گزارش هنرنیوز از بزرگداشت زنده‌یاد خلیل عمرانی؛

قزوه: زنده‌یاد عمرانی در خط انقلاب ماند و هرگز از آن خارج نشد

1 دی 1392 ساعت 12:01

بزرگداشت زنده یاد خلیل عمرانی عصر دیروز با حضور علیرضا قزوه، مجتبی رحماندوست، محمد حسین جعفریان، محمد علی مودب، فرشته حشمتیان رئیس سازمان نشر آثار و ارزش های زنان و دفاع مقدس، محمد جواد محقق، سردار حسن نژاد و جمعی از شاگردان مرحوم خلیل عمرانی در تالار مهر حوزه هنری برگزار شد.

در ابتدای این مراسم سردار حسن نژاد با اشاره به شناخت خود از مرحوم عمرانی اظهار داشت: بیش از دوازده سال شاهد فعالیت های عمرانی چه زمانیكه در سازمان بسیج هنرمندان و چه زمانیكه در تشكیلات معاونت فرهنگی خدمت می كرد، بودم.
وی با اشاره به اینكه یادآوری اوصاف مرحوم عمرانی تلنگری برای من و دیگران است افزود: آن چیزی را كه در جلسات و انجمن های مختلف از عمرانی شاهد بودیم روحیه انقلابی و بسیجی عمرانی بود.
حسن نژاد افزود: این روحیه انقلابی در تمام رفتار عمرانی تجلی داشت و ملاحظه هیچ كس را هم نمی كرد. عمرانی با آن جسارت و جدیتی كه در این گونه مسائل داشت بدون هیچ گونه تعارف و تشریفاتی واقعیت ها را بیان می كرد.
وی با بیان اینكه نگاه عمرانی ولایی بود تصریح كرد: این نگاه را در نمونه های زیادی شاهد بودیم به عنوان مثلا حدود دو سال پیش كه جلسه ای در تالار وحدت داشتیم عمرانی خیلی راحت نكاتی را در رابطه با جریانات سال ۸۸ مطرح كرد كه شاید به ذائقه خیلی ها كه در آن مراسم بودند خوشایند نبود.
وی روحیه انقلابی و ولایی عمرانی را نشان دهنده خط فكری او در این زمینه دانست و افزود: عمرانی نگاه جانانه ای به ولایت داشت و از ولایت و نظام و انقلاب بدون هرگونه وابستگی های حزبی و جناحی دفاع می كرد.

عمرانی در طول سالها با زر و زور و تذویر مبارزه كرد
در ادامه این مراسم علی پور محقق نویسنده و پژوهشگر در این جلسه با اشاره به دو دهه سابقه آشنایی خود با مرحوم عمرانی گفت: من همراه با خلیل عمرانی نزدیك به یك دهه در وزارت آموزش و پرورش، جشنواره های دانش آموزی برگزار كردیم و در خدمت شاعران معلم و دانش آموزان شاعر و نویسنده بودیم.
وی ادامه داد: عمرانی خود را فدای آموزش و پرورش كرد و شاید اگر به جای اینكه به پرورش دانش آموزان شاعر و نویسنده می پرداخت به شعر خود مشغول می شد، اكنون آن قدر مظلوم واقع نمی شد.
این شاعر آثار عمرانی را دارای جسارت های شاعرانه دانست و افزود: در اشعار عمرانی تازگی هایی از منظر صرف و نحو در حوزه شعر به وجود آمد كه ممكن است خطراتی را برای زبان شعر اعمال كند اما قابل تقدیر است.
وی به روحیه مبارز عمرانی اشاره كرد و گفت: عمرانی در طول سالها با زر و زور و تذویر مبارزه كرد و اگر شاهد جفایی به دانش آموز شاعر و نویسنده و هنرمند می شد برای حل مشكلش تلاش می كرد تا به حوزه هنر و شعر بازگردد.
علی پور اضافه كرد: سال های گذشته كنگره های متعددی در وزارت آموزش و پرورش برگزار شد كه من برنامه ریز آنها بودم اما در واقع تفكر و خلاقیت آن جشنواره ها متعلق به عمرانی بود. ما سه دوره جایزه كتاب سال دانش آموزی برگزار كردیم و هر بار عمرانی تلاش كرد تا این برنامه ها شایسته دانش آموزان نویسنده و مولف برگزار شود.
این محقق و پژوهشگر تصریح كرد: در اشعار زنده یاد عمرانی و همچنین در كارهای شخصی و اداری او عاشورا، امام علی (ع) و حضرت فاطمه تجلی یافته اند.
وی با تاكید بر حضور اشعار خلیل عمرانی در كتاب های درسی دانش آموزان افزود: مولفان كتب دانش آموزان بر این عقیده كه جای خالی اشعار عمرانی در كتاب درسی دیده می شود، صحه می گذارند. و امیدوارم در تالیف دوره جدید كتب درسی این آثار دیده شوند و دانش آموزان با نام و آثار او آشنا شوند.
علی پور به كتابی كه درباره زنده یاد خلیل عمرانی به نگارش در آورده است اشاره كرد و گفت: در این كتاب به زندگی، اشعار، ویژگی های زبانی، بن مایه ها، جسارت های او در حوزه شعر و چهره انقلابیش اشاره شده است.
وی خاطر نشان كرد: عمرانی شاعر انقلابی بود و همواره با جرأت حرف های خود را در اشعارش عنوان می كرد.
وی در پایان گفت: تلاش كنیم با یادداشت های خود درباره شعر و اندیشه عمرانی این چهره را برای نسل جوان معرفی نماییم. عمرانی شاعری بزرگ بود كه علاقمند به معرفی دیگران بود و اكنون وظیفه ماست كه او را به جامعه بشناسانیم.

عمرانی حد فاصل بین وارستگی و وابستگی بود
فرشته حشمتیان با اشاره به فعالیت های فرزند زنده یاد عمرانی گفت: فرزند مرحوم عمرانی چه در ایام ماه های پایانی حیات و چه بعد از فوت مرحوم عمرانی در كنارش بود و این نشان از تربیت ریشه ای و بنیادی است.
وی در توصیف سجایای اخلاقی مرحوم عمرانی بیان کرد: استاد عمرانی حد فاصل بین وارستگی و وابستگی بود، انسانی وارسته بود. در طول ۸ سالی كه با عمرانی توفیق همكاری مدیریتی را داشتم هرگز برایش مهم نبود كه در كجا و پشت چه میزی بنشیند؛ زمانی مدیر كل استان هرمزگان بود و زمانی هم كه سمت مشاور معاون وزیر به او پیشنهاد شد پذیرفت.
رئیس سازمان نشر آثار و ارزش های زنان و دفاع مقدس ادامه داد: زمانی كه عمرانی در این سازمان بود بیشتر مشاور معنوی ما بود و من از مشورت های معنوی ایشان بهره زیادی بردم.
حشمتیان به زمانی كه عمرانی در بیمارستان بود اشاره و اظهار كرد: شاگردان استاد با چشمانی نگران برای وی دعا می كردند كه بسیار ارزشمند است؛ حاصل كار استاد شاگردانی هستند كه به مسیر او وفادارند.
وی تصریح كرد: بسیاری از خانواده ها در رفاه كامل هستند اما عارضه ای همچون بیماری یا مشكل اخلاقی و... سبب می شود كه آسایش نداشته باشند و در مقابل افرادی هم هستند كه هیچ ندارند اما همه چیز دارند.
وی عمرانی را از قشر متوسط جامعه دانست و تصریح كرد: عمرانی از قشر متوسط اما قانع بود؛ در دوران مدیریت خود به جاهای محروم می رفت و با قشر محروم زندگی می كرد به طوری كه شاگردان او از مناطق مختلف و حتی از خانواده های مرفه در جلسات مشاعره عمرانی شركت كنند.
حشمتیان در پایان اظهار داشت: عمرانی شعرهای خوبی می سرود عمرانی حساسیت خاصی در عرصه دفاع مقدس داشت.

عمرانی سرشار از حس آرامش بود
محمد حسین جعفریان در مراسم بزرگداشت زنده یاد خلیل عمرانی گفت: وقتی آدم هایی را كه نمی شناسید برای اولین بار در كنار شما قرار می گیرند در شما نسبت آنها حس مغناطیس یا دافعه ایجاد می شود و این حس اولیه برای ادامه ارتباط بسیار تعیین كننده است.
وی ادامه داد: اولین باری كه عمرانی را دیدم حس وصف ناشدنی در من ایجاد شد و آرامش و خشنودی در جلسات مختلفی كه او را می دیدم در من بوجود می آمد.
این مستند ساز با بیان اینكه عمرانی مدعی نبود افزود: افرادی دافعه ایجاد می كنند كه بیشتر از لیاقتشان مدعی هستند و یا اینكه حرف از كارهایی می زنند كه انجام نداده اند و شاید كمتر كسی باشد كه وقتی در كنارش قرار می گیرید هیچ كدام از این امواج منفی را نداشته باشد اما زمانی كه در كنار این مرد قرار می گرفتم نمی توانستم احساس كنم كه آدمی منفی است.
این شاعر به تعبیری كه قزوه از عمرانی به عنوان "بابا"ی ادبیات داشته اشاره و اظهار كرد: بی تردید یكی از نام هایی كه لایق این عنوان در ادبیات است نام خلیل عمرانی است ، این جریان را امروز به گونه ای شاهد هستیم كه شاگردانش به اساتیدی تبدیل شده اند.
جعفریان در پایان رباعی خود را به مناسبت بزرگداشت زنده یاد خلیل عمرانی خواند.

حسینه شعر عمرانی را روشن نگه دارید
علی محمد مودب در مراسم بزرگداشت زنده یاد خلیل عمرانی با بیان اینكه عمرانی در بین بچه ها لقب عمو خلیل را داشته، گفت: ما درباره بزرگان حرف بسیار می زنیم و گاهی شاید به موقع حرف نمی زنیم، این سنت خوبی است كه در این گونه جلسات جمع می شویم.
وی ادامه داد: لازم نیست در چنین مراسمی حتما چهره های شاخص حضور داشته باشند؛ همین كه با هم نفس بكشیم،كارهای ساده ای انجام دهیم و اشعار همدیگر را بخوانیم و یادداشتی بنویسیم به ترویج ادبیات كمك كرده ایم.
مودب افزود: پس از كوچ هم باید این اصل رعایت شود؛ از شاگردان مرحوم عمرانی هم انتظار می رود كه روحیه آن بزرگوار را داشته باشند و آن حس خوشایند را حفظ كنند.
این شاعر با بیان اینكه نباید به خاطر نقدها به نق زدن بیفتیم گفت: مشكلات همیشه وجود دارد مثلا در مورد قیصر امین پور بسیاری از افراد نق می زنند در حالی كه این شاعر بسیار عزیز بود و در تمام روزنامه های سیاسی كشور باجناح های مختلف در صفحه اول سوگ رفتن او را تسلیت گفتند و در مورد استاد عمرانی هم این طور بود و در سطوح مختلف كوچ او را تسلیت گفتند.
وی با اشاره به اینكه اگر كسی می خواهد نقد كند اول باید به خودش نقد كند تصریح كرد: باید هر كسی اول به روی خود تیغ بكشد كه چقدر با اشعار دیگران مهربان است.
وی به نقل خاطره ای پرداخت و اظهار داشت: در تربت جام شخصی به نام دكتر كوثری بود كه بیماران روستایی را مداوا می كرد اما پولی دریافت نمی كرد و حتی به بعضی افراد كمك هم می كرد. وقتی كوثری از دنیا رفت همه پزشكان جمع شدند تا با تقسیم كردن زمان خود در مطب او طبابت كنند تا چراغ مطب را روشن نگه دارند اما نتوانستند این كار را انجام دهند.
مودب ادامه داد: عمرانی هم در عالم خودش مثل دكتر كوثری است از كسانی كه در مكتب عمرانی بزرگ شده اند خواهش می كنم كه حسینیه شعر او را كه ظاهرا چراغش خیلی روشن نیست را روشن نگه دارند تا چراغ آن مدرسه ای كه مد نظر مرحوم عمرانی بود خاموش نشود.

عمرانی شاگرد پرور بود نه مرید پرور
در ادامه این برنامه محمد جواد محقق با اشاره به اینكه با زنده یاد عمرانی در وزارت آموزش و پرورش دوست و همكار بوده است، گفت: از ویژگی هایی كه در روزگار ما در عرصه ادبیات و هنر از آن غفلت شده است، ویژگی معلمی است.
محقق ادامه داد: ما شاعر و داستان نویس كم نداریم اما كسانی كه ضمن داشتن این ویژگی، ویژگی معلمی و شاگرد پروری داشته باشند زیاد نیستند. معلم وقت و فرصتی كه باید صرف باروری خود كند را در اختیار دیگران قرار می دهد و برای نوآموزان وقت می گذارد تا از مسیرهای پر تلاطم عبور كنند.
وی با اشاره به اینكه بعد از انقلاب اسلامی چهره های جدیدی در شهرهای مختلف ظاهر شدند، گفت: بعد از پیروزی انقلاب در بسیاری از شهرها و استان های كشور هسته های آموزشی تشكیل شد. در همان زمان زنده یاد عمرانی در زمان حضور خود در شهر دیر و بوشهر و بعد از آن در تهران چنین هسته هایی را شكل داد و برای پرورش تازه آموزان وقت زیادی گذاشت.
این شاعر كشورمان خاطر نشان كرد: معتقدم همه مسئولان و دوستان به دنبال مهره می گردند اما اگر ما هزار مهره داشته باشیم اما نخی نباشد كه این مهره ها را در كنار یكدیگر قرار دهد نمی توانیم ذكری بگوییم. پس باید به فكر بند باشیم تا مهره.
این پژوهشگر با بیان اینكه عمرانی به عنوان مربی، مدرس و داور در جشنواره های مختلف حضور داشت، افزود: او شاگرد پرور بود و نه مرید پرور و این در حالی است كه تعداد كسانی كه به پرورش شاگردان توجه داشته باشند، كم هستند.
وی عمرانی را فردی مهربان معرفی كرد و گفت: وقتی به سالهایی كه در كنار عمرانی بودم فكر می كنم كمتر دلخوری و نامهربانی از او به یاد می آورم. مهربانی در كنار تخصص و كارآمدی او در ادبیات باعث بركاتی شده كه امروز و در این مجلس دوستان از آن سخن می گویند.
محقق در پایان اظهار داشت: همه اتفاقاتی كه در زمینه هنر حاصل شده محصول كسانی است كه در محل كار و خانه خود فضا را برای رشد و پرورش دیگران رقم زده اند.

تهمت شاعر دولتی به خلیل عمرانی جفا در حق این شاعر است
علیرضا قزوه نیز در ابتدای سخنان خود در وصف زنده یاد خلیل عمرانی به عنوان «بابا» برای شاعران ایرانی اشاره كرد و گفت: این عنوان برای كسی به كار برده می شود كه هم شاعر خوبی باشد و هم شاگردانی را تربیت كرده و هم از سلامت زندگی و نفس برخوردار باشد. این عنوان در روزگار گذشته زیاد به كار برده می شد.
وی ادامه داد: این عنوان در روزگار گذشته برای شاعرانی مثل باباطاهر و بابا فغانی و البته صائب تبریزی كه مدتها این عنوان را به همراه داشت، اطلاق می شد. اما در دوران معاصر كه كمتر از این عنوان استفاده می شود شاید بتوان برای مرتضی امیری اسفندقه و زنده یاد خلیل عمرانی از این عنوان استفاده كرد.
مدیر مركز آفرینش های ادبی حوزه هنری با بیان اینكه تهمت شاعر دولتی بودن به كسانی مانند خلیل عمرانی جفا در حق این شاعر است، افزود: عمرانی خانه اش را فضای مملو از شعر كرد و شاعر پروری نمود.
وی با بیان اینكه عمرانی ساده زندگی كرد، گفت: حقوق عمرانی بعد از مدت ها برقرار شد اما او در خط انقلاب ماند و هیچ گاه از مسیر خارج نشد. امروز شاگردان و فرزند او كه مانند عمرانی یادگار پاك او محسوب می شود؛ گواه این مدعا هستند.
قزوه با اشاره به اینكه امروز كمترین كارها توسط شاعرانی انجام می شود كه بیشترین بوجه دولتی را دریافت می كنند افزود: این حالی ست كه در تمام این سالها بچه های ما بودجه ای نداشتند و به نام شاعر دولتی هم معروف شده بودند.من آمادگی دارم كه در حمایت از افرادی چون خلیل عمرانی با این افراد به دور میز نشسته و صحبت كنیم تا معلوم شود آزاده كیست.
وی با تاكید بر اینكه متاسفانه در روزگار ما شعر به سمتی رفته است كه خانه ای به نام شعر، خانه ضد شعر شده است، گفت: كسانی بر ذهن و افكار برخی كار می كنند و متاسفانه فتنه می سازند و از بودجه های آنچنانی هم برخوردارند.
وی در پایان با اشاره به مطلبی در یكی از نشریات مبنی بر اینكه «ما عوض نشده ایم، آنها عوض شده اند»، گفت: از حرف هایی كه زده ام دفاع خواهم كرد چرا كه ما وظیفه داریم بایستیم و دفاع كنیم.
درمراسم بزرگداشت زنده‌یاد خلیل عمرانی عباس كلهر یكی از شاگردان مرحوم عمرانی با اشاره به اینكه برخی زوایای شخصی بین من و استاد عمرانی وجود داشت. در ادامه غزلی را با مطلع زیر خواند: كدام صاعقه زد بخت باغ رویا را/ گرفت از هیجانم امید فردا را/ گذشت سالی و این داغ ناگهان تازه است/ ببین به سوز نفس ها گداز جان ها را
همچنین در ادامه این مراسم حمید قاسمی یكی دیگر از شاگردان مرحوم عمرانی ضمن بیان خاطره‌ای گفت:گاهی عنوان می‌شود كه یك شاعر چه نسبتی به اثر پیدا می‌كند آیا در واقع باید این همانی اتفاق بیفتد؛ درباره زنده‌یاد عمرانی واقعا این مطلب و پیوند با اثرش مشهود بود كه ناگسستنی است، زلالی شفافی، تعهد و پایبندی به اصول و ارزش‌هایی كه باور داشت در زندگی شاعرانه و شخصی‌اش به كرات دیده می‌شد.
وی با بیان اینكه من در جریان زندگی آقای عمرانی بودم، اظهار كرد: عمرانی به معنای واقعی كلمه متعهد بود چه خوب است كه اگر كسی حرفی را می‌گوید یا كاری را می‌كند آن را باور داشته و در خودش عیان كند. به این معنا استاد عمرانی را اینگونه می‌بینم، در مراسم مختلف از انسانیت مرحوم عمرانی بسیار شنیده‌ام، حتی یك راننده تاكسی كه همكلاسی دوران كودكی مرحوم عمرانی بود، از تفاوت این شاعر در دوران تحصیل و انسانیتش سخن گفت.

کد خبر: 67253

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcc1iqe.2bqmp8laa2.html