هنر نیوز - بانك جامع اطلاعاتي كتب دفاع مقدس نداريم

اميرحسين انبارداران، مولف و ناشر خصوصي دفاع مقدس گفت: متاسفانه ما تا امروز بانك جامع اطلاعاتي كتب دفاع مقدس نداريم.
به گزارش هنر نیوز با اميرحسين انبارداران درباره نشر دفاع مقدس؛ ميزان حمايت‌هاي وزارت ارشاد از ناشران دفاع مقدس؛ سليقه مخاطب آثار دفاع مقدس و ... به گفتگو نشسته‌ايم كه متن آن را مي‌خوانيد:
ادبيات امروز در حوزه عرضه به مخاطب در شكل‌هاي مختلف مكتوب و صوتي بسيار متنوع است. همانگونه كه مطلع هستيد ادبيات دفاع مقدس هم با توجه به انبوه آثاري كه با اين مضامين توليد شده بخش زيادي از اين بازار را به خود اختصاص داده است. حالا مي‌خواهم بپرسم به نظر شما چه ميزان از مخاطبان ادبيات اولويت خريدشان آثار دفاع مقدس است؟
من شخصاً معتقدم اگر كتب ادبيات دفاع مقدس خوب معرفي شوند؛ اولين اولويت خريد كتاب براي مخاطب خواهند بود. براي اين نگاه هم دلايلي دارم.
ببينيد برخي از آثار دفاع مقدس را كه خوب تبليغ مي‌شوند، با آثاري مشابه در موضوعات ديگر ادبيات مقايسه كنيد. ببينيد با ميزان تبليغاتي كه روي آن آثار مي‌شود، ميزان مراجعه مخاطب چقدر است؛ بعد آثار دفاع مقدس را با اين آثار در ترازوي تبليغات قرار دهيد. براي روشن‌تر شدن بحث كتاب «دا» را مثال مي‌زنم. اين كتاب با تبليغات گسترده‌اي كه روي آن انجام شد چه طيفي از مخاطب را به سمت خود جلب كرد. پس يكي از مباحثي كه در فروش آثار دفاع مقدس تاثيرگذار است تبليغات مناسب است.
من هر ساله در نمايشگاه كتاب با طيف انبوهي از مخاطب مواجه مي‌شوم كه در پي آثار ادبيات دفاع مقدس در گونه‌هاي متنوع آن هستند، گاهي انتشارات ما اين آثار را توليد كرده كه به مخاطب عرضه مي‌كنيم، گاهي هم اين طيف انبوه مخاطب را به سمت ناشراتي هدايت مي‌كنيم كه آثار دفاع مقدس را عرصه مي‌كنند؛ اما در كل بايد عرض كنم كه اگر در حوزه نشر آثار دفاع مقدس ما به نسبت محتواي خوب كتاب؛ فرم، اسم و معرفي هنرمندان و اثر را داشته باشيم قطع و يقين بازتاب بسيار خوبي در حوزه فروش خواهد داشت.
طبيعي است كه اين ميزان از تبليغات بيشتر توسط ناشران دولتي مي‌تواند روي كتاب‌ها صورت گيرد نه ناشران خصوصي دفاع مقدس؛ حالا در بخش حمايت‌ها؛ وزارت ارشاد آيا به شكل ويژه به حوزه نشر دفاع مقدس نگاه مي‌كند و آيا كمك خاصي را براي ناشران خصوصي اين بخش در نظر مي‌گيرد؟
در مورد ميزان كمك‌هاي دولتي بايد عرض كنم كه حتماً هست؛ اما اينكه چه كسي استفاده مي‌كند، بايد بگويم كه من از آن جمله نبوده‌ام. انتشارات ما از سال 82 شروع به كار كرده و به عنوان يك ناشر خصوصي تا امروز 80 عنوان كتاب در اين حوزه منتشر كرده است؛ اما كمك دولتي دريافت نكرده‌ايم.
از طرف ديگر چون اين كمك‌ها مي‌تواند ناشر را تا حدودي در ادامه مسير كمك كند من پيشنهادي به معاونت فرهنگي و نهاد كتابخانه‌هاي عمومي دادم؛ و پيشنهادم اين بود كه به اندازه كتابخانه‌هاي عمومي كشور كه 380 نهاد هستند از كتاب‌هاي اين حوزه خريداري كنند كه دست كم هر كتابخانه 1 جلد از كتب دفاع مقدس داشته باشد كه اينگونه هم به ناشران كمك مي‌شود و هم علاقمندان در سراسر كشور لااقل و مناطقي كه فروشگاه كتاب و تنوع كتاب كمتر وجود دارد مي‌توانند در كتابخانه اين آثار را بخواند.
اين طرح نتيجه اي هم داشت؟
انبارداران:تا الان كه نه! اما اميدوارم اين اتفاق رخ دهد كه مخاطب هم در اين حوزه به ويژه در برخي مناطق دور از پايتخت و مراكز استان‌ها دسترسي به كتاب دفاع مقدس داشته باشند.
ادبيات دفاع مقدس در گونه‌هاي مختلفي به مخاطب عرضه مي‌شود؛ در اين ميان و از ميان آمار اينگونه به چشم مي‌آيد كه داستان دفاع مقدس از اقبال بيشتري نزد مخاطب برخوردار است؛ شما به عنوان ناشر و مولف اين موضوع را چگونه مي‌بينيد؟
ببينيد مخاطب ادبيات دفاع مقدس تا آنجايي كه من با آن مواجه بوده‌ام علاقمند است آثاري را بخواند كه كم واسطه‌ترين فاصله را با شهيد يا رزمندگان آن روزگار داشته باشد. من گاهي مواجه مي‌شوم با مخاطباني كه تاكيد دارند حتي فيلم چند ثانيه‌اي اما مستند از رزمندگان در حنگ را ببينند و با آن بدون واسطه فضا را درك كنند تا مثلا سراغ سينماي جنگ بروند. در اين راستا سوره مهر مدتي است حركت خوبي را آغاز كرده است. خاطراتي كه توسط سوره منتشر مي‌شود توانسته با مخاطب ارتباط خوبي برقرار كند.
خود شما هم فكر مي‌كنم به اين گونه ادبي گرايش داريد و الان هم كاري در اين حوزه داريد انجام مي‌دهيد؟
بله من واقعا خودم به اين گونه خيلي علاقمندم و هميشه به دنبال اين هستم كه اين لحظات ناب را بتوانم به نوعي عرضه كنم. پيش از آنكه در مورد كاري كه فعلا در دست تدوين دارم صحبت كنم مي‌خواهم ذهن مخاطب را به بخشي از خاطرات رزمندگان ارجاع بدهم كه به‌نظرم بسيار تاثيرگذار بود؛ در ماه رمضان پيش از اذان صبح شبكه اول سيما چند ثانيه سخنان رزمندگان را به عنوان رهيافت پخش مي‌كرد. به اعتقاد من اين يك نگاه تازه به رزمندگان بود كه بسيار هم مورد توجه قرار گرفته بود؛ من بيشتر دنبال اين مدل از بيان خاطرات هستم. الان هم دارم روي كتاب شهيد صوفي همدان كار مي‌كنم. واقعا بهترين لحظات زندگيم زماني است كه اين اسناد و خاطرات را بازبيني مي‌كنم تا بتوانم روايت درستي از آن شهيد داشته باشم.
ناشران دولتي حوزه دفاع مقدس فارغ از دغدغه مستقيم فروش، در حال عرضه آثار دفاع مقدس هستند و اين كار به نوعي باعث مي‌‌شود اگر قرار است ناشر خصوصي اثري را عرضه كند بايد بسيار متفاوت باشد. مي‌خواهم بدانم الان گردونه اقتصادي ناشران خصوصي دفاع مقدس چگونه مي‌تواند ادامه راه داشته باشد؟
در اين مورد بايد به گونه‌اي ديگر به موضوع نگاه كرد. ببينيد در مورد كاري كه ما داريم انجام مي‌دهيم يك مساله مهم وجود دارد و آن «نيت» است. ما اعتقاد داريم مسير هشت سال دفاع بچه‌هاي جبهه و جنگ را ادامه مي‌دهيم. اين «نيت» ماست؛ در اين مسير هم طبيعي است كه برخي از ويژگي‌هاي اخلاقي رفتاري و اعتقادي آن‌ها هم سرلوحه كار ما قرار بگيرد.
اگر شما به اعتقاد بچه‌هاي آن دوران بازگشتي داشته باشيد در خواهيد يافت كه در آن دوره با هيچ حساب و كتابي و يا با هيچ معادله‌اي نمي‌شد چگونگي مبارزه رزمنده‌ها را در مقابله با استكبار نشان داد. در آن دوره بچه‌ها با نيت حركت مي‌كردند و باقي مسير را خدا هموار مي‌كرد؛ در واقع در حوزه نشر هم ما دنبال اين هستيم كه با نيت خير جلو برويم؛ باقي مسايل خود به خود حل مي‌شود. براي اينكه اين شكل كار كردن را با نمونه‌اي توضيح بدهم به سراغ كتاب يكي از شهداي بزرگوار مي‌روم. ما كتاب «تمناي شهادت» را در مورد شهيد كاظمي درآورديم. يادم هست وقتي اين بزرگوار شهيد شد بهمن ماه بود. من بر اساس دوستي‌اي كه با بچه‌هاي لشگر 8 نجف داشتم پيشنهاد كردم برخي از خاطرات و حرف‌ها و يادگارهاي اين شهيد بزرگوار را به ما برسانند، تا رهروان راهيان نور زماني كه به مناطق جنگي مي‌آيند اين كتاب را در آن‌جا ببينند؛ زيرا مي‌دانستم بسياري از همين بچه‌ها مي‌خواهند در مورد شهيد كاظمي كه به‌تازگي به فيض شهادت نايل آمده اطلاعاتي داشته باشند. يادم هست اين اطلاعات 19 اسفند به دست من رسيد و من 27 اسفند كتاب را براي مناطق ارسال كردم؛ خود اين كار، براي كساني كه در حوزه نشر كار مي‌كنند و مي‌دانند در اين زمان وضع چاپخانه‌ها چطور است و همه در حال زدن سر رسيد عيد هستند مي‌تواند محل تامل باشد، بعد اينكه ما تمام تلاش‌مان اين بود كه راهيان نور اين كتاب در دست بگيرند و دوباره و به طور دقيق‌تر با موقعيت اين سردار جنگ و (حالا) شهيد بزرگوار آشنا شوند كه خدا را شكر اين اتفاق هم افتاد و ما معتقديم اگر كمك خود شهيد نبود نمي‌شد.
نتيجه اينكه؛ ما اساساً اين كتاب را كه نخستين كتاب در مورد شهيد كاظمي هم بود به نيت ديگري چاپ كرديم؛ اما با توجه به اينكه نگاه ما اقتصادي نبود؛ اما نيت ما راه را براي‌مان هموار كرد. كتاب «تمناي شهادت» تا به حال هشت نوبت چاپ خورده است و ما را در سال 85 ناشر برگزيده كشور كرد و حتي باعث شد به كتاب‌هاي ديگر ما توجه شود و اين توجه سه جايزه ديگر كشوري هم براي ما ارمغان داشت. روي هم رفته بحثم اين است كه مساله اساسي براي ما پيش از مساله چرخه اقتصادي «نيت» ادامه مسير است.
با توضيحات شما مي‌شود اين موضوع را هم استنباط كرد كه حركت در مسير نشر آثار دفاع مقدس حتي در عرصه «اقتصادي» هم مي‌تواند «اعتقادي» باشد. حالا به نظر شما ناشر آثار دفاع مقدس چقدر مي‌تواند در شرايط شبيخون فرهنگي با آثار اعتقادي مخاطب را پاي حرف‌هاي آرمانخواهانه بنشاند؟
ببينيد من معتقدم بهترين راه برون رفت از شرايطي كه در هر زمان ممكن است فرهنگ كشور را مورد خدشه قرار دهد تمسك جستن به فرهنگ غالب در دوران دفاع مقدس است. به بيان ديگر معتقدم اگر ما به شناختي كه رزمندگان ما در آن زمان از آيات و روايات و ائمه و نظاير اين‌ها داشتند مي‌رسيديم و رفتارها و كردار آنان را در مي‌افتيم در هيچ مسير ديگري گام بر نمي‌داشتيم. اشاعه فرهنگ دفاع مقدس، اشاعه اعتقاد اسلامي و ملي ميهني ماست و اگر اين كار به شكل شايسته‌اي انجام بگيرد طبيعي است كه مخاطب خواهد داشت.
شما فكر مي‌كنيد الان اين اشاعه فرهنگ دفاع مقدس به خوبي و آنگونه كه شايسته است رخ مي‌دهد؟
چرا اين اتفاق دارد مي‌افتد؛ اما با چه كيفيتي؟ من مي‌گويم اگر مي‌خواهيم واقعاً در شرايط ايدآل قرار گيريم بايد فضاي لازم را هم مهيا كنيم. به عنوان مثال در دوره نهم؛ وزارت ارشاد معاونتي براي امور قرآني تعريف كرد. در اين شرايط ديديم كه تا چه ميزان فعاليت‌هاي قرآني توسعه يافت. پيشنهاد من اين است كه چرا وقتي ما اين همه از دفاع مقدس و اشاعه فرهنگ آن حرف مي‌زنيم در وزارت ارشاد معاونتي، با عنواني چون«معاونت دفاع مقدس» ايجاد نمي‌كنيم. اين حركت مي‌تواند سروساماني به اوضاع اشاعه فرهنگ دفاع مقدس در بين نسل امروز بدهد و نسل قبل را هم اميدوارتر به ادامه مسير كند.
همانگونه كه مطلع هستيد برخي از ارگان‌هاي دولتي از سر علاقه و گاه تكليف دست به انتشار برخي از آثار دفاع مقدس مي‌زند كه گاه شاهد آن هستيم كه اگر چه نيت خير است اما آثار توليد شده از كيفيت مطلوب ادبي برخوردار نيست و همين امر البته باعث مي‌شود نه آرمان‌ها به درستي انتقال پيدا كند و نه مخاطب در اين كثرت به وحدت ذهني در مورد دفاع مقدس و آرمان‌هايش برسد. به نظر شما ورود اين ارگان‌ها يا سازمان‌ها در عرصه نشر آثار دفاع مقدس مي‌تواند به چرخه توليد و كثرت مخاطب و ترويج آرمان‌ها كمك كند؟
به اعتقاد من به طور كلي اگر ارگان‌ها وارد اجرا نشوند بهتر است. بخش دولتي بايد كنترل و هدايت را به دست گيرد؛ مثالي مي‌زنم. اساساً اگر به خروجي ناشران دولتي‌اي كه حتي وظيفه انتشار كتاب در اين حوزه را دارند نگاهي بيندازيد در خواهيد يافت كه با ميزان هزينه اعم از امكانات؛ فضا و مكان؛ حقوق كاركنان و ... ميزان خروجي بسيار پايين است؛ شايد بتوان گفت ميزان امكانات به اندازه يك كوه سنگ است كه به اندازه يك متر، سنگ توليد مي‌كند. اين بخش بايد توسط بخش خصوصي اداره شود تا هم نياز سنجي درستي صورت گيرد و هم در حوزه توليد و انتشار توجه ويژه‌تري صورت گيرد.
شايد حضور اين ناشران به اين دليل است كه چرخه نشر آثار دفاع مقدس هميشه بچرخد چون فكر مي‌كنم تعداد ناشران دفاع مقدس فعال در كشور زياد نباشد؟
در مورد اينكه تعداد ناشران خصوصي كتب دفاع مقدس در كشور كم هستند با شما موافقم؛ اما براي گردش اين چرخه بايد توجه مناسب‌تر به ناشر خصوصي در اين حوزه شود چرا كه انگيزه او بيشتر از ناشر دولتي است. به نظرم وقت آن رسيده كه وزارت ارشاد با همين ناشران خصوصي حوزه دفاع مقدس جلسه‌اي داشته باشد. براي شناسايي ناشران اين حوزه هم كار دشواري قرار نيست انجام بگيرد؛ فقط كافي است به استان‌ها اعلام شود كه ناشران فعال در حوزه دفاع مقدس خود را معرفي كنيد بعد مي‌شود به راحتي فهميد كه ناشران فعال كدام هستند و بعد در جلسه‌اي با آن‌ها ترتيب داده شود كه در اين جلسه مسايل محتلفي مي‌تواند محل بحث قرار گيرد. الان ما يك بانك جامع اطلاعات دفاع مقدس نداريم؛ اين‌ براي ما كه با اين حجم اثر توليد مي‌كنيم خوب نيست.

گفت وگو و تنظيم: حسن گوهرپور