به بهانه پخش فیلم سینمایی «مسافر ری»؛

سردرگمی مخاطب با دیالوگ های سنگین و وزین آثار تاریخی

16 دی 1391 ساعت 11:44

میرباقری در فیلم «مسافر ری» تلاش کرده که دیالوگ های فاخر و غیر محاوره ای را تبدل به دیالوگ هایی امروز و قابل فهم برای مخاطب کند . اما دیالوگ ها سنگین و وزین از سوی بازیگران گفته می شود و گاه گفت و شنودها عامیانه شده و باعث سردرگمی مخاطب و عدم فهم درست دیالوگ ها می شود.

داودمیرباقری نامی آشنا در عرصه سینما و به خصوص تلویزیون است. از این جهت که هر وقت صحبت از مجموعه های تلویزیونی فاخر و تاریخی به میان می آید ناخودآگاه نام او به یاد ما می آید. از این جهت که وی تاکنون سریالهایی تاریخی و فاخری چون: «امام علی(ع)»، «معصومیت از دست رفته» و «مختارنامه» را برای تلویزیون ساخته است. برای سینما هم فیلم سینمایی «مسافرری» را درباره «حضرت شاه عبدالعظیم» ساخته است . اثری تاریخی و فاخر که مینی سریال آن هم حدود یک دهه قبل از تلویزیون روی آنتن رفت . روز گذشته برای چندمین بار فیلم سینمایی «مسافرری» روی آنتن شبکه سوم سیما رفت. فیلمی در ژانر تاريخی و مذهبی که داستان آن در قرن سوم هجری و مقارن با خلافت عباسی و امامت دهمين پيشوای شيعه امام هادی (ع)، عبدالعظيم حسنی يكی از شاگردان و مريدان امام هادی (ع) مغضوب دستگاه خليفه است و پس از تخريب بارگاه امام حسين (ع) در كربلا به دستور عمال خليفه، عبدالعظيم به توصيه امام هادی (ع)، به مهاجرتی طولانی به سمت ايران و شهرری می‌زند. اين هجرت از نظر سياسی بسيار پر اهميت است و عبدالعظيم طی اين مسافرت حامل پيام امام هادی (ع) به علويان ايرانی است. او در اين مسافرت طولانی با خطرات و حوادث گوناگونی روبرو می‌شود و در مواجه با نژادها و اقوام مختلف ساكن ايران، جلوه هايی از فرهنگ شيعه اصيل را آشكار می سازد. سرانجام پس از مسافرتی خطير و انباشته از حوادث تلخ و شيرين به مقصد می رسد. در سینمای کشور مان و به خصوص در پس از انقلاب اسلامی به دلیل توجه دولت‌ها و سینماگران به مضامین انسانی، ارزشی و اخلاقی به مروز آثار متفاوت شروع به تولید و رخ نمایی پیدا کردند که یکی از این بخش‌ها ژانر تاریخی مذهبی بود که فضای مناسبی برای ارائه داستان‌های مذهبی، تاریخی، مذهبی، دینی و زندگینامه فراهم آورد. همچنین فرصت تازه‌ای برای تجربه کردن سینماگران کشورمان در شاخه‌های مختلفی همچون؛ بازیگری طراحی صحنه و لباس، چهره‌پردازی، فیلمنامه‌نویسی، آهنگسازی ایجاد کرده است. از همین رو در کشورما و به خصوص در سینما وتلویزیون ساخت آثار تاریخی همیشه با مشکلاتی همراه بوده ک یکی از این موارد نبود تحقیق و پژوهش در این گونه آثار بوده است. که باعث لطمات جبران ناپذیری به کلیت کار زده است. که در برخی از مواقع نبود منابع تحقیقی کار را برای محقق یا فیلمنامه نویس اثر تاحدودی سخت می کند. داوود مير باقری در سال ۱۳۷۹ و پس از ساخت مجموعه تلویزیونی ماندگار وموفق «امام علی (ع)» به سراغ ساخت فیلم وسریال «مسافر ری» رفت و تلاش کرد که موفقیت سریال امام علی (ع) را این بار در غالب سینما وبه خصوص یک اثر دینی تکرار کند . وی برای اینکار به سراغ برخی بازیگران مطرح سریال امام علی (ع) رفت بازیگرانی مانند داریوش ارجمند، محمد رضا شریفی نیا، ویشکا آسایش، سیروس گرجستانی، پروانه معصومی، عنايت بخشی و عنايت اله شفيعی و.. که حضور هرکدام در هر فیلم یا سریالی می تواند در جذب مخاطب تاثیرگذار باشد. با تمام مشکلاتی ه ساخت آثار تاریخی دارند میرباقری در همان سال (۱۳۷۹) توانست فیلم را با مدت زمانی بالغ بر ۲ ساعت آماده نمایش کند و فیلم در جشنو خانه سینما و جشنواره فیلم فجر شرکت داده شد موفق شد که در پنجمين جشن خانه سينما در هفت بخش مختلف نامزد دريافت جايزه شود؛ که در نهايت تنديس بهترين طراحی لباس را به خود اختصاص داد و در نوزدهمين جشنواره فيلم فجر نیز «عبدالله اسكندری» توانست جايزه بهترين چهره پردازی را از آن خود كند.
اما با تمام این وجود فیلم در سینما نتوانست تبدیل به اثر ی پرفروش شود و حتی پخش نسخه تلویزیونی آن هم نتوانست برای میرباقری موفقيت سريال «امام علی (ع)» را تكرار كند. شاید بتوان گفت یکی از دلایل ناموفق بودن این فیلم چه در اکران و چه در کارنامه هنری میرباقری مربوط به ساختار فیلم و نحوه تعریف خرده داستانها خویش باشد. به طوری که مخاطب در فیلم سینمایی«مسافرری» شاهد خرده داستان هایی است که با سفر مرحله به مرحله عبدالعظيم حسنی پشت سر هم برای مخاطب تعریف می شود و به نظر می رسد اکثر آنها کارایی لازم را ندارند و صرفا برای معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی در صحنه های مختلف فیلم قرار داده شده اند. از طرفی داستان های مختلف اثر در هاله‌ ای از رمز و راز و ابهامات تاريخی تعریف می شوند وبه دلیل پراکنده گویی جدابیت لازم را ندارند. ازسویی روایت یک جریان تاریخی و اسلامی و پرداخت دراماتیک اش کار بسیار دشواری است و کارگردان اثر برای اینکه فیلم اش از روایتی ساده و خطی خارج شود، شخصیتهای بسیاری را در فیلم گنجانده است تا بتواند با تلفیق آنها در اصل ماجرا، و ایجاد کنش و واکنش بین آنان به گونه ای، اصول دراماتیک را رعایت کند، تا «مسافر ری» به ساختار سینمایی نزدیکتر شود و روایت محض از کار در نیاید. به همین دلیل است که فیلم به جای اینکه به زندگی و مبارزات حضرت و دلیل هجرت او بپردازد، اثری سفرنامه از سفرحضرت را از «عراق» به «ری» برای مخاطب نشان می دهد هر چند بخشی از این گونه فضا سازی در سریال مربوط به خود میرباقری نیز می شود که بیشتر به ساختار تئاتری علاقه دارد و دراصل نیز سعی می کند از این گونه فضا سازی ها استفاده کند. تاجایی که در فیلم سینمایی «ساحره» دیگر ساخته غیر تاریخی و سینمایی میر باقری نیز این مشکل (تئاتری و غیر واقعی بودن فضاها ) دیده می شود . ازسویی به نظر می رسد که نحوه گفتن دیالوگ های یک فیلم هم مهم باشد. و میرباقری در فیلم «مسافر ری» تلاش کرده که دیالوگ های فاخر و غیر محاوره ای را تبدل به دیالوگ هایی امروز وقابل فهم برای مخاطب کند . اما در این فیلم دیالوگ ها گاه سنگین و وزین از سوی بازیگران گفته می شود و گاه گفت و شنودها عامیانه می شوند و به همین دلیل در برخی از سکانس ها و صحنه ها مخاطب نمی تواند دیالوگ را بفهمد و حتی نمی تواند با خوداش این نکته مهم را هضم کند که چگونه «حضرت عبدالعظیم» لحظه ای فاخر صحبت می کند و ناگهان در میان جملات اش از اصطلاحاتی محاوره ای استفاده می کند . به هرحال به نظر می رسد که میرباقری کارگردان مطرح سریال های تلویزیونی فاخر کشورمان به دلیل سابقه تئاتری که دارد بیشتر می تواند در عرصه تلویزیون موفق عمل کند و در مقابل در عرصه سینما شاید به دلیل تفاوت ونگرشی که سینما نسبت به فضاهای تئاتری دارد نتواند فیلم سینمایی موفقی را روانه سالن ها سینما کند.

کد خبر: 52115

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcdkf0k.yt0xf6a22y.html