یک صنعتگر قفل ساز:
قفل سازی رونق ندارد
29 خرداد 1392 ساعت 13:08
یک صنعتگر گفت: هنرمند نباید دغدغه معیشت داشته باشد تا بتواند اثر خود را که برگرفته از روح و روانش است به درستی خلق کند.
به گزارش هنرنیوز، « قفل سازی سنتی زیر مجموعه هنر فلزی کاری است. هنر فلز کاری هم زیر مجموعه هنر صناعی است یعنی تلفیق هنر و صنعت یک حرفه قدیمی را در ایران ایجاد کرده است. قفل‌سازی در زمان خودش یک صنعت پیشرفته و منحصر بوده است. شخصی که می‌خواست قفل‌ساز باشد باید به یک مهارت و دانش فنی خاصی می‌رسید تا این کار را انجام دهد و هجوم دست آورد‌های ماشینی باعث شد کم کم این هنر رو به زوال رود و جزو رشته‌های فراموش شده شود. چرا که بازار فروش سابق را ندارد. از سال ۸۴ سازمان میراث استان اصفهان تصمیم گرفت این هنر را دوباره احیا کند. من چون کارشناسی متالوژی خواندم ترغیب شدم با توجه به مشابهات همان فن ساخت را به طریق سنی در کارگاه هنری سنتی سازمان میراث اصفهان احیا کنم. پس از چند ماه تحقیق و پژوهش و با همکاری موزه هنرهای تزیینی استان توانستیم به فن ساخت قفلها که به زمان صفوفیه و یا قبل از آن باز می‌گردد دست پیدا کنم.» این سخنان احسان عباسیان مرمتگر بناهای تاریخی متولد ۱۳۵۶ فارغ التحصیل رشته متالوژی است.
مواد اولیه قفل سازی چیست؟
فولاد خام است. فولاد فلز بسیار محکم و سختی است که خواص فیزیکی خاصی دارد و با گرما و حرارت ۱۲۰۰ درجه به شکل خمیر راحت شکل می‌گیرد. جلاپذیر است و با سوهان کاری جلا و درخشش آن بیشتر می‌شود و سپس می‌توان قفل‌های فولادی را طلاکوبی کرد.
قفل‌های فلزی به چند دسته تقسیم می‌شود؟
برخی به لحاظ هندسی به قفل‌های تصویری معروفند که به اشکال مختلف یا نماد مثل شکل ماهی برای نماد اسفند وسایر ماه‌های تولد یا سال ... وجود دارند.
یک سری قفلها به صورت پیچی، فلزی و رمزی است که اشکال مختلف دارد.
تفاوت قفل‌سازی در ایران با سایر کشورها در چیست؟
قفل‌سازی به نوعی در آداب و رسوم ایرانیان دخیل است. مثلاً از قفل برای برآوردن حاجات و دخیل بستن استفاده می‌شده که یک حس معنوی به افراد منتقل می‌کرده است. قفل‌های به شکل طلسم بوده که در مراسم مختلف مثل ازدواج اصطلاحا زبان افراد را می‌بسته و در سر سفره عقد به کار می رفته است. قفل ریشه‌های معنوی خاصی دارد. نمادی جنبه تزینی دارد؟
چرا اشکال مختلف در قفل به نمایش در می‌آید؟
بعد از اسلام بواسطه مسایل دینی کلا هنر مجسمه سازی فراموش می‌شود. هنرمندان خلاقیت را در قفلها به کار می‌برند. در اصل خلل هنر مجسمه‌سازی بعد از اسلام توسط همان شکل تصویری قفلها پر می‌شود. هنرمندان مجسمه‌سازی آن هنر را در قفل پیاده کردند. قفل‌های فولادی بیشتر در زمان صفویه بوجود آمد، اما قفل‌سازی را از تمدن بین‌النهرین به این طرف داشتیم. نخست کلون‌های درب‌های چوبی ایرانی را داریم حتی در دوره هخامنشی کلون‌های قفل‌های سنتی را داریم. اما یادمان باشد قفل‌های آویز به سبک فولاد بیشتر برای دوره صفویه است. یک سری قفل‌های برنزی و مفرغ هم دوره پیش از اسلام بوده است .
سازمان میراث فرهنگی برای خرید و فروش اقدامی کرده است؟ و آیا برای حمایت کارگاه‌هایی را احداث کرده نموده است ؟
سازمان میراث لوازم و ابزار اولیه را در اختیار ما می گذارد و طی قراردادهایی یک تعداد قفل تهیه کردیم برای موزه شهرهای دیگر، مجموعه داران ، کلکسیونرهای و حتی برای خارج از کشور و برای معرفی این صنعت دستی به دیگر کشورهای به سفرای سایر کشورها گاهی اوقات هدیه داده شده است.
چه مشکلاتی در حوزه قفل‌سازی وجود دارد؟
باید دولت به صنعتگران کمک ویژه کند تا آینده ثابتی داشته باشند و بتوانند بدون دغدغه هنر خود را به راحتی انتقال دهند. هنرمندان نباید این اضطراب را داشته باشند که بواسطه مصر بودن در انتقال هنر خود بیکار می‌شوند یا در معیشت آنها وقفه ایجاد می‌شود.
ابزار قفل سازی چیست؟
ابزار برش: اره‌ها فلزبر برای شکل‌دهی، انواع سوهان که مقطع سوهان‌ها به صورت تخت و نیم گرد، سه گرد، سه گوش و چهار گوش و کوره‌ای که فولاد را نرم کنیم با درجه حرارت ۱۲۰۰ و سپس سرد کردن سریع که دوباره آن را سخت می‌کند .
چقدر زمان برای ساخت قفل نیاز است ؟
زمان تولید قفل زیاد است. هر قفل بر حسب حجم از یک هفته تا ۱۰ روز یا بیشتر زمان می‌برد چون زمان زیادی نیاز است. از سویی نمی‌توانیم آن را به عنوان نیاز حتا نیاز تزیینی در سبد خانواده به فروش برسانیم. بنابراین سازمان باید آن را مورد حمایت قرار دهد چون قفل‌های سنتی نیاز روزه مره مردم نیست.
به نوعی بیشتر مشتریان آن مجموعه داران و موزه دارانند.
قفل‌هایی به شکل حیوانات چقدر زمان می‌برد؟
در حدود ۱۰ روز و قیمتی حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان. قفل‌های لوله‌ای هم که بیشتر در چال اشتر شهرکرد تهیه می‌شود حدود ۲۵۰ هزار تومان قیمت دارد؟
استقبالی هم از سوی خارجیان می‌شود؟
آنها اعلام کردند اما شناخته شده نیست. به همین منظور در دریافت مهر اصالت شرکت کردم.
قفل و کلید‌ها چگونه طراحی می‌شوند ؟
یکسری قفل پیچی داریم که از فن مهره و پیچ استفاده می‌کند. با تغییر گام پیچ کار انجام می‌دهد. نباید از خاطر برد که هر پیچی مخصوص مهره خودش است اما قفل‌های فنری بواسطه دندانه‌هایی که به کلید داده می‌شود از هر قفلی برای کلید خاص استفاده می‌شود.
کد خبر: 59621
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdccseqp.2bqoi8laa2.html