هنر نیوز - ما از هر دشمنی دشمن‌تریم!

یک کارشناس پیشکسوت حوزه میراث فرهنگی گفت: در صدر مهمترین شخص مملکت صراحتاً اظهار نظرهایش را در مورد حفظ معماری ایرانی- اسلامی و تداوم آن کرده است، حال باید از مسوولان اجرایی پرسید که چرا علی رغم تأکید رهبری و با وجود تدوین قانون منسجم تن به اجرای آن نمی‌دهند و بهانه‌های غیر منطقی می‌آورند.

حسین رایتی مقدم در گفت و گو با هنرنیوز ضمن بیان این مطلب که سخنان مقام معظم رهبری در مورد معماری اسلامی صراحتاً تکلیف مسوولان شهری در مورد بافت‌های تاریخی را مشخص می‌کند، افزود: ایشان در دهه هفتاد دست‌اندرکاران معماری شهرها را به گونه‌ای برای حفظ ارزش‌های معماری اسلامی- ایرانی خطاب قرار دادند که صحبت‌های ایشان در برنامه پنجساله سوم و چهارم توسعه سرلوحه قرار گرفت و ماده قانونی شد برای حفظ ارزش‌ها معماری در شهرها و از آن فراتر الگوگیری برای ساخت و سازهای جدید.

وی با اشاره به تخریب بافت های تاریخی شهرهای مختلف از جمله شیراز ادامه داد: می‌توان نص صریح این برنامه را پیگیری کرد که چرا اجرایی نمی‌شود. من فکر نمی‌کنم به لحاظ قوانین مشکلی وجود داشته باشد، مشکل در اجراست. در صدر هم که مهمترین شخص مملکت صراحتاً اظهار نظرهایش را در مورد حفظ این نوع معماری و تداوم آن کرده است حال باید از مسوولان اجرایی پرسید که چرا علی رغم تأکید رهبری و با وجود تدوین قانون تن به اجرای آن نمی‌دهند و بهانه‌های غیر منطقی می‌آورند.

مدیر کل اسبق حفظ و احیا ابنیه‌های تاریخی با تأکید بر این که عزم جدی برای حفظ بافت‌های تاریخی در بین مسوولان شهری وجود ندارد، اظهار داشت: در کشورهایی مانند اسپانیا، ترکیه، ایتالیا سهم بسزایی از درآمدشان از راه حفظ بناها و محوطه‌ها و بافت‌ها و حضور گردشگران در این مناطق تأمین می‌شود. ایران یک کعبه آمالی برای گردشگران است.

وی اضافه کرد: با توجه به اوضاع خاورمیانه اقبال گردشگران به ایران بیشتر شده است. از سویی قیمت نفت از ۱۰۰ دلار کاهش پیدا کرده و ممکن است باز هم کاهش پیدا کند پس در نهایت حتا اگر پیش از این شعار می‌دادیم که باید درآمد جایگزین نفت داشته باشیم، امروز مجبوریم که به سمت درآمد جایگزین نفت برویم. پس چرا با محیط زیست و میراث فرهنگی خود اینگونه برخورد می‌کنیم.

این کارشناس پیشکسوت حوزه ی میراث فرهنگی تصریح کرد: ما ملزم به حفظ، مرمت و احیا بناها و محوطه‌ها و بافت‌های تاریخی هستیم تا بتوانیم گردشگران را ترغیب به بازدید کنیم. البته چون اصرار این آقایان به تخریب رسیدن به سود و درآمد است من فقط از این منظر به موضوع پرداختم وگرنه جدای از حضور گردشگر و ارزآوری با تخریب بافت‌ها منابع علمی، هویتی، فرهنگیِ معماری اسلامی – ایرانی ما به طور کلی از بین می‌رود. ما حتا وقتی در خیابان راه می‌رویم سعی می‌کنیم لباسمان کثیف نشود چون برای آن ارزش قائلیم چه برسد به آن که حیثیت یک کشور درمیان باشد.

وی اظهار کرد: اگر ما از میراث فرهنگیمان صحبت کنیم حمل برخودستایی است اما وقتی از یک فرنگی نقل قول کنیم مشخص می‌شود ارزش‌های میراثی ما چیست. یکی از برجسته‌ترین معماران آمریکایی بنام « فرانک لوید رایت» که از ارکان معماران قرن بیستم بود و تمام آثارش جزو میراث ملی آمریکا به ثبت رسیده است درباره معماری ایرانی که یک به یکش در اثر بی‌مسئولیتی مدیران اجرایی تخریب می‌شود، گفته است:« علمی‌ترین معماری که تا کنون بشر بوجود آورده است.» این را کسی می‌گوید که تمام معماری جهان از چین، ژاپن و هند و ایران تا رم ، اسپانیا، یونان و... می‌شناسد.

او با تأکید بر این که هنوز می‌توان بافت‌های تاریخی و محوطه‌ها و بناها را حفظ کرد، گفت: فقط نیازمند عزم و اراده و شناختیم. ما چون شناخت نداریم و آموزش ندیدم، تخریب می‌کنیم. اگر در کشوری مانند فرانسه بزرگ می‌شدیم که مهمترین درسشان در دبستان «فرهنگ و تمدن» بود و از پیش دبستانی تا دانشگاه با فرهنگ و تاریخ و تمدن و آداب و رسوم و هنر خودمان آشنا می‌شدیم، هرجای جهان که بودیم برای حفظ آثار ملی، فرهنگی، هویتی خودمان تلاش می‌کردیم.

این کارشناس پیشکسوت حوزه ی میراث فرهنگی خاطر نشان کرد: هزینه‌های هنگفتی برای برگزاری سیمنارهای تهاجم فرهنگی می‌شود غافل از این که ما حتا حاضر نیستیم یک فیلم یا سریال درباره مشاهیر علم، فرهنگ، تاریخ و هنرخودمان بسازیم. حاضر نیستیم برنامه‌ای در رادیو و تلویزیون و ماهواره به معماری ایرانی- اسلامی، باستان‌شناسی، جاذبه‌های طبیعی، حفظ محیط زیست یا صنایع دستی اختصاص دهیم. فقط حرف می‌زنیم، موقع اجرا هم البته که ساخت فیلم‌های بی محتوا و ساخت برج‌های سر به فلک کشیده مهمتر و سودآورتر است. چون فرهنگ نیازمند تعمق، تدبر، صبر، تحقیق و مطالعه است. بذر فرهنگ امروز کاشته می‌شود و چندین سال بعد آهسته آهسته شکوفه می‌دهد و این با افکار کاسبکارانه منافات عجیبی دارد.

رایتی مقدم تصریح کرد:ما قوانین محکمی در مورد حفظ میراث فرهنگی چه در پیش از انقلاب و چه پس از آن داریم. ما با این قانون باید سرمان را در جهان بالا بگیریم اما در مورد تعهد نسبت به آن بهتر است رویمان را از همه کشورها حتا کشورهای حاشیه خلیج فارس پنهان کنیم چون حتا در کشورهای جنگ زده هم اینچنین با میراث فرهنگی برخورد نمی‌کنند که ما کردیم.

وی ادامه داد: ما در طول ۸ سال دفاع مقدس قوانین بسیار خوبی برای حفظ میراث فرهنگی تدوین کردیم که نشان از اهمیت فرهنگ در همان دوران بحرانی داشت اما چه بر سر مسوولان کشور آمده که فرهنگ را فدای سود‌های کلان و خانمان‌سوز می‌کنند. باید از خودشان پرسید. بارها گفته شده اگر کشوری دچار ضرر اقتصادی شود قابل جبران است اما منابع فرهنگ غیر قابل بازگشتند. ما با پول نمی‌توانیم فرهنگ بخریم. به دنبال نیروهای خارجی مخرب فرهنگ نگردیم، ما از هر دشمنی دشمن‌تریم.

او درپایان گفت: مگر می شود در شهری مانند شیراز شبانه بدون اطلاع مسوولان اجرایی خانه ثبتی را تخریب کرد و بعد همه یک صدا بگویند:«نمی دانیم چه کسی تخریب کرده است!» چه تخریب کننده فداکاری که صبح هم محل تخریب را آسفالت شده تحویل مسوولان می دهد! اگر این گونه است از فردا صبح شیرازی ها هر کدام به صلاحدید خودشان برای خانه هایشان تصمیمی بگیرند و آن را عملی کنند!