هنر نیوز - از فرماندهی رهبر کبیر انقلاب تا حماسه‌سرایی آهنگران در دوران دفاع مقدس

مراسم تجلیل از حاج صادق آهنگران در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد

از فرماندهی رهبر کبیر انقلاب تا حماسه‌سرایی آهنگران در دوران دفاع مقدس

مراسم تجلیل و بزرگداشت حاج صادق آهنگران با عنوان «حماسه خوان صادق» یکشنبه ۵ فروردین ماه با حضور مسوولان لشکری، کشوری، فرهنگی و هنری در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
به گزارش هنرنیوز، سجاد نوروزی رئیس فرهنگسرای اندیشه در سخنانی با تاکید بر این که برای پاسداشت یک جریان فرهنگی موثر در دفاع مقدس این مراسم تدارک دیده شده است، اظهار کرد: آهنگران یکی از نمادهای موثر و اصلی این جریان است. چرا که علاوه بر نبردها و دلاوری های جنگ تحمیلی ایدئولوژی نیز وجود داشت که امروز موظف به حراست از آن هستیم.
وی همچنین با اشاره به نواها و اشعار حماسی که توسط آهنگران خوانده شده است، عنوان کرد: یکی از این نواها «ای لشکر حسینی» است که آن زمان از حضور در کربلا می گفت و امروز می بینیم که مردم و حتی امرای نظامی ما در کربلا و بغداد حضور پیدا می کنند. نسل ما این توفیق را نداشت که در آن دوران حضور داشته باشد، اما تصور می کنم با توجه به حوادث اخیر منا، امروز زمان آن رسیده باشد که بار دیگر با نوای حاج صادق آهنگران پرچم توحید را در مکه و مدینه برافراشته کنیم.
آهنگران واسطه ای برای انتقال سخنان امام (ره) با زبان شعر بود
امیر سرتیپ دوم ابراهیم گلفام، رئیس سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارتش نیز در سخنانی با بیان این که صادق آهنگران نقش بزرگی در دفاع مقدس داشت، اظهار کرد: در جنگ گاهی می گویند روحیه نیروها دو سوم قوا است و بخش اعظم این روحیه در دفاع مقدس به دلیل آموزه های امام خمینی (ره) بوده است. در واقع امام خمینی (ره) فرمانده اصلی دفاع مقدس بودند.
وی ادامه داد: از روز نخستی که جنگنده های هوایی عراق به کشورمان تجاوز کردند، رهبر کبیر انقلاب با سخنانشان به ما آرامش دادند. فرمایشات حضرت امام (ره) زیبا و ساده بود و معتقدم آهنگران واسطه ای برای انتقال سخنان امام (ره) با زبان شعر به رزمندگان بودند.
رئیس سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارتش خاطرنشان کرد: هیچگاه ندیدم آهنگران از خط ولایت دور شود و یا زاویه پیدا کند و هر چه رهبر کبیر انقلاب اسلامی خطاب به رزمنده ها می گفت در اشعار آهنگران نمود پیدا می کرد.
گلفام همچنین گفت: بسیاری از رزمندگان دوران دفاع مقدس وجود دارند که همچنان با آثار جراحت دست و پنجه نرم می‌کنند و امیدوارم برنامه های خوبی که فرهنگسراها تدارک دیده اد باعث شود تا بتوانیم از این عزیزان تجلیل مناسبی به عمل آوریم.
تبحر آهنگران در ریتم‌سازی به موفقیتش کمک کرد
در ادامه مراسم، علی مرادخانی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که از دوران دفاع مقدس با صادق آهنگران و آثارش آشنا است، عنوان کرد: از سال ۶۹ به بعد که مسئول مرکز موسیقی ارشاد بودم، آقای آهنگران هم آثاری آماده انتشار کردند و من در آن دوران نگرانی داشتم که با انتشار این آثار و ورود به این حوزه ها، به محبوبیتشان لطمه وارد نشود. اما با توجه به این که با آمدن نام جبهه و دفاع مقدس نام آهنگران به ذهن می رسد، خوب است که از ایشان آثاری منتشر شود.
وی ادامه داد: هر کشوری نماد و ظهور و بروزش با نواهای فرهنگی اش است. در دفاع مقدس نیز بیشترین اثری که در بسیاری از مجموعه ها آهنگران مشاهده می شد، این بود که آثار او توسط مردم زمزمه می شد. مرحوم استاد تجویدی همیشه می گفتند اثری موفق است که مردم همیشه با خود زمزمه کنند. آهنگران نیز تبحری در ریتم سازی داشت که به موفقیت آثارش کمک می کرد.
مرادخانی خاطرنشان کرد: ۸۰ درصد آثار تاثیرگذار و ماندگار دفاع مقدس مربوط به مداحی ها و نواهای آهنگران است و ۲۰ درصد به دیگران مربوط می شود. بخشی از این موفقیت بر اساس کوشش و سعی خود آهنگران است و بخشی دیگر لطفی است که خدا شامل حال او کرده و ایشان هم قدر این لطف را دانسته و از آن به بهترین شکل استفاده کرده است.
وی در پایان سخنانش تصریح کرد: ذکر افرادی همچون آهنگران در دوران دفاع مقدس نماد حرکت بود و امروز نیز ذکری که فرهنگسراهای تهران در پاسداشت این عزیزان انجام می دهند ذکر مقدسی است.
مولفه‌های نهضت عاشورا درفرهنگ دفاع مقدس است
محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری نیز در مراسم نکوداشت صادق آهنگران با بیان اینکه تجلیل از آهنگران در واقع تجلیل از یک فرهنگ است، اظهار کرد: فرهنگی که ما به شدت به آن نیاز داریم و آن هم فرهنگ دفاع مقدس است. در نگاه عمیق و دور اندیشانه ی مقام معظم رهبری نیز هشت سال دفاع مقدس این ظرفیت را دارد که تمام تاریخمان را تقدیر کند. و چنین ظرفیتی باید زنده نگه داشته شود.
مومنی شریف با تاکید بر اینکه صادق آهنگران یکی از عناصر مهم دفاع مقدس است خاطر نشان کرد: اگر در دانشگاه‌ها و پژوهشگران روزی درباره نقش رسانه و هنر در دفاع مقدس کار کنند حتما صادق آهنگران نقش بسزایی در پژوهششان خواهد داشت و بدون نام ایشان چنین پژوهشی ناقص است.
رئیس حوزه هنری همچنین گفت: در کنار لطف خدا و عواملی دیگری که در راه موفقیت آهنگران نقش داشته‌اند می‌خواهم به نکته دیگری هم اشاره کنم. دفاع مقدس با هوشمندی حضرت امام (ره) با فرهنگ حسین(ع) و نهضت عاشورا گره خورد و در هم تنیده شد. و مولفه‌های نهضت عاشورا در این فرهنگ دیده شده است که یکی از آنها مداحی بود. به روز کردن مداحی‌ها توسط آهنگران از هوشمندی های ایشان بود که توانست بعد حماسی به آثارش بدهد.
وی افزود: در ادبیات نیز چنین اتفاقی رخ داد و قالب غزل که زمانی تنها برای سرودن مضامین عاشقانه بود توسط شاعرانی همچون نصرالله مردانی با فضاهای حماسی سروده شد.
مومنی با تاکید بر نقش آهنگران در جبهه‌های جنگ تحمیلی گفت: زمانی نگرانی وجود داشت که اگر آهنگران نباشد جبهه‌های ما چیزی کم خواهد داشت و کار ایشان تنها تهیج رزمندگان نبود بلکه بعد از عملیات‌ها نیز ایشان در آرام کردن فضا نقش موثری داشت و به طور مثال در عملیات «ولفجر یک» سال ۶۲ که ظاهرا شکست خورده بودیم ایشان با مداحی هایش رزمندگان را آرام کرد و به آنان روحیه دوباره بخشید.
وی در پایان گفت: در حوزه هنری از آهنگران آلبوم «عطش» و «آتش» را منتشر کردیم و امیدوارم اگر صلاح دانستند باز هم در این حوزه‌ها ورود کنند.
صادق آهنگران حماسه خوان است
محمود صلاحی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران نیز در این مراسم درباره شخصیت صادق آهنگران گفت: اگر برای ایشان ده‌ها مراسم برگزار شود، هر شخصی می تواند از زاویه دید خود درباره شان سخن بگوید و ایشان را تعریف کند.
وی افزود: آهنگران مداح نبود، بلکه حماسه خوان بود و همانطور که در نبردهای قدیم رجزخوانی مرسوم بود، آهنگران نیز در دوران دفاع مقدس از سوی تمام ملت ایران رجزخوانی می کرد. آهنگران رزمندگان را با سرودها و حماسه خوانی هایش قدم به قدم تا خط مقدم می ببرد، به آن ها روحیه می داد و با همان نواها به خانه بازمی گرداند و شاید در آن دوران میلیاردها نسخه از آثار ایشان در کشور تکثیر شد.
رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با تاکید بر این که معارف بزرگی در درون آثار صادق آهنگران وجود دارد، عنوان کرد: پژوهشگران باید بنشینند و درباره این شخصیت تحقیق کنند و آثاری درباره ایشان تنظیم و منتشر شود. زمانی که ایشان برای نخستین بار در حضور امام (ره) خواندند، در حوزه حماسه خوانی در کشورمان تحولی رخ داد. امروز نیز باید تولید آهنگ و سرود زیاد داشته باشیم و هر ماه چند اثر همچون دوران دفاع مقدس تولید کنیم.
شهید صیاد شیرازی مشوقم بود
در پایان مراسم صادق آهنگران مداح و حماسه خوان دفاع مقدس ضمن تشکر و تقدیر از برگزار کنندگان مراسم، اظهار کرد: اگر امروز مسوولان و حضار محبتی داشتند؛ در واقع محبت به دفاع مقدس و ارج نهادن به ارزش های دفاع مقدس به ویژه فرهنگ عاشورا بود.
وی ادامه داد: تمام محبتی که اول از خدا و بعد اهل بیت (ع) به این حقیر رسیده است اول از برکت وجود پدر و مادرم و دعای خیر آن ها بوده است. خیلی ها شاید به روزه های خانگی خیلی توجه نکنند. اما من ورودم به مداحی و نوحه سرایی را مدیون ملای نابینایی هستم که به خانه مان می آمد و روزه می خواند. این ملای نابینا الگوی من بود.
آهنگران با بیان این که افراد بسیاری مشوق او برای نوحه خوانی بوده اند، گفت: من در دوران دفاع مقدس نیروی رسمی سپاه بودم اما برای برادران ارتشی برنامه های زیادی اجرا کردم و یکی از مشوق های اصلی من در آن دوران شهید صیاد شیرازی بود. چرا که در دوره ای از کار زیاد و اجرای برنامه در مکان ها و شرایط مختلف خسته شده بودم و ایشان من را تشویق کردند که دست از این کار بر ندارم.
وی همچنین گفت: حماسه خوانی برای رزمندگان احتیاج به خلق سبک های تازه و ریتم های جدید بود و باید برای پیش از عملیات ها، آماده سازی نیروها و گردان ها و پس از عملیات و هر بار سبک ها و شعرهای تازه می خواندم و زحمت همه این ها بر دوش مرحوم حاج حبیب الله معلمی بود. حائری شیرازی در آن دوران بارها و بارها برای دیدار معلمی به اهواز می آمد و یک بار به من گفت که شما نی هستی و هر چه دم است از نفس حاج حبیب الله معلمی است. معلمی در پشت پرده و گمنامی مرا از نظر معنوی و شعری سوق می داد و در جبهه ها هم فضایی نبود که بخواهم به طور مثال اشعار حافظ را بخوانم و اشعار معلمی بسیار ساده، ملموس و روان بود و رزمندگان را جذب می کرد.
این مداح اهل بیت (ع) همچنین با اشاره به این که مشورتهای حضرت امام خمینی (ره) نیز در خوانش اشعارش بسیار اهمیت داشت، عنوان کرد: یک بار شعری خواندم که به لحاظ حماسی ضعیف بود و حضرت امام (ره) پیغام دادند که بیشتر اشعار حماسی بخوانم.
وی در پایان سخنانش برای کشته شدگان حادثه منا روضه خوانی کرد.
همچنین پیام محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که موفق به حضور در مراسم نشده بود، توسط مجری قرائت شد.
نادر بختیاری شاعر آیینی کشور نیز شعری حماسی با موضوع شهدا خواند و مانی رهنما خواننده کشورمان نیز ترانه ای را با موضوع دفاع مقدس اجرا کرد.