ساناز افتخار زاده - کارشناس ارشد معماری، پژوهشگر معمار ايرانی – اسلامی و سردبير اسبق فصلنامه معماری و ساختمانی - در گفتگو با هنرنیوز اظهار داشت: رسالت سازمان میراث فرهنگی باید این باشد که جوهره اصلی اثر را به صورت زنده ارائه کند و نه این که آثار را در موزه‌ها نگهداری کند.

وی با بیان این که معماری یکی از مهمترین ابزار برای ارائه زنده میراث فرهنگی است، افزود: یعنی باید از سبک‌ها و دوره‌های مختلف معماری ایران ایده و الهام بگیرد و با استفاده از مواد فرهنگی آن را برای زمان حال به روز کند.

این پژوهشگر معمار ايرانی – اسلامی ادامه داد: آندره گدار و سیحون و بهزاد این کار را انجام دادند. آنها عصاره گذشته را با تکنولوژی امروزی ارائه می‌کردند که ما حصل آن هویت بخشی و حفظ ملت است.

او با تأکید بر این که دیدن آثار در موزه اهمیت درجه دوم در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری دارد، خاطر نشان کرد: اگر هویت را از یک اثر بگیریم آن اثر تهی می‌شود. چهار تا خشت و گل چه فرقی می‌کند برای مصر یا یونان باشد یا برای ایران فرق اینها در هویت بخشی است.

افتخارزداده با اشاره به احداث و تعمیر آرامگاه برخی از بزرگان مانند آرامگاههای فردوسی، ابن سینا و سعدی، و ساخت تندیس آنان و تندیس نادرشاه توسط انجمن آثار ملی گفت: این اقدامات بعد با کمک ایده شناسی و با کمک معماری گذشته برای ملت ایران موقعیتی را به وجود آورد تا افراد با لذت و دقت به دیدن مقبره حافظ و سعدی بروند. این سنگ قبرها اگر هویت بخشی نمی‌شدند چا تفاقی می‌افتاد؟ آیا همین تأثیر را داشتند.

وی اضافه کرد: اگر آثار تاریخی معنایی کاربردی‌تر نداشته باشند تأثیری هم ندارند و هیچ کس هم برای آن ارزش قائل نیست. وقتی اهمیت و جایگاه می‌‌یابند که در زندگی امروز معنا بیابند. در واقع هرگز روح ايرانی قادر به دريافت روح هویتی خود از طریق ساختار معماری‌های تقلیدی و به هم ریخته امروزی نیست . روح ایرانی در شهری مثل تهران سرگردان است چون عناصر هویتی خود را نمی‌یابد.چون معانی باطنی ، فلسفه نظری و ساحت وجودی‌اش را در هیچ یک از المان‌های شهری متجلی و نمایان نمی‌کند.

سردبير اسبق فصلنامه معماری و ساختمانی یادآور شد: خطوط‌، نقش‌ها و گچ بری‌های سنتی، مقرنس‌های، مصالح بومی، بافت شهری متعلق به خود را در هیچ جای شهر امروزی نمی‌بیند و مانند طفلی که مادر خود را گم کرده است از روح هویتی خود فاصله گرفته و بی‌قرار است.

وی با تأکید بر این که نگهداری صرف اشیا در موزه هیچ کمکی به حفظ میراث فرهنگی نمی‌کند، افزود: ما هر روز بافت تاریخی و آثار باستانی را به بهانه‌های گوناگون تخریب می‌کنیم و با خوشحالی تنها گوشه‌ای از این نشانه‌ها را در موزه نگه می‌داریم در حالی که هیچ تلاشی برای نزدیکی افراد جامعه و برقراری ارتباط با این عناصر انجام نمی‌دهیم.در اروپا افراد در بافت‌های تاریخی و با اشیا تاریخی زندگی می‌کنند آنها اشیا کشورهایی

عضو هیات رئیسه گروه معماری سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران با بیان این که قوانین مخدوش و گریز پذیری در حوزه ساخت و ساز شهری وجود دارد، افزود: معرف ویژگی‌های فرهنگی و تاریخی هر شهر نمادهای شهری و نماهای ساختمانی و مراکز تفریحی و فرهنگی آن است. اینک نه تنها کوچکترین توجهی به این اصل مهم نمی‌شود بلکه به دلایل سود اقتصادی زود بازده بیشتر خانه‌های تاریخی سازگار با فرهنگ و هويت تاريخی شهرهای ایران در معرض تخریب و جایگزینی با برج و پاساژ هستند.

او ادامه داد: وقتی در شهری مانند تهران هر روز باغات تعمداً خشک می‌شوند و برج‌ها جای آن را می‌گیرند آیا مسوولان شهری فکری هم به نیازهای معنوی شهروندان می‌کنند. وقتی مسوولان میراث، شهرداری ، حقوقی، فرهنگی و ... تخریب یک اثر را به گردن هم می‌اندازند و قانون را به رخ یکدیگر می‌کشند چه می‌توان کرد. آیا مسئولان ارگان‌های مختلف این ضرورت را در وجود خود احساس می‌کنند که اگر نقص قانونی در مورد حفاظت آثار تاریخی و یا طبیعی وجود داشته باشد آنها خود محافظ این آثارباشند یا به وجد آمده در نخستین فرصت تصمیم به ازبین بردن آن می‌کنند تا به منافع زود بازده برسند؟!

افتخارزاده گفت: سازمان میراث فرهنگی باید به آسیب‌شناسی این وجه بپردازد و گرنه هر نوع اقدامی عملاً در نطفه خفه می‌شود چرا که وقتی ضرورت حفظ مشخص نباشد در اولین فرصت باز هم افراد به نقطه نخست باز می‌گردند و مشتاقانه سعی در از بین بردن آخرین نشانه‌های باقی مانده می‌کنند.

هنر نیوز