هنر نیوز - «جیرفت»؛ نقطه آغاز تمدن جهان است// معلوم نیست مردم جیرفت به چه چیزی اعتراض می‌کنند؛ لهجه و لباس کجا؟ تمدن 5 هزار ساله کجا؟

نگاهی به حاشیه‌های مهمتر از متن مجموعه تلویزیونی «شهر دقیانوس»؛

«جیرفت»؛ نقطه آغاز تمدن جهان است// معلوم نیست مردم جیرفت به چه چیزی اعتراض می‌کنند؛ لهجه و لباس کجا؟ تمدن 5 هزار ساله کجا؟

مدتی است که مجموعه تلویزیونی «شهر دقیانوس» در حال پخش از رسانه ملی است و متاسفانه اعتراضاتی از سوی مردم جیرفت در این اثنی صورت گرفته است که شاید از روی ناآگاهی و بی‌توجهی به نیت ساخت چنین آثاری است.
نکته قابل توجه اینجاست که رویکردی که مردم در زمان پیدا شدن اشیاء داشتند و گمان نمی‌کردند تمدنی در زیر آن نهفته باشد که می‌تواند جیرفت را در ابتدای تمدن جهان قرار دهد در شکلی بسیار خفیف‌تر دارد رخ می‌دهد؛ به این معنا که رسانه ملی دارد با پخش این سریال جیرفت را دوباره به مردم ایران معرفی می‌کند و این مساله است که باید در نظر مردم و مسئولان جیرفت پر رنگ باشد.
اما چگونه جیرفت؛ دوباره عیان شد؟ «ماجرا از آن‌جا شروع شد که روستاییان ظرف سنگی حجاری شده‌ای را از سیل‌آب گرفتند که به گمان آن‌ها بسیار خاص بود و فردا به این اعتبار که پس از سال‌ها خشکسالی؛ خدا به آن‌ها لطف کرده با ابزارهای کندن به جان زمین‌ها افتادند و شروع به کندن کردند. این اتفاق باعث شد پای خیلی‌ها به این قضیه باز شود و موزه‌های غربی پر شوند از آثاری که بکر است و کسی از قدمت آن‌ها اطلاع دقیقی ندارد. پس از مدتی و با بررسی‌های به عمل آمده دیرینه‌شناسان و باستان‌شناسان به این نتیجه رسیدند که یافته‌های سنگی از جیرفت از تمدن سومری هم قدیمی‌تر بوده و این یافته‌ها موضوع گفته شدن در یک لوح گلی یافته شده در عراق را جدی‌تر می‌کند که در این لوح گلی آمده شهر «ارت» تمدنی عظیم دارد و باستان‌شناسان همنظر شدند که جیرفت همان «ارت» است. البته این نظر توسط دو باستان‌شناس ایرانی پیگیری می‌شد که روی دو منطقه کار می‌کردند. دکتر «یوسف مجیدزاده» و دکتر «سیدمنصور سیدسجادی»؛ به ترتیب روی دو منطقه شهر سوخته و جیرفت (کنار صندل) کار می‌کردند و معتقد بودند شهر «ارت» منطقه‌ای است که آن‌ها در حال بررسی و کاوش در آن هستند. اما این اعتقاد دو باستانشناس شهیر منتقد همیشگی‌ای هم داشت. «عباس علیزاده» که در موسسه شرق‌شناسی شیکاگو مشغول به فعالیت است معتقد است که هیچیک از این دو محوطه ارت نیست.»
دکتر یوسف مجیدزاده می‌گوید: «همانطور که بارها نه من؛ بلکه بزرگترین زبانشناسان دنیا متذکر شده‌اند تا پیش از کشف این الواح در جیرفت خط کهن شناخته شده در جهان دو خط سومری و هیروگلیف مصری‌ها بودند؛ اما با کشف این الواح در جیرفت سومین خط کهن که می‌تواند با این دو خط پیشین به گونه ای قابل قیاس باشد از داخل فلات ایران به دست آمد؛ البته ما پیش از این خط عیلامی را که مربوط به دوران پیش از آریایی ها به ایران است شناخته بودیم اما همانطور که می‌دانید این خط به نوعی تغییر شکل یافته خط بین‌النهرین باستان است و از آن‌ها وام گرفته شده اما با پیدایش خط در جیرفت زلزله‌ای در عالم زبان‌شناسی رخ داد که به نظر می‌رسد هنوز در ابتدای آن باشیم.»
حالا در نظر بگیرید در چنین شرایطی که یک سریال در حال طرح مساله‌ای این چنین مهم در تاریخ تمدن ایران و جهان است؛ برخی به مباحثی مشغول هستند و کل اثر را زیر سوال می‌برند که واقعاً از سر ناآگاهی و نادانی است. مساله لهجه و یا هر مساله اینچنینی همیشه مورد اعتراض مردم بوده است. در صورتی که مساله این سریال بسیار مهمتر از این مباحث است. البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که معلوم نیست این اثر تا چه میزان بتواند به موضوع مهم تاریخ و تمدن جیرفت توجه کند و اساساً این مساله را به چند شی محدود نکرده و بحث قاچاق زیرخاکی را به جای تمدن جیرفت محور اصلی داستان نکند.
متاسفانه به جای اینکه مردم شریف جیرفت و نمایندگان مجلس برای اینکه تمدن جیرفت در حال معرفی به مردم تمام سرزمین ایران است از رسانه و گروه سازندگان این اثر قدردانی کنند در حال اعتراض‌های بی مورد و سطحی به این اثر هستند. برای مثال در خبرها آمده بود که «تعدادی از فرهنگیان، هنرمندان و اصحاب رسانه شهرستان جیرفت با حضور اعتراض‌آمیز در مقابل فرمانداری جیرفت، خواستار توقیف توهین‌های آشكار در جریان پخش سریال «شهر دقیانوس» تولید شبكه یک شدند. در این تجمع فرهنگیان و اصحاب فرهنگ و هنر شهرستان اعلام كردند تا حداقل مسئولان شهرستان واكنشی نسبت به این مهم نشان ندهند تا حصول نتیجه موضوع را پیگیری خواهند كرد. فرماندار جیرفت ضمن حضور در جمع معترضین با آن‌ها به گفت‌وگو پرداخت. فرماندار جیرفت در این اجتماع گفته:‌ «این شهرستان دارای قدمت بیش از هفت هزار ساله است كه از تمدن‌های بین‌النهرین، مصر و سومر پیشه گرفته و آثار به دست آمده گواه این مطلب است. فرهنگ جیرفت یک فرهنگ معتبر و شناخته شده در ایران و جهان است كه متاسفانه این مهم درجریان پخش سریال «شهر دقیانوس» دستخوش رفتارهای مغرضانه و غضب‌آلود قرار گرفته است. ما اعتقاد داریم كه شروع این سریال بازتاب منفی داشته و این توهین آشكار به مردم شهیدپرور و ولایت‌مدار است كه فرهنگی مغایر با این شهرستان در رسانه ملی به نمایش گذاشته است.» متاسفانه حتی فرماندار محترم به این موضوع مهم واقف نیستند که فرهنگ تنها «گفتار و لهجه و زبان» نیست. آنچه این سریال سعی دارد به آن بپردازد تمدنی است که اگر به اثبات برسد؛ «جیرفت» نقطه آغاز تمدن جهان خواهد بود و متاسفانه مردم و مسوولان این اتفاق بزرگ را تقلیل داده‌اند به لهجه و گویش؛ و به اعتراض از این مجموعه پرداخته‌اند.