محمودی بختیاری:
تعزیه هنری جهانشمول و فرادینی است/ بازتاب چهره اسلام صلح طلب در تعزیه
27 آبان 1394 ساعت 14:57
هروز محمودی بختیاری در نشست «انبیا در سوگ» عنوان کرد: وجود برخی نسخه‌های تعزیه که موضوع‌شان پیامبران دیگر ادیان است، نشان از جهانشمول و فرادینی بودن نمایش تعزیه دارد و بر همین اساس می‌توان گفت که تعزیه وحدت‌بخش است و اسلام صلح‌طلب را معرفی می‌کند.
به گزارش هنرنیوز؛نشست دفاع از پروپوزال طرح پژوهشی «انبیا در سوگ: تصحیح و بررسی متون شبیه‌خوانی دوره قاجار» پیش از ظهر امروز چهارشنبه ۲۷ آبان با حضور و سخنرانی بهروز محمودی بختیاری، دانشیار پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران و مجری این طرح و حسین نوش‌آبادی معاون پارلمانی و حقوقی و سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
تعزیه فقط به مصائب عاشورا نمی‌پردازد
محمودی بختیاری در این نشست گفت: بر خلاف تصور رایج، نسخ شبیه‌خوانی یا تعزیه تنها به موضوعات اسلامی و عاشورایی نمی‌پردازند، بلکه موضوع بخش قابل توجهی از این مجالس به دیگر پیامبران و ادیان الهی اختصاص دارد.
وی افزود: این نسخه‌ها بازمانده پلی هستند بین فرهنگ‌ها، ادوار تاریخی و ادیان مختلف، بنابراین بررسی آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. من در این پروژه قرار است این نسخه‌ها را که موضوعات‌شان درباره دیگر ادیان الهی است تحلیل محتوایی و ساختاری کنم.
محمودی بختیاری ادامه داد: تعزیه از دوران صفویان در ایران رایج شد، اما مکتوب شدن نسخه‌ها از دوران قاجار، به‌ویژه در زمان سلطنت فتحعلی‌شاه شروع شد. اوج دوران تعزیه در ایران مربوط به دوران ناصرالدین شاه و اتفاق ساخت و راه‌اندازی بنای «تکیه دولت» بوده است. بنابراین برای این پژوهش من نسخه‌های بازمانده از دوران قاجار که را اکنون در کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شوند، مورد توجه قرار دادم. کتابخانه مجلس معمولا سخاوت بیشتری در در اختیار گذاشتن اسناد خود به پژوهشگران، نسبت به دیگر مراکز دارد.
هنر تعزیه از افراطی‌گری به دور است
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنرانی خود با اشاره به این نکته که وجود مجالس تعزیه درباره دیگر پیامبران الهی نشان دهنده جهانشمول بودن هنر تعزیه است، گفت: نخستین هدف من از این پژوهش حفظ بخشی از میراث فرهنگی ایران است. دومین هدف نیز بررسی و تحلیل گفتمان‌های شیعیان با دیگر ادیان الهی است.
مترجم نمایشنامه «خنده در طبقه بیست و سوم» نیل سایمون اضافه کرد: به‌طور کل با انجام این پژوهش جهانشمول بودن تعزیه ثابت می‌شود. این هنر از افراطی‌گری بری است و الزاما به انسان درست خداپرست می‌پردازد و نه اینکه نگاهش فقط به مسلمان شیعه باشد. تعزیه اسلام طلح‌طلب، مهرپرور و مخالف خشونت را معرفی می‌کند و پیروان دیگر ادیان را نیز به شرط خداپرستی محترم می‌شمارد.
تعزیه و قصه‌های قرآنی
بهروز محمودی بختیاری در بخش دیگری از سخنرانی خود با اشاره به این نکته که عموم قصه‌های تعزیه از قرآن برداشته شده‌اند، گفت: داستان برخی نسخ تعزیه در قرآن وجود ندارد و به باور ایرانیان باز می‌گردد؛ به عنوان مثال در این پروژه من مجلس تعزیه حضرت جرجیس را نیز بررسی خواهم کرد که داستانش در قرآن نیست. یا در داستان مجلس «وفات حضرت مریم (س)» داریم که حضرت مسیح مادرش را پس از وفات دوباره باز می‌گرداند، که این باور در عرف ایرانیان وجود دارد و به قرآن باز نمی‌گردد.
مصحح کتاب «عاشقانه‌های گلستان ارم» ادامه داد: عناوین برخی نسخه‌هایی از تعزیه که در این پروژه مورد بررسی و تحقیق قرار می‌گیرند، به این شرح است؛ «مجلس هابیل و قابیل»، «مجلس به آتش انداختن ابراهیم خلیل»، «مجلس قربانی کردن حضرت اسماعیل»، «جنگ حضرت اسماعیل صادق»، «جنگ حضرت یوسف»، «مجلس سلیمان و بلقیس»، «مجلس حضرت زکریا»، «مجلس درویش و موسی» و «مجلس تولد حضرت عیسی».
کد خبر: 85118
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcc4sq4.2bqps8laa2.html