گفتگوی هنرنیوز با رسول یونان؛

شاعران جوان تن به جشنواره زدگی ندهند

28 آبان 1391 ساعت 12:07

رسول یونان گفت: باید دانست که همه چیز در ادبیات لزوما به جشنواره ها برنمی گردد بلکه به خالق اثر و میزان خلاقیت او بر می گردد لذا شاعران مخصوصا جوانانی که تازه وارد این حوزه می شوند باید مواظب باشند تن به جشنواره زدگی ندهند؛ زیرا که گاهی در برخی جشنواره ها شرکت کننده از داور آن جشنواره مستعدتر و باسوادتر است بنابراین ملاک را نباید انتخاب اثر در جشنواره های ادبی قرار داد.

یونان در گفتگو با خبرنگار گروه کتاب هنرنیوز با اشاره به اینکه نقد ادبی همچون شعر سرودن، داستان نوشتن و دیگر کارهای هنری است اظهار داشت: منتقد باید خود را در تنهایی خویش بسازد و نقد هایش در حد نظرات شخصی تنزل نکند؛ زیراکه ما گاهی نقدهایی را می خوانیم که تنها در حد یک نظر شخصی و بسیار سلیقه ای است؛ ممکن است این نظر شخصی از بن نادرست باشد و مخاطب را دچار دلسردی و دلزدگی از حوزه نقد کند طوریکه رغبت به خواندن آن نداشته باشد. 

وی با بیان این مطلب افزود: اگر در نقد ها رگه هایی از دانایی و علم وجود داشته باشد مخاطب را به خود جذب می کند لیکن به نظر من نقد ادبی،خصوصا در شعر نوعی ساخت گشایی است و کنار زدن پرده های ظواهر متن است و درونیات آن را متجلی می کند؛ ممکن است در این حال کسی بگوید که برخی سروده ها دارای درونیات نیستند؛ در حالیکه هر نوشته ای که تحت سلطه زبان آفریده می شود خواه ناخواه درونیاتی با آن هست چه اینکه آن درونیات کم عمق باشد یا پر عمق؛ اگر منتقد بتواند ساخت گشایی کند نقد او هم برای خالق اثر، هم برای دیگران راهگشا خواهد بود. 

یونان با نگاهی به داوری جایزه ها و جشنواره های ادبی از منظر نقد ادبی تصریح کرد: ما چه بخواهیم چه نه، نظر داوران نهایی مخاطبین هستند وقتی ما از داوری جایزه های ادبی می کنیم یعنی درباره تعداد افراد اندکی صحبت می کنیم که نظراتشان نمی تواند نماینده داوری کل مخاطبین باشد اما در عین حال من فکر می کنم وجود این جایزه ها خوبست و سبب می شود شعر رونق پیدا کند؛ زیراکه هر جایزه ای به اندازه اعتبار داورانش مخاطب دارد، گاهی نیز ممکن است جایزه ای باشد که داوران آن افراد تازه کاری باشند که با معیارهای جامعه شناختی، زیبا شناختی و ادبیات چندان آشنا نباشند، مخصوصا در جاییکه قرار است این داوران نماینده داوری مخاطبان باشند. 

وی با تاکید بر اینکه روی من با همه جوایز ادبی است بیان داشت: من فکر می کنم وجود این نوع داوری ها مطلوب است چون اندکی تحرک در فضای ادبیات ایجاد می کند، البته نه تنها در مورد جوایز ادبی که درباره همه جوایز هنری به همین منوال است. 

وی افزود: باید همیشه به خاطر داشته باشیم محبوبیت نویسندگان یا شاعران به خاطر حضورشان در جوایز و جشنواره ها نیست چه بسا نویسندگان و شاعرانی که در جوایز بزرگ دنیا جایی نداشته اند ولی همه مردم آنها را می شناسند و آثارشان را می خوانند، برای مثال «آنتوان چخوف» جایزه ادبی نوبل نگرفت اما کل دنیا او را می شناسد و در مقابل «کنت تامپسون» جایزه گرفته ولی کمتر کسی او را می شناسد یعنی در عین حال این جوایز کمک کننده به رونق ادبیات هستند. 

یونان در پاسخ به این پرسش که «آیا بهتر آن است که جشنواره های ادبی متولی دولتی داشته باشند یا متولی خصوصی؟» گفت: هر چیزی در این دنیا معایب و محاسنی دارد و جشنواره های دولتی و خصوصی هیچ کدام از این مسئله مبری نیستند مهم این است که برگزاری یک جشنواره به اهالی فن و تخصص سپرده شود دارای اهمیت خواهد بود در غیر این صورت آن جشنواره اهمیتی نخواهد داشت. 

وی درباره پویای ادبیات در شرایط حاضر و جشنواره های تکراری گفت: گاهی وقت ها جشنواره زدگی یک معضل می شود، برخی صرفا برای جشنواره ها اثر تولید می کنند؛ ممکن است این آثار در جشنواره ها مقام بیاورد اما ماندگار نمی شوند که همواره مخاطب داشته باشند، این جشنواره ها به گونه ایست که ادبیات را از ذوق آفرینش به دریافت جایزه تنزل می بخشد که اصلا خوب نیست البته گاهی نیز شاعران خوبی در بین شرکت کنندگان جشنواره ها دیده می شوند لیکن هر جشنواره ای تا زمانی موفق است که منجر به جشنواره زدگی در آن حوزه نشود ولی من گاهی اشعاری را دیده ام که در چندین جشنواره جایزه گرفته اند؛این اتفاق خوبی نیست و به این معناست که شاعر ما دارد یک اثر را به چندین جشنواره مختلف می فرستد. 

وی با بیان اینکه جشنواره ها باید رویه ای داشته باشند که به پویایی ادبیات کمک کنند تصریح کرد: باید دانست که همه چیز در ادبیات لزوما به جشنواره ها برنمی گردد بلکه به خالق اثر و میزان خلاقیت او بر می گردد لذا شاعران مخصوصا جوانانی که تازه وارد این حوزه می شوند باید مواظب باشند تن به جشنواره زدگی ندهند؛ زیرا که گاهی در برخی جشنواره ها شرکت کننده از داور آن جشنواره مستعدتر و باسوادتر است بنابراین ملاک را نباید انتخاب اثر در جشنواره های ادبی قرار داد. 

یونان در خصوص فعالیت های کارگاهی را در حوزه ادبیات اذعان داشت: من وجود این کارگاه ها را به فال نیک می گیرم، ما در اغلب حوزه ها و مخصوصا صنایع کارگاه داریم مثل کارگاه سفال گری که ممکن است هنرجوهای زیادی داشته باشد اما اگر کسی به چنین کارگاهی برود لزوما یک سفالگر معروف می شود؟ قطعا اینگونه نیست و در مورد کارگاه شعر هم همینطور است و لذا این کارگاه ها تنها می توانند دریچه برای ورود به عرصه شعر باشند اما حضور این کارگاه ها مفید است و حتی اگر خروجی آنها یک شاعر ستاره نباشد هم یک مخاطب حرفه ای تربیت می کنند و در واقع بسیاری از افراد از طریق این کارگاه ها با فضای ادبیات آشنا می شوند. 

مریم خاکیان

کد خبر: 49776

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdccemq0.2bqom8laa2.html