هنر نیوز - نخستین مکان تولید سفال «زاگرس مرکزی»

مطالعات نوسنگی با سفال «غار مربز» نشان می‌دهد، ساکنان این غار در زمره نخستین تولیدکنندگان سفال در زاگرس مرکزی و حوضه رودخانه سیمره بوده‌اند.

به گزارش هنرنیوز؛ مرتضی حصاری - سرپرست هیات کاوش «غار مربزد دره چیاسر» - با اشاره به جایگاه ویژه سد سیمره در مطالعات باستان‌شناسی گفت: این منطقه، دارای ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی خاصی است که از تنوع گونه‌های استقرار جوامع انسانی برخوردار بوده و محوطه‌های متعددی در این ناحیه شناسایی و کاوش شد که زوایای مختلفی از اولین زیستگاه‌های انسانی تا دوران متاخر اسلامی زاگرس مرکزی و حوضه رودخانه سیمره را روشن کرده است.

این باستان‌شناس تاکید کرد: کاوش در این غار با هدف و مفروضات حضور آثاری از ادوار پارینه سنگی تا فراپارینه سنگی آغاز و دنبال شد که این غار نیز در لایه‌های تحتانی با لایه‌هایی از دوره نوسنگی بی‌سفال (مانند محوطه نوسنگی بی سفال چیاسبز هزاره ۱۰ قبل از میلاد)، نتوانست پاسخی به فرضیات حضور جوامع پارینه سنگی در این دره و حوضه را ارائه دهد.

به گفته‌ این باستان‌شناس، «غار مربز» با ۲۷۰ سانتی‌متر نهشته‌های فرهنگی، دارای ۵ دوره اصلی و ۱۳ فاز استقراری است که شواهدی از تحولات نوسنگی «بی‌سفال» و «باسفال» (سفال پوک قرمز و سفال نخودی)، «دوران ایلامی» و «کوچ نشینان معاصر» را ارائه داده است.

او گفت: بخش اصلی استقرار در این غار را، دوره نوسنگی با ۱۱۰ سانتی‌متر از لایه‌های نوسنگی بی‌سفال و با سفال تشکیل داده است که تنها مزیت و تفاوت آن نسبت به محوطه چیاسبز، حضور لایه‌هایی از نوسنگی با سفال در این غار است که از این لحاظ، از جمله محوطه‌های شاخص در زاگرس مرکزی است که توانسته، افق‌های جدیدی از فرهنگ‌های جوامع اولیه تولیدکنندگان سفال را روشن سازد.

این باستان شناس در ادامه تاکید کرد: مطالعات نوسنگی با سفال غار مربز نشان می‌دهد که ساکنان این غار در زمره اولین تولیدکنندگان سفال در زاگرس مرکزی و حوضه رودخانه سیمره بوده اند. چون حضور لایه‌های نوسنگی با سفال آن، بدون هیچ وقفه، به دنبال لایه‌های نوسنگی بی سفال آن پدیدار شده و نوع سفال و تکنیک ساخت آن نیز، گویای این ادعاست.

او بیان کرد: افق نوسنگی بی‌سفال در غار مربز قابل قیاس با تحولات روستانشینی اولیه (یافته‌های فرهنگی) محوطه هایی مانند شیخی‌آباد، چیاسبز شرقی و کپرگاه v بوده و نوسنگی با سفال این غار نیز، هم افق با محوطه‌های نوسنگی با سفال، مانند گنج‌دره و گوران است که از نخستین استقرارگاه‌های پیدایش سفال زاگرس مرکزی به شمار می‌آیند.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وی ادامه داد: از مهمترین محوطه‌ها در این دره، غار «مربز» (غار بز)، مشرف بر رودخانه و تنگه سیمره است، این غار در ارتفاع ۱۵۰ متری از کف رودخانه و در جوار محوطه نوسنگی بی سفال «چیا سبز شرقی» قرار دارد و در چارچوب کاوش محوطه چیاسبز شرقی در سال ۱۳۸۹ غار مزبور نیز مورد کاوش قرار گرفت.