شیوه های مرسوم اروپایی تا مدتی موجب دودلی مسیولان مدرسه موسیقی بود. با گذشت زمان و با اجرای چند کنسرت و همینطور با استقبال هنرجویان ایرانی و غیر ایرانی، امروز همکاران و مسئولین مدرسه موسیقی حضور موسیقی ایران را در "مدرسه موسیقی هرلن" ارج می گذارند و همکاری مرا به عنوان یک برتری مدرسه شان نسبت به مدارس موسیقی دیگرمطرح می کنند. همکاری من و مدرسه موسیقی به تدریج از حد کلاس هفته ای یکبار به یک همکاری هنری گسترده تبدیل شده است و با برگزاری سمینارها و کارگاهها و معرفی فرهنگ ایران در برنامه های هنری عمومی و کنسرتها بیش از پیش بالا گرفته است. در ادامه این روند بود که پیشنهاد تشکیل ارکستر بین المللی از سازهای موسیقی ایرانی و سازهای موسیقی کلاسیک را ارائه کردم و نام آن را "پردیس" گذاشتم. این کلمه در فرهنگ اروپا جایگاه خاصی دارد و در مکانهای مختلف و به لهجه های متفاوت به معنای بهشت است.
قطعاتی که گروه اجرا می کند رنگ مایه موسیقی ایرانی دارد؟
قطعات کاملا ایرانی است و البته من هم به جز این نمی توانم بسازم و البته بدیهی است که موسیقی سنتی نیست و می توان گفت که موسیقی مدرن ایرانی است ولی شما در قطعات، نغمات مقامهای ایرانی را می شنوید و کمتر لحظه ای از موسیقی ایران دور می شوید. زبان موسیقی زبانی عام است و درک این زبان پیچیده نیست و همگان پس از مدتی ممارست و همنشینی آن را می فهمند. از این روست که نوازندگان اروپایی هم به تدریج با آثار من و از این طریق با موسیقی ایران آشنا شده اند و در اجرای قطعات از حال و هوای موسیقی ما دور نیستند.
شیوه برگزاری کنسرتها به چه صورتی است آیا جنبه کنسرت پژوهشی دارد؟
بنای اولیه کار ما در این ارکستر آموزش است و این ارکستر بین المللی مدرسه موسیقی است که در اساسنامه اولیه اش تشویق هنرجو و معلمین مدرسه موسیقی و ایجاد انگیزه را در دستور کار دارد. ما تا کنون کنسرتهای آموزشی متعددی اجرا کرده ایم که مورد توجه هم قرار گرفته ولی شنوندگان هم با همین دید که این ارکستر آماتور و هنرجویی است به این کنسرتها توجه کرده اند. لیکن خود آثار نوشته شده کاملا حرفه ای است و مدرسه موسیقی و من قصد داریم که در سالهای آینده زمینه برگزاری کنسرتهای حرفه ای را با دعوت از نوازندگان حرفه ای غربی و ایرانی در ایران و غرب فراهم کنیم. به علاوه گفتگوهای اولیه برای تولید آلبوم این مجموعه در ایران هم شده است ودر سالهای آینده این کار را نیز در کنار کنسرت این مجموعه انجام خواهم داد.
با این همه مشغله روند ادامه همکاری شما با گروه دستان چه می شود؟
بحری است بحرعشق که هیچش کناره نیست/ آنجا جز آن که جان بسپارند چاره نیست. زندگی هدیه ای است آسمانی و باید از آن بهره مند شد و من تا جایی که بتوانم با تمام نیرو کارخواهم کرد و زمان را از دست نخواهم داد. من عاشق موسیقی هستم و در این زمینه هنوز کار بسیار دارم و وقت کم! باید تلاش کنم تا در حد توانایی به همه کارهایی که دوست دارم برسم و فعالیتی را به خاطر مشغله دیگر تعطیل نکنم ضمن اینکه گروه دستان یک گروه و یک پروژه پخته و جا افتاده است و پس از گذشت بیست سال از عمرش امروز تنها به دست من اداره نمی شود و هر یک از همکاران گوشه ای را دارند و کارها پیش می رود.