در نشست نقد و بررسی«تنگی نفس» در سینما روایت مطرح شد:

فیلمی غم انگیز اما لطیف / 45 روز پشت در اتاق های سازمان حج و زیارت منتظر پاسخ بودم

5 بهمن 1394 ساعت 16:30

درهفتاد و چهارمین برنامه سینما روایت، فیلم مستند «تنگی نفس» ساخته فرود عوض پور با حضور کارگردان، تهیه کننده ، تدوین گر و همچنین با همراهی ابوالفضل جلیلی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

به گزارش هنرنیوز و به نقل از سینما روایت این نقد و بررسی که در شامگاه چهارم بهمن ماه در سالن اسوه و باحضور تنی چند از مدیران سازمان حج و زیارت ، اسماعیل براری ، مسعود آب پرور، پروانه مرزبان ، صادق صادق دقیقی و جمعی از علاقه مندان به سینما برگزار گردید.

رسول شادمانی مجری – کارشناس جلسه در ابتدای برنامه با بیان اینکه «تنگی نفس» اولین فیلمی است که بعد از واقعه منا در سینمای ایران ساخته شده است گفت: بنده در جریان هستم که گروه زحمت کش این فیلم در مدت زمان بسیار کم و با کار شبانه روزی این مستند را آماده کردند و همچنان در تلاشند تا این فیلم به لحاظ کیفی ارتقا یابد.

فیلم خیلی سریع وارد پروسه تولید شد

« فرود عوض پور» کارگردان فیلم با اشاره به شکل گیری این مستند گفت: پروسه شکل گیری تنگی نفس از زمانی آغاز شد که تهیه کننده فیلم با من تماس گرفتند و پیشنهاد کار را به من دادند و ما بلافاصله نشستی را برگزار کردیم و خیلی سریع فیلم وارد پروسه تولید شد. معتقدم این کار بدون تلاش و همت همکاران فیلم شکل نمی گرفت بویژه کسری رضایی که نه تنها تدوین گر این فیلم بودند بلکه اگردر برخی ازجاها حضور نمی داشتند شاید تصویربرداری در آنجا امکان پذیر نمی شد.

فیلم با فاصله چند روز از حادثه منا ساخته شده است

«عباس عمرانی» تهیه کننده این فیلم نیز در این نشست افزود: بعد از اینکه واقعه غمبار منا اتفاق افتاد و خبر آن از شبکه های مختلف منتشر شد. من با اختلاف چند روزی به این فکر افتادم که در این مورد یک فیلم مستند بسازم بنابراین موضوع را با آقای نیرومند مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس مطرح کردم و ایشان هم موافقت کردند اما چون مجالی برای نگارش کامل فیلمنامه نبود ما بلافاصله کار را شروع کردیم تا در ادامه کار به اهداف مورد نظر خود برسیم.

«تنگی نفس» فیلمی غم انگیز اما لطیف

«ابوالفضل جلیلی» کارگردان سینمای ایران دراین نشست با بیان اینکه من معمولا خیلی عادت به دیدن فیلم های مستند بویژه فیلم های غم انگیز ندارم اما چون آقای شادمانی از من خواستند تا در این برنامه حضور داشته باشم اطاعت کردم گفت: من معمولا اهل کشف و شهود هستم از این رو، فیلم را با همین دید نگاه کردم واگر چه فیلم یک فیلم غم انگیز است اما فیلم لطیفی است و حتی غم آن هم غم قشنگی است.

فیلم خسته کننده نیست

 وی با تشکراز مونتور فیلم ادامه داد: درحالی که در اول فیلم ما با کات های خیلی سریع روبرو هستیم که من موافق این نوع تدوین نیستم اما در نهایت تدوین کار خیلی خوب صورت گرفته است ضمن اینکه فیلم خسته کننده نیست. من چون آدم مذهبی هستم برای همین هم دوست دارم بچه های مذهبی کارهای خوب انجام دهند.

فیلم از نظر محتوا دچار مشکل است

کارگردان فیلم سینمایی« گال» تصریح کرد: این فیلم از همه لحاظ فیلم خوبی است اما از نظر محتوا دچار مشکل است و معمولا محتوا به فیلمساز برنمی گردد بلکه به مسئولین فرهنگی و کسانی که آنان را هدایت می کنند برمی گردد.

فیلم ریشه در حقیقت دارد اما پیام ندارد

وی با بیان اینکه ما ملتی هستیم که گریه را دوست داریم چرا که گریه همچون مخدر آدم را به آرامش می رساند اظهار داشت: اگر چه این فیلم غمبار و غم انگیز است اما فیلم بسیار خوش ساختی است و شما این فیلم را هر طوری که مونتاژ می کردید این فیلم خوب در می آمد - البته قصدم این نیست که ارزش مونتاژ را پایین بیاورم - ولی این فیلم چون ریشه در حقیقت دارد و مملو از معنونیت دارد بنابراین به دل می نشیند و فیلم را هر جوری نشان دهید تاثیرخودش را خواهد داشت. اما نکته مهم این است که این فیلم، پیام ندارد. این فیلم مثل یک روزنامه عکس دار است.

فیلم همچون آواز ایرانی نیاز به تحلیل دارد

جلیلی اضافه کرد: شما به عنوان فیلمساز در این مستند چه چیزی را می خواهید بگوئید؟ کسی که عزیزی را در مکه از دست داده با دیدن این فیلم چه چیزی را می گیرد؟ وقتی فیلم تمام می شود ما نمی فهمیم که این اتفاق به چه دلیلی افتاده است؟! معتقدم این فیلم همچون آواز ایرانی که تحلیل دارد نیاز به یکسری تهلیل دارد تا سروسامان بهتری بگیرد.

فیلم جامعیت ندارد و باید پخته تر شود

آقای عربستانی، هنرمند عکاس و یکی ازمدیران سازمان حج و زیارت که در هنگام وقوع حادثه منا در مکه حضور داشته است در مورد این فیلم گفت: نقد من به فیلم این است که شما در این فیلم فقط یک محورکار را بررسی کردید و از بیش از 700 شهید منا؛ شما فقط درقائم شهر به این موضوع پرداختید. جای کاروان جانبازان که به همراه پزشکان خود به شهادت رسیدند در این فیلم خالی است. در این فیلم از هیچ استان دیگری تصویری وجود ندارد. از اهل تسنن که در این فاجعه به شهادت رسیدند تصویری دیده نمی شود. در حالی که اگر ما بخواهیم به این فاجعه بپردازیم لازم است که نگاهمان به سطح کشور باشد نه فقط به یک منطقه خاص. هرچند که معتقدم این فیلم به عنوان اولین حرکت، حرکت قشنگی است. اما باید پخته تر شود و از همه شهدای این حادثه در سراسر کشور تصاویری وجود داشته باشد.

این فیلم یک جزء از یک کل بود

عباس عمرانی در پاسخ به آقای عربستانی گفت: ما فیلمی با جغرافیای قائم شهر ساختیم و گستره فیلم به ما اجازه نمی داد که همه چیز را ببینیم و در واقع ما یک جزء از یک کل را دیدیم. بنابراین شاید خیلی جامعیت نداشته باشد که دریک فیلم 50 دقیقه ای فرصت پرداخت به همه اتفاقات وجود داشته باشد. البته یک بخش از فیلم به حوزه پژوهشی بر می گردد که می بایست ما توجه بیشتری به پژوهش می داشتیم.

فرود عوض پور کارگردان فیلم هم در ادامه یاد آور شد : من خیلی سعی کردم که در رابطه با موضوع فیلم با آقای عربستانی صحبت کنم اتفاقا تماس هم گرفتیم اما چون ایشان در مکه بودند نتوانستبم با ایشان صحبت کنیم حتی بعد از اینکه ایشان به ایران بازگشتند باز هم با ایشان تماس گرفتم که متاسفانه سرشان شلوغ بود و این ارتباط صورت نگرفت.

45 روز پشت در اتاق های سازمان حج و زیارت منتظر پاسخ بودم

وی تصریح کرد: من حدود 45 روز پشت در اتاق سازمان حج و زیارت ماندم اما نتوانستیم همکاری آنان را نسبت به این فیلم جلب کنیم و حتی من، دو تا مدیرتولید به خاطر عدم پاسخ گویی و عدم همکاری سازمان حج و زیارت عوض کردم چون حج و زیارت به جای پاسخ دادن ؛آنان را تحقیر می کرد! بنابراین ما دسترسی به کارشناس داشتیم اما من به دنبال مصاحبه با کسانی بودم که در مکه حضور داشتند اما سازمان حج و زیارت هیچ لیستی را در این رابطه به ما نداد.

کارگردان فیلم مستند« تنگی نفس» در مورد تحقیق و پژوهش فیلم ، خبر داد که این فیلم از دو محقق معتبر سود جُسته است و گفت: اگر چه درست است که ما خیلی زود تصویربرداری را شروع کردیم ولی ما تصاویر زیادی را در اختیار داریم اما مگر در یک فیلم 50 دقیقه ای چقدر می توان به همه موضوعات مختلف پرداخت؟

ابوالفضل جلیلی در این لحظه با بیان اینکه می شود در 5 دقیقه ، کلی حرف زد و 50 دقیقه زیاد است تاکید کرد: شما می توانید با سفر به برخی از استانها، نقطه نظرات دیگرحادثه دیدگان را هم ثبت کنید و این بخش از انتقادهای فیلم را رفع کنید. اما در مورد همکاری نکردن سازمان حج و زیارت معتقدم یک موقع ما فیلم خودمان را می بینیم در حالی که یک نهاد دولتی می باید مسائل امنیت ملی را مد نظر داشته باشد تا با ساخت یک فیلم، شکافی میان دو کشور حادث نشود.


سازمان حج و زیارت با فیلم همکاری نکرد

رسول شادمانی در ادامه توضیح داد : با توجه به اینکه من در جریان تولید هستم باید اعلام کنم که سازمان حج و زیارت بی هیچ عنوانی با این فیلم همکاری نکرد و من می دیدم که آقای عوض پور و گروهش چقدر تلاش می کردند که منابع خوبی به دست بیاورند تا فیلمشان غنی تر شود اما هیچ همکاری با آنان نشد در حالی که ما باید در اینگونه مسائل با تمام قدرت حرکت کنیم تا پیام را به خوبی به مخاطبین منتقل کنیم و حتی نگاه جهانی به موضوع داشته باشیم اما متاسفانه در این گونه موارد، مسئولین ذیربط ، تن به همکاری نمی دهند و ترجیح می دهند همچنان در سایه بمانند.

اگر صحبت های رهبری نبود حتی یک جنازه هم به کشور برنمی گشت

«کسری رضایی» تدوین گر فیلم مستند« تنگی نفس» در این لحظه به کارشکنی برخی از مدیران سازمان حج و زیارت اشاره کرد و گفت: ما درابتدا نامه ای به آقای اوحدی رئیس سازمان حج و زیارت نوشتیم و گفتیم که می خواهیم فیلمی در مورد فاجعه منا بسازیم و ایشان در جواب گفتند چون فیلم شما در ارتباط با آل سعود است و می خواهید در مورد نقش آل سعود فیلم بسازید ما با شما همکاری نمی کنیم! حال این سوال مطرح می شود که آقای اوحدی! شما طرفدار مردم ایران هستید یا طرفدار آل سعود؟! واقعا اگر سخنان مقام معظم رهبری نبود حتی یک جنازه هم به کشور برنمی گشت. اگر صحبت های رهبری نبود از سوی آقای اوحدی و سازمان حج و زیارت هیچ اتفاقی رخ نمی داد و این جای تاسف دارد.

فیلم فاقد تحقیق و پژوهش است

«محمد دیندار» منتقد سینما و فیلمساز دراین نشست اظهار داشت : معمولا کار فیلمسازی، کار سختی است و من از گروه سازنده تشکر می کنم. اما معتقدم ستون فقرات یک کار مستند «تحقیق و پژوهش» است و این فیلم فاقد تحقیق و پژوهش است و به نظر می رسد که تصاویر با عجله ضبط شدند. فیلم دچار یکسری مشکلات ساختاری و تحقیق و پژوهش است و باید تحقیق و پژوهش تازه تر و مونتاژ دوباره ای انجام بگیرد. ضمن اینکه پایان فیلم هم ، اصلا پایان خوبی نیست و یک نگاه نهیلیستی را تداعی می کند. درحالی که نگاه ما یک نگاه الهی به مکه است.

از فیلم لذت بردم

«پروانه مرزبان» تهیه کننده سینمای ایران هم در مورد این فیلم اظهار داشت: من خیلی از این فیلم لذت بردم و این فیلم ، فیلم تاثیرگذاری بود. شما در این فیلم نگاهی به 25 زن داشتید که با شوهران خود به مکه رفتند اما به دلیل شهید شدن شوهرانشان ، تنها به ایران بازگشتند و این می تواند موضوع خیلی خوبی باشد و برای من جذاب بود.

فیلم از 100 نمره 80 می گیرد

«صادق صادق دقیقی» کارگردان سینمای ایران هم در این نشست گفت : من هم با نظر آقای عوض پور موافق هستم که معمولا در این گونه فیلم ها، همکاری خوبی با عوامل صورت نمی گیرد بنابراین آنچه که در ذهن کارگردان وجود دارد محقق نمی شود. ولی با همه این وجود معتقدم این فیلم از 100 نمره حتما 80 نمره را خواهد گرفت فقط نیاز است که یکسری روایت ها در تدوین جا به جا شود.

فیلم در سطح پژوهش باقی مانده است

«مسعود آب پرور» کارگردان کشورمان نیز در این نشست با اشاره به فیلم گفت: من خودم از فیلم مستند خیلی انتظار دارم و فیلم مستند باید بواسطه استنادی بودنش، چیزهایی را به من بگوید. اما فیلم در سطح پژوهش باقی مانده بود و سطح این فیلم حتی از کارهای روشنگرانه تلویزیون که در مورد حادثه منا پخش شده هم پایین تر است. وی ادامه داد: واقعا فیلمساز به دنبال چه چیزی بوده است؟ آیا می خواسته این فیلم مرثیه باشد تا ما را مثل یک مجلس روضه خوانی تحت تاثیر قرار دهد که البته این کار را کرده است. اما داغ ما زمانی تازه تر می شود که ما یکسری تصاویر از آن واقعه نشان می دهیم اما جای این تصاویربه شدت در پیکره فیلم خالی است و البته این وظیفه تهیه کننده است تا تصاویر آرشیوی را پیدا کند.

فیلم تِم مشخصی ندارد

«اسماعیل براری» کارگردان سینمای ایران نیز که در میان حضار حضور داشت صحبتش را با این سوال مطرح کرد: این فیلم برای چه ساخته شده است آیا قرار است ماجرایی را برای ما رمزگشایی کند؟ آیا قراراست شوری در سطح ملی ایجاد کند و مردم را به یاد یک ماجرا حل نشده بیندازند؟ وی با بیان اینکه تم و پیام این فیلم چیست گفت: به نظر می رسد که فیلم دارای چند تِم متنوع است و به همین جهت این شائبه ایجاد می شود که فیلم تم مشخصی نداشته است حتی زیادی تم دارد وهمین موضوع ، پاشنه آشیل فیلم است ضمن اینکه پیام فیلم مشخص نیست.

فیلم نیازمند تدوین دوباره ای است

 «سید فرهاد حسینی» مدرس فیلمنامه نویس هم یاد آورشد: معمولا ما انتظار داریم که با یک فیلم ، تمام اهداف نظام ، جمهوری اسلامی و عقاید مختلف مردم تامین شود که این غلط بزرگی است و ما نمی توانیم عمومیت را از یک فیلمساز داشته باشیم. درحالی که کاری که فیلمساز در این فیلم انجام داده است یک کار هنری است. هنرمند یک «آن» را می بیند و به دنبال آن می رود مثل این فیلم که فیلمساز به موضوع 25 زن می پردازد که با همسرانشان به مکه رفتند اما بدون همسر بازگشتند و این «آن» عظیمی است. اما شتاب زدگی باعث شده که نقد به فیلم وارد شود و معتقدم فیلم از لحاظ تدوین و از نظر پیام، نیازمند نگاه دوباره ای است تا نگاه سازنده در فیلم جاری باشد. بنابراین پیشنهاد می کنم قبل از اینکه فیلم در جاهای مختلف نمایش داده شود باید این موارد لحاظ شود.

فاصله زمانی بین فیلمساز و سوژه وجود ندارد

 عباس عمرانی در ادامه در مورد پیام فیلم تصریح کرد : معتقدم پیام متعلق به فیلمساز نیست بلکه مربوط به مخاطب است که آن را می سازد. اما نکته دیگر این است که شما فیلمی را دیدید که همچنان در حال شکل گیری است و هر روزه می تواند اتفاقات جدیدی به آن اضافه شود و این قابل کنترل نیست. ضمن اینکه فاصله زمانی بین ما و سوژه وجود ندارد و به همین دلیل ، کار را سخت تر می شود.

کد خبر: 88061

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdccsxq4.2bq4e8laa2.html

هنر نیوز
  http://www.honarnews.com