مصطفی رزاق کریمی در گفتگو خبرنگار سینمایی هنرنیوز در ارتباط با حال و روز سینمای ایران در این روز‌ها گفت: عنوان فرهنگ سازی بسیار خوب و عالی است. در این سال‌ها سینما در زمینه فرهنگ سازی تغییر خاصی نداشته است و ایراد این مسئله را نباید در این روز‌ها جست‌و‌جو کرد بلکه مسئله ریشه دار است و اهالی فرهنگ و کار‌شناسان باید در این زمینه یک آسیب‌شناسی جدید کنند. سینما در حال حاضر حال خوبی ندارد و بر روی تخت CCU خوابیده است و نمی‌توان از این مریض به سرعت بخواهیم که بلفاصله خوب شود و کار‌های درستی را انجام دهد. به عقیده من مشکل سینما پیچیده‌تر از این حرف‌ها است. یکی از این مشکلات که حال و روز سینما را به اینجا کشانده است مبحث اقتصادی آن است.

ارگان هایی که بلیط برخی فیلم ها را می خرند و رایگان پخش می کنند مخاطبین اصلی سینما نیستند

وی در ارتباط با آمار فروش فیلم‌هایی که باعث می‌شود این رقم بالا رود و این امر  تنها فقط یک مسئله ظاهری است گفت: مثلاً فیلمی شرایطی برایش محیا می‌شود که سایر ارگان‌ها بلیطش را بخرند و باید بدانیم که این افراد مخاطبین سینما نیستند. مخاطبین سینما کسانی هستند که خودشان به سینما می‌آیند و برای دیدن فیلم هزینه می‌کنند. ما از لحاظ فرهنگی نزول داشته‌ایم و متاسفانه نباید این مورد را نادیده بگیریم. محتوای فیلم‌هایمان هم نزول داشته است چرا که تهیه کننده‌ها می‌ترسند فیلمی را بسازند که یک محتوای جدی داشته باشد آن هم برای این است که به فکر بازگشت سرمایه‌شان هستند. بازیگرانی هستند که گیشه خوبی دارند و هم زمان هم مشغول بازی در چند فیلم هستند به گونه‌ای که در زمان فیلمبرداری راس فلان ساعت باید صحنه را ترک کنند و به سمت پروژه بعدی بروند. با این مشکلات ساخت فیلم آن جدیتش را از دست داده است.

تکرار موضوعات اجتماعی و همه ژانرها

کارگردان فیلم سینمایی «حس پنهان» گفت: همه ژانر‌های ما اعم از اجتماعی، سیاسی و کمدی نزول بسیار بدی داشته است. سینمای جنگ و دفاع مقدس ما نیز نزول داشته و در حال حاضر تهیه کننده‌ها می‌ترسند که در این حوزه سرمایه گذاری کنند. موضوعات اجتماعی در فیلم‌های اجتماعی به تکرار رسیده است و دیگر جذابیت ندارد. این عقب گرد‌ها در زمینه کارهای فرهنگی ریشه دار است و باید ریشه آن را جستجو کرد.

با دعوت دو بازیگر چهره بودجه فیلم تمام می شود

وی در ارتباط با رقم بالای دستمزد بازیگرن گفت: بنده تجربه فعالیت‌های سینمایی در خارج از کشور را نیز داشته‌ام در هیچ کجای دنیا به این صورت نیست. چگونه است که در اینجا بودجه تولید بسیار بالا است و به هیچ عنوان فیلم نمی‌تواند از فروشش مخارج اولیه خودش را تامین کند. اگر تهیه کننده دو بازیگر چهره را برای بازی در فیلمش دعوت کند تمام بودجه فیلم تمام می‌شود در نتیجه وی باید بازیگران غیر چهره و یا درجه پایین‌تر بیاورد که اصلاً تاثیر خوبی در فیم نخواهد داشت به طوری که این تفاوت‌ها کاملاً به چشم می‌آید و این میزان فروش، تعداد سینما و دستمزد‌ها با هم تناسب ندارند.

فیلم هایی که برای سینما نیستند

رزاق کریمی با اشاره به اینکه شرایط موجود در کیفیت فیلم‌ها تاثیر گذار بوده است گفت: همه فیلم‌ها را نمی‌گویم اما بخش قابل توجهی از آن‌ها همانند فیلم‌های آپارتمانی است که اصلاً در حد و اندازه یک فیلم سینمایی نیستند. اصول و قوانین فیلم‌های سینمایی که قرار است بر روی پرده بزرگ سینما به نمایش در بیاید از بین رفته است و ما شاهد اکران فیلم‌هایی هستیم که در حد یک فیلم کوتاه و یا تله فیلم تلویزیونی هستند.

رسانه ملی و ضعف آن در فرهنگ سازی

وی با انتقاد از تلویزیون گفت: در تلویزیون هم کار بخصوصی صورت نگرفته است که ما بگوییم موفق عمل کرده است به گونه‌ای که تاثیراتش را در سینما ببینیم البته باید چند کار معدود که واقعاً خوب بوده‌اند را نادیده بگیریم. در یک کشور به این بزرگی مدیران باید مدبر باشند.

سینمای ایران نه کارگردان ایران

رزاق کریمی درباره جشنواره‌های خارجی و نحوه حضور ایران گفت: بنده اصلاً به خارج از کشور بها نمی‌دهم اما تا جایی که یادم می‌آید و خودم هم در آن زمان‌ها خارج از ایران به سر می‌بردم سینماگران خارجی می‌گفتند (سینمای ایران) در فلان جشنواره امثال فیلم دارد اما در حال حاضر سال‌ها است که می‌گویند (کارگردانی ایرانی) در فلان جشنواره فیلم دارد و این اصلاً خوب نیست. منظورم این نیست که کارگردان ایرانی را نباید بشناسند بحث من کاملاً ملی است باید در همه جای دنیا ابتدا سینمای ایران را بشناسند.

تمام جشنواره ها به نوعی سیاسی هستند

وی در ادامه افزود: ما نباید با جشنواره‌ها بجنگیم و یا آن‌ها را نفی کنیم بلکه باید نحوه حضور خودمان را در آن‌ها بررسی کنیم. در زمان‌های قدیم وقتی کشور‌ها دائم در حال دیدن فیلم‌های خودشان بودند کم کم تصمیم گرفتند که فیلم سایر کشور‌ها را ببینند و اولین جشنواره هم در ایتالیا در کشور ونیز شکل گرفت و بین المللی شد آن‌ها خواستند رقابت ایجاد شود و از طرفی هم برای فیلم‌‌هایشان بازار جدیدی را پیدا کنند و رفته رفته هم جشنواره‌های دیگری نیز به وجود آمدند. تمام جشنواره‌ها به یک نوعی سیاسی هستند و نباید این مورد را فراموش کرد.

کارگردان هایی که سِری دوزی دارند

این کارگردان این چنین ادامه داد: ما باید با قوی‌تر کردن صنعت سینما جشنواره خودمان را نیز مطرح و پر قدرت نشان دهیم. ما فیلم‌های خوب و مطرحی در این سال‌ها داشته‌ایم اما متاسفانه به صنعت سینما کمکی نشده است آن هم به این دلیل بوده است که فیلم سازان به صورت فردی عمل کرده‌اند. برخی هم برای جشنواره‌ها سری دوزی دارند و یعنی برای آن جشنواره خیاطی می‌کنند و این فیلم‌ها فیلم‌های خوبی نخواهند بود. برخی می‌خواهند با زدن حرف‌های خاص، خود و فیلمشان دیده شوند یک ضرب المثل آلمانی وجود دارد که می‌گوید: اگر در صفحه اول روزنامه بنویسند که سگ آدم را گاز گرفت کسی آن را نمی‌خواند اما اگر بنویسند آدمی سگی را گاز گرفت همه آن را می‌خوانند. برخی از فیلم‌هایی هم که به جشنواره‌های خارجی می‌روند این شکلی است که گویا آدمی سگی را گاز گرفته است اما زمانی که فیلم را می‌بینید متوجه می‌شوید که خبری نیست و آن فیلم حرفی برای گفتن ندارد. فیلم‌هایی که به جشنواه‌های خارج از کشور می‌رند به نوعی کشور و فرهنگ خودشان را معرفی می‌کنند و ما باید نسبت به این موضوع حساسیت داشته باشیم.

گفتگو: علی اکبر دهبان

هنر نیوز