زندگي با خاطرات رفته
4 خرداد 1389 ساعت 11:02
پرسه زير درختان تاغ اولين اثري است كه از علي چنگيزي منتشر شده است. دو ماجراي اصلي، داستان«پرسه زير درختان تاغ» را شكل مي‌دهند؛ ماجراي اول، مربوط به پرويز كارشناس ميراث فرهنگي است كه براي كاوش در بيابان‌هاي كرمان، راهي اين منطقه شده است و حال، از دوستي به نام «غلام» و فردي بومي به نام «مراد» در كارش بهره مي‌جويد.
به گزارش هنر نیوز به نقل از جام جم آنلاین ،در ماجراي دوم داستان كه موازي با ماجراي اول پيش مي‌رود، با دختر جواني به نام «سارا» آشنا مي‌شويم كه به علت باردار شدن از «غلام» در همان منطقه، پدرش «سالار» را وامي‌داردتا او را زنده به گور كند.
بدين ترتيب، در دو ماجراي داستان، دو نقطه مشترك گرافيكي، ديده مي‌شود؛ اگر در ماجراي اول داستان، مجسمه دختري از زير خاك بيرون كشيده مي‌شود، در ماجراي دوم نيز، دختري به نام سارا زير خاك مي‌رود.
«پرسه زير درختان...» توسط دوازده راوي اول شخص روايت مي‌شود كه مجموعه‌اي از تك‌گويي‌هاي بيروني است اما انگيزه بيان اين روايت‌ها نامعلوم است و مشخص نيست كه راويان براي چه شخص يا اشخاصي در حال روايت‌اند؟! شايد آنها در حال پس دادن بازجويي‌اند؟! كه، چنين نيست و هيچ‌گونه بازجويي از آدم‌هاي داستان ديده نمي‌شود.
زبان آدم‌هاي داستان از مهندس گرفته تا مالخر و روستايي و ... واحد است و آنها در گفتگو، تفاوتي با هم ندارند و همه، با يك لحن حرف مي‌زنند و حتي در آوردن ضرب‌المثل نيز، شبيه يكديگر مثال مي‌زنند.
از اين روست كه به جاي شنيدن صداي متفاوت آدم‌هاي داستان، تنها صداي كسي را مي‌شنويم كه سراپا تبخر و تهاجم است و گويي از زمين و زمان، طلبكار است و با لحني واحد، پشت آدم‌هاي داستان قرار گرفته و به جاي آنها ، حرف مي‌زند و به همه كس، بد و بيراه مي‌گويد و پريشان احوال است و ...
صاحب اين صدا كه پشت دوازده راوي كتاب، موضع گرفته است و قادر نيست تفاوتي بين لحن اين راويان ايجاد كند و در نهايت، به تنهايي داستان «پرسه زير درختان...» را روايت مي‌كند، براساس داده‌هاي اين كتاب، انسان متفرعني به نظر مي‌آيد كه آكنده از تفرعن و خودپسندي و خودشيفتگي است و ديگران را حقير و نفرت‌انگيز مي‌شمارد و براي آنها ـ حتي حيوانات ـ حق حياتي قائل نيست: «بابا به چه اميدي زنده است؟» ص 9، «هرزه سگي تو مايه‌هاي مركب‌خواني پارس مي‌كند... سگ نكبتي از عصبانيت و خستگي كف به دهان آورده» ص 21 و ....
اين كتاب، اولين اثر چاپ شده علي چنگيزي است و از اين رو، اشكالات متعدد ويرايشي در آن به چشم مي‌خورد كه نقشي مهم در خوشخوان نبودن كتاب بر عهده دارد. اين اشكالات، البته گسترده است و مي‌توان از استعمال نادرست افعال تا تشبيهات نامتناسب و كاربرد نابجاي قيد و صفت و موصوف و ... ياد كرد. همچنين، نمي‌توان از حشو و زوائد فراوان اين كتاب، چشم پوشيد كه باعث افزايش حجم آن شده‌اند.
سخن ديگر اين كه، جهان داستان پرسه در... جهان غيرقابل باوري است و در باور خواننده نمي‌نشيند. به‌طورمثال، سارا (دختري روستايي) كه از غلام باردار شده است، براي فرونشاندن خشم پدرش (سالار) از او مي‌خواهد تا زنده به گورش كند! و سالار نيز به شيوه مردان ادبيات كلاسيك يونان، بيل و كلنگي برمي‌دارد و با دخترش راهي راه نيستي مي‌شود تا ننگ به بار آمده را در خاك سياه، مدفون كند! سخن پاياني اين كه داستان بلند «پرسه زير درختان...» قابليت داستاني مناسب و منحصر به فردي داشت كه در صورت پيروي نويسنده از اصول پذيرفته شده داستان‌نويسي، مي‌توانست به رماني خواندني و البته، ماندگار تبديل شود اما، اعتماد به نفس كاذب علي چنگيزي و دوري از شخصيت‌سازي و بالعكس، روي آوردن به تيپ‌سازي و كاربرد پي‌درپي صفت به جاي به كار بستن فعل (براي نشان دادن موقعيت و وضعيت انسان و اشياء) و ... مانع از پديد آمدن اثري خواندني شد.
در پايان بايد اين نكته را هم يادآور شد كه انتشار مجموعه نخست شعر يا داستان در اين روزگار، رخدادي كاملا دشوار و داراي مسيري بسيار پيچيده است كه نويسنده و شاعر براي انتشار كتابش بايد از هفت خواني عبور كند كه شايد از عهده بسياري از مولفان خارج باشد.
در اين رابطه اما نشر ثالث كه ناشر كتاب «پرسه زير درختان تاغ» است در طول سال هاي اخير تقريبا از انتشار آثار نويسندگان و شاعران جوان و به اصطلاح كتاب اولي خيلي خوب استقبال كرده و تا حدودي يكي از اركان اصلي انتشار آثار جوانان در حوزه ادبيات بوده است.
نویسنده: سيد محمد ميركمالي
کد خبر: 10372
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcci1qs.2bqxm8laa2.html