هنر نیوز - «بختک» را برای نشان دادن تلخی ها نساختم

گفتگو هنرنیوز با کارگردان مستند «خون مردگی»؛

محمد کارت گفت: من فیلم سینمایی «بختک» را برای اینکه صرفاً موقعیت تلخی از زندگی شهری را نشان دهم نساخته ام بلکه ایده آل من این بود که مسئولان متوجه شوند در حاشیه شهر چه افرادی و در چه شرایطی گذران عمر می کنند.

محمد کارت مستند سازی است که توانسته باساخت اولین آثار سینمایی خود در این عرصه توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کند او در جشنواره های مختلفی توانست به کسب جوایز چشم گیری دست پیدا کند به همین جهت در ارتباط با با آخرین اثری که از او به نمایش در آمده است «بختک» به گفتگو نشستیم که به شرح ذیل آمده است.

_خودت به عنوان کارگردان در بختک صرفاً زندگی شهری تلخی را نمی بینی؟

من فیلم سینمایی «بختک» را برای اینکه صرفاً موقعیت تلخی از زندگی شهری را نشان دهم نساخته ام بلکه ایده آل من این بود که مسئولان متوجه شوند در حاشیه شهر چه افرادی و در چه شرایطی گذران عمرمی کنند. مخاطبین اصلی من مستند سازان، جامعه سینمایی و مدیران هستند. در غیر این صورت به پخش تلویزیونی آناز شبکه مستند که متقاضی آن بود پاسخ مثبت می دادم.

_ حالا که مسئولین و مدیران از مستند سازان برای دیدن فیلم های شان دعوت نکرده اند خودت تلاشی کردذه ایکه بختک را به مسئولین برسانی؟

بله. من به همراه رامبد جوان که تهیه کنندگی این فیلم را بر عهده داشته است تلاش کردیم تا مسئولین و مدیران مربوطه این فیلم را ببینند تا آگاه باشند در اطراف زندگی شهری چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است اما متاسفانه هیچ کدام از آن ها پای این کار نیامدند. من خودم را نسبت به سوژه هایم مسئول می دانم. یک سوال دارم فکر می کنید فیلمساز فقط برای حضور در جشنواره ها و دیده شدن خودش فیلم می سازد؟!

_فکر می کنم مستند سازان چیزی فراتر از وظیفه شان عمل می کنند در برخی موارد به جای این که با نشان دادن معضلات در آثار آن ها این مسئولین باشند که به دنبال رفع آن تلاش کنند متاسفانه فیلمساز خود بعد از ساخت اثرش با سوژه هایش ارتباط دارد و تلاش می کند به آنها کمک کند.

بگذارید این گونه حرفم را بزنم. هر فیلمسازی جراح جامعه خود است همواره مستند ساز غیر از حضور در جشنواره ها رسالت دیگری نیز دارد او خود را نسبت به سوژه هایش متعهد می داند و می خواهد به نفع آنها قدمی برداشته شود. اما از همین جا اعلام می کنم دَم برگزار کنندگان جشنواره هایی همچون جشنواره فجر و سینما حقیقت گرم که حداقل به مستند هایی که با دقت ساخته شده اند توجه می کنند و جایزه می دهند ولی مسئولینی که باید متولی اتفاقات اجتماعی و شهری باشند برای دیدن فیلم هایی از این دست دغدغه ندارند.

_فکر می کنید مستند تا چه اندازه به واقعیت وفادار است و کارگردان تا کجا باید مراقب این باشد که بر اثراتفاقی در واقعیت فیلم مستند دخل و تصرف نشود؟

به هر حال نمی توان در فیلم مستند صد صدر واقعیت را نشان داد چنین ادعایی اشتباه است. به هر حال آنچه که در یک فیلم مستند می بینیم واقعیت کامل نیست. چرا که رخدادها از فیلتر ذهن فیلمساز می گذرد. مستندهایی موفق تر هستند که به مرز واقعیت نزدیکتر باشند. سینمای مستند باید جذابیت ایجاد کند تا بتواند مفاهیم را انتقال دهد از این رو فیلم ساز ناگزیر به قصه گویی است.

یک مستند خوب باید درام داشته باشد و جذابیت دراماتتیک را در خود پرورش دهد تا مخاطب آن را برای دیدن انتخاب کند. اگر مستند سازی صرفاً ضبط واقعیات است دوربین های مداربسته بدون کارگردان کار خود را به درستی انجام می دهند چه بخواهیم و چه نخواهیم مستند ساز همراه خود نگاهش را می آورد اما تفاوت اصلی سینمای مستند و سینمای داستانی این است که نمی توان در واقعیت و آنچه که درحال رخ دادن است دخل و تصرف کرد شاید تا حدودی با ذکاوتی که کارگردان به کار می گیرد بتوان آن را در مسیر خودش هدایت کرد. مستند ساز یکی از وظایفش بازنمایی دنیای پیرامونش است که زندگی شهری یکی از موارد بسیار مهم آن است.

_ حضور انبوه فیلمها در جشنواه های مختلف می تواند فرصت خوبی برای دیدن فیلم ها توسط مدیران جامعه باشد.

بله یکی از جاهایی که مسئولین می توانند زندگی شهری مردم را رصد کنند و از بسیاری شرایط آنها آگاه شوند دیدن فیلم های مستند در جشنواه ها است آن ها در چنین زمانی می توانند برای خود برنامه ریزی کنند چرا که به صورت رایگان به مشکلات عمیق جامعه پی می برند.