«عملیات سوسیس کانادایی»، نخستین فیلم سینمایی مایکل مور است که داستانی هجوآمیز در انتقاد به سیاست خارجی آمریکا است. مایکل مور می گوید: وجه افشاگرانه فیلم هایش به این دلیل است که او خود را در جنایت هایی که حکومت آمریکا انجام می دهد، شریک می داند، زیرا با پول مالیات آنها بمب هایی ساخته می شود که هزاران بی گناه در سراسر جهان به قتل می رسند و او نسبت به کشته شدگان احساس مسئولیت می کند. آشکار است که مایکل مورو به عنوان یک منتقد جدی امریکا فیلم می سازد. مور معتقد است ۵۱ درصد از مردم امريكا در بي خبري و عدم آگاهي بسر مي برند و در جريان حقايق و واقعيت ها نيستند و بايد چشم آنها را به روي حقايق گشود.مايكل مور نخستين بار براي فيلم جنجال برانگيز «من و راجر» )۱۹۸۹( به شهرت رسيد. از آن پس ، مور به عنوان منتقد ديدگاه ها و نظرات نئوليبرالي جهاني شدن شناخته شد. مور در سال ۱۹۹۵ فيلمي طنز به نام سوسيس كانادايي ساخت . اين فيلم ، داستاني را درباره رييس جمهور خيالي امريكا روايت مي كرد كه براي افزايش شهرت و اعتبار خود جنگي ساختگي را با كانادا به راه انداخته بود. سوسيس كانادايي تنها فيلم غيرمستند مور به شمار مي رود. فیلم Canadian Bacon که در ایران با نام «عمليات سوسيس کانادايی» شناخته می شود از اولین بار رویتش توسط مردم در رسانه ملی- آن هم از شبکه یک سیما- ۸ سال می گذرد. اما در ایام نوروز امسال (۱۳۹۱) بار دیگر این فیلم از سوی رسانه ملی پخش شد.در باب این فیلم نکات مهمی مطرح است که بعضا از سوی برخی سایتها هم مورد نقد یا اشاره واقع شده است.در این یادداشت هم قصد داریم به چند نکته در باب همین فیلم بپردازیم.
۱) اولین نکته ای که بایستی اشاره شود اینست که این فیلم را از بعد کلان و در یک پازل می بایستی تحلیل نماییم. به این دلیل که بیشتر فیلم های نوروزی امسال بویژه فیلم های خارجی کاملا هدفمند و در راستای سیاست ضد آمریکایی و ضد سرمایه داری انتخاب و پخش شده اند. بنابراین پخش این فیلم را ابتدا از بعد کلی تر و در راستای یک استراتژی از سوی رسانه ملی باید نقد کنیم و بعد سراغ خود فیلم برویم.
۲) در باب این فیلم برخی نقدهایی که وارد شده است مبنی بر اینست که در این فیلم به ساحت مقدس امام توهین شده است و بر همین اساس جوسازی های گسترده ای علیه صدا و سیما به راه افتاد که به نظر من کمی غیر منصفانه بوده است. چرا که پخش تصویری از امام در کنار تصاویر برخی دشمنان آمریکا که فقط برای یک لحظه و آن هم در راستای تقبیح سیاستهای خود امریکایی ها بوده است به هیچ وجه توهین به امام نبوده است. به خاطر اینکه هر بیننده ای می داند که هدف مایکل مور هم حتی این نبوده است که امام (ره) را همردیف با آن چهره های بعضا لاییک یا کمونیست قرار دهد تا چه رسد به رسانه ملی.بنابراین این ادعا که با قصد قبلی و از روی عمد این صحنه پخش شده است بسیار بعید و نامحتمل به نظر می رسد.
۳) نکته ی دیگری که مطرح می باشد اینست که این فیلم که برای نخستین بار نیست که پخش می شود. چرا این همه هیاهو و جوسازی این بار مطرح می شود؟! مگر قبلا این صحنه توهین به امام محسوب نمی شد ؟! که امروز توهین آمیز تلقی شده است؟!
۴) به عنوان نکته آخر هم باید گفت که نبایستی هر اتفاقی در رسانه ملی رخ می دهد یا هر فیلم و سریالی که پخش می شود را با سوء نیت و شکاکیت به اینکه حتما در پشت پرده پخش این فیلم عوامل نفوذی هستند یا لایه هایی از جریان های منحرف و یا معاند با نظام و اسلام قرار دارند زیر سوال ببریم و به این راحتی هر چیزی را انگ و برچسب نفاق بزنیم. در مورد این فیلم هم اگر واقعا پخش این صحنه ها اشکال داشته است خوب حق هر انسان و هر مخاطب دلسوزی است که انتقادات خود را آزادانه به عنوان یک نظر خواه مخالف یا موافق بیان کند . مثلا با ادله کافی اثبات کند که مسئله ی پیش آمده کمی قابل تامل یا بررسی است و شک برانگیز! و حق هر شخصی است که در باب تمجید یا تایید به عنوان یک نظر شخصی نکات خود را بیان بدارد البته باز هم در چارچوب منطق و احترام به قانون وشرع مقدس. ولی کسی حق ندارد به بهانه انتقاد همه چیز را زیر سوال ببرد و یا خدای ناکرده متهم به برخی برچسب های نامناسب کند. بنابراین ضمن احترام به نقدهای وارد شده مبنی بر اینکه شاید پخش آن قسمت از فیلم کار درستی نبود، بنده هم به عنوان کسی که در تمامی رده ها و در تمامی سطوح فعالیت صدا و سیما معتقد به حاکمیت گفتمان امام راحل هستم ولی این را هم جالب نمی بینم که پخش یک صحنه از یک فیلم سیاسی ضد آمریکایی آن هم در شرایطی که دست رسانه ملی برای پخش فیلم هایی با چنین کیفیت و محتوای خوبی بسیار خالی است تا این حد حساسیت زا باشد و جالبتر اینکه طی دوره های قبلی که این فیلم پخش می شده است کسی چنین اعتراض یا انتقاداتی را مطرح نکرده است ولی امروز همه مدعی توهین به ساحت مقدس امام شده اند. هرچند باز هم باید متذکر شویم که مسلم است دلایل و انگیزه های امام راحل در ضدیت با آمریکا با سیاست مداران فوق الذکر متفاوت بوده و قیاس ایشان با رهبران نظام های کمونیستی قیاسی مع الفارق است اما مسلما با توجه به دیدگاه مایکل مور وی در این صحنه قصد تخریب هیچ شخصیتی را ندارد تا چه رسد به صدا و سیمای جمهوری اسلامی!

احسان ایوبی مقدم

هنر نیوز