دبیر جشنواره هنر و رسانه در گفتگو با هنرنیوز؛
متاسفانه سواد خبرنگار دغدغه رسانه ها نیست!
14 آذر 1391 ساعت 11:06
محمد مهدی فرقانی دبیر جشنواره هنر و رسانه در گفتگوی خود به نقد مطبوعات در حوزه هنر پرداخت. او در این رابطه گفت: به سبب عدم ثبات در مطبوعات تب و تاب امتداد انتشار آنها به دغدغه اصلی تبدیل شده و کیفیت خبر به حاشیه بدل شده.
حقیقت این است که حوزه هنر در رسانه ها یکی از ضعیف ترین بخش های یک رسانه است. وقتی یک رسانه مکتوب را ورق می‌زنیم، کمتر با یک مطلب درست و اصولی و علمی مواجه می‌شویم، بسیاری از اخبار حوزه هنر، به مطالب دریافتی، در حوزه روابط عمومی محدود می شود و در روزنامه ها و سایت ها کمتر با یک خبر تحلیلی مواجه می‌شویم. این موضوع به چه سبب است؟
شاید به همین سبب بود که این جشنواره شکل گرفت و به همین سبب است که به حضور خبرنگاران، در کارگاه های آموزشی تاکید دارم. البته بایک گل بهار نمی شود،با یک کارگاه قرار نیست که همه مشکلات رسانه حل شود، اما در صورت استمرار، خواهد توانست تا حدودی از مشکلات رسانه ها بکاهد.
با توجه به این‌که جشنواره هنر و رسانه سبب شد تا شما به صورت دقیق تر و با تمرک بیشتری اخبار حوزه هنر را مطالعه کنید، مشکل عمده مطبوعات ایران را در حوزه هنر در کدام مورد می‌بینید؟
در کشورهای غربی، فردی که متقاضی خبرنگاریست باید تحصیلاتی معادل لیسانس در یکی از تخصص ها داشته باشد. سپس دو سال را به طور کامل به یادگیری آکادمیک خبرنگاری بگذراند. در نتیجه خبرنگار در حرفه ای که به آن حوزه وارد می شود، تخصص خواهد داشت. در کشورهای دیگر تخصص آنقدر مهم است، که بدون آن نمی توان به یک حوزه وارد شد. و البته یک خبرنگار باید با ادبیات اطلاعات مفاهیم شخصیت ها چهره ها و رویداد ها باید آشنا باشد.
البته این مشکل تنها معطوف به حوزه هنر نیست. همه حوزه های تخصصی رسانه به این مشکل دچار هستند که افرادی که همه کاره و هیچ کاره اند، بیشتر مواقع به کار در یک رسانه می‌پردازند، در واقع برای آنها فرقی ندارد که یک ماه در یک رسانه و ماه بعد در رسانه دیگر فعالیت کنند. بنابراین تنها گزینه ای که برای سنجش خبرنگار در ایران می ماندسابقه کار در مطبوعات است.
به نظر شما این معضل حاصل کدام فرایند در حوزه مطبوعات و خاصه در بخش هنری آنها است؟
یک مشکل بزرگتر، عدم استمرارو ثبات در کار مطبوعاتی در کشورماست. وقتی با این پدیده مواجه می شویم که مدیران مطبوعاتی سرمایه گذاری بر روی دانش نیروی انسانی را در اولویت خود قرار نمی دهند، نمی توان انتظار دیدن نیروهای متخصص را در حوزه های مختلف خبری داشت. در واقع رسانه ها امروز در تب و تاب حیات و مماتند.اندیشیدن در باب این که امروز نشریه منتشر خواهد شد و فردا نیز این موضوع تداوم خواهد داشت یا نه دغدغه ایست که سبب می‌شود تا رسانه ها به تخصص نیروهاشان نیاندیشند. اگر استمرار و ثبات در مطبوعات برقرار شود، می‌توان بر روی منابع انسانی و آموزش آنها برای کار در یک حوزه ویژه سرمایه گذاری کرد. در واقع به طور کلی جز از راه آموزش درازمدت نمی توان راه حلی برای ارتقای مطبوعات متصور بود. دانش خبرنگاران و تخصصشان در یک حوزه آن‌هم به شکل تخصصی موضوعی چالش برانگیز برای خبرگزاری‌ها و رسانه های مکتوب است.
راه حل کلی برای این معضل از سوی اهالی رسانه چیست؟
توصیه من به خبرنگاران عرصه هنر این است که برای بهبود در شرایط کاریشان ارتباطی مستمر با هنرمندان برقرار کنند. برای این کار لازم است تا ادبیات مشترکی با هنرمندان داشته باشند تا بتوانند با آن ها ارتباط برقرار کنند.در چنین شرایطی تعامل دو سویه میان هنرمندان و خبرنگاران پدید می آید و آنها خواهند توانست با کیفیت مطلوب‌تری به تیه خبر در این حوزه مبادرت کنند. یافتن زبان هنرمندان و سعی در برقرار کردن تعامل با آنها نیز جز ای طریق آموزش مستمر میسر نیست.
به نظر می‌رسد به سبب رسالت معاونت هنری در ارتقای سطح فرهنگ در حوزه هنر و آشتی مردم جامعه با هنر و هنرمندان که به طور مستقیم از طریق رسانه‌ها و مطبوعات هنر انجام می‌شود، معاونت هنری رسالتی در ارتقای سطح رسانه ها داشته باشد. راهکار پیشنهادی شما برای معاونت هنری وزارت ارشاد در جهت مطبوعات هنر چیست؟
البته نه تنها معاونت هنری بلکه در سایر حوزه های اداری و نظارتی و هم‌چنین آموزشی یک راهکار کلی وجود دارد و آن این است که به اعتلای دراز مدت کشور بیاندیشیم. اگر این موضوع را هدف خود قرار دهیم و هم در راه دستیابی به آن بکوشیم، می‌توانیم امیدوار باشیم که نه تنها این مشکل که سایر مشکلات این حوزه خود به خود رفع خواهد شد.
اما به طور خاصه نیز باید گفت، اگر به اعتلای دانش و مهارت خبرنگاران در حوزها های تخصصی فکر کنیم، و به طور خاص بر روی آن سرمایه‌گذاری کنیم، مشکلات حل خواهد شد. در این مسیر برگزاری مستمر کارگاه‌های آموزشی راه حل درستی به نظر می‌رسد.
حتی معتقدم اگر بتوان کارگاه‌ها را به شکلی تخصصی یعنی به تفکیک رشته های هنری برگزار کرد، می توان امیدوار بود که نواقص این حوزه تقلیل یابد و کم کم برطرف شود. به نظر من انجیوها و انجمن‌های تخصصی در حوزه هنر که به صورت مستقل فعالیت می‌کنند از مراجعی هستند که می‌توانند برای روزنامه‌نگاران دوره های تخصصی کوتاه مدت و فشرده و البته جذاب برگزار کنند. و البته باز هم این به شرطی است که اهالی مطبوعات علاقمند به یادگیری باشند.
فکر می‌کنید تمایلی از سوی خبرنگاران حوزه های مختلف هنر وجود ندارد؟
در بسیاری از حوزه های مشارکتی نمی بینیم. در دوره‌های آموزشی مشارکت ها بسیار محدود است. این موضوع دلایل مختلفی دارد. به این طریق می‌بینیم که مشکل تنها در آن‌طرف ماجرا نیست. در طرف دیگر ماجرا انگیزه خبرنگاران سهیم است.
فارغ از تمام این موضوعات، جایگاه نقد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
نقد در حوزه سینما معمولاً به سبب سابقه دیرینه‌تر در مطبوعات ما قدرتمندتر است. نسبت به سایر حوزه های روزنامه‌نگاری در حوزه نقد مطالب بهتری به دست ما رسید اما نمی توان گفت که این مطالب الزاماً مطالبی مطلوب بود. اما به طور کلی باید به سمت فشرد نویسی در نقد پیش رویم چراکه مخاطب ما چندان به دنبال مطالب طولانی نیست. در واقع حوصله مخاطب ما کم تر از سابق است و با توجه به این موضوع تاکید من در نوشتن متن، گزیده گویی است.
کد خبر: 50377
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcbzfbs.rhbgzpiuur.html