فاطمه راکعی در گفتگو با هنرنیوز؛

حاضرم از حقم بگذرم/ ادبیات را نمی شود تهدید، تعطیل یا تحدید کرد

7 تير 1393 ساعت 13:36

فاطمه راکعی، شاعر و منتقد ادبی گفت: به عنوان یک شاعر حاضرم از حقم بگذرم و دو یا چند شعر را در یک صفحه منتشر کنم مشروط بر اینکه همه کمک کنند اما به طور کل بیان نظراتی چون اسراف کاغذ توسط شاعران از جانب یک مقام مسئول، اگر نخواهم بگویم تنگ نظریست غیر متأملانه، غیر منصفانه و غیرکارشناسانه است.

راکعی در گفتگو با خبرنگار گروه کتاب و ادبیات هنرنیوز درباره بحثی که اخیرا در نشست خبری جایزه کتاب فصل از سوی دبیر علمی این جایزه مطرح شد و انتقاد از شاعران به خاطر انتشار دو سطر شعر در یک صفحه سپید و بحث اسراف کاغذ بود، گفت: دلیل اینکه هر شعر به صورت مجزا در یک صفحه سپید کاغذ منتشر می شود این است که شعر هویت مستقل دارد؛ اما اگر در این مملکت تا حد دغدغه کاغذ برای برخی مسئولان مهم است ما شاعران می توانیم از این حقمان بگذریم و حتی چند شعر را در یک صفحه منتشر کنیم اما آیا اگر شاعران این کار را بکنند مسئله اسراف کاغذ حل می شود؟! آیا انتشار یک شعر در یک صفحه واقعا اسراف کاغذ است؟! 

وی با بیان این مطلب افزود: اگر واقعا فکر می کنیم که معضل کاغذ با عدم چاپ دو یا چند سطر شعر در یک صفحه کاغذ حل می شود ما شاعران این کار را می کنیم چراکه اهل قلم که نسبت به همه مسائل جامعه حسایت دارند، نسبت به مسائل اقتصادی هم دغدغه‌مند هستند. 

راکعی با اشاره به ظرفیت بالای برخی شعر ها برای چاپ در یک صفحه به صورت مستقل اظهار داشت: آیا مسئله کاغذ و اسراف در این زمینه با تمرکز روی مسائل تا این حد جزئی حل می شود؟! آن هم در حالیکه گاهی سطری از یک شعر چنان درخشان است که به یک ضرب المثل تبدیل می شود و این قابلیت را دارد که آن را در یک صفحه به صورت اختصاصی چاپ کنیم. 

وی با انتقاد از نادیده گرفتن اسراف کاغذ در بخش های سازمانی کشور گفت: نمونه های اسراف کاغذ بسیار بیشتر از چند مجموعه شعر کم تیراژ شاعران است. برای مثال دعوت نامه هایی با بهترین و گرانترین کاغذ در ابعاد بزرگ منتشر می شود که اصلا نیازی به انتشار آن به این صورت نیست. دعوت نامه را می شود در یک صفحه کاغذ معمولی منتشر کرد و باید کوشید در برنامه های سازمانی و فرهنگی حتی المقدور کارت دعوت معمولی آن هم نه برای همه و صرفا برای افراد خاص چاپ شود. 

وی با ذکر نمونه های دیگری در بحث اسراف کاغذ افزود: پوسترها، تراکت ها، تبلیغات روزانه شرکت ها و ادارات، کتابچه تبلیغات تجاری مناطق که به منازل ارسال می شود حتی اگر با هزینه شخصی و محض اطلاع رسانی باشد اما آیا با توجه به شرایط فعلی بحران کاغذ نمونه بارز اسراف کاغذ نیست؟! نیز کتاب هایی که چاپ می شوند بدون اینکه به کاربری علمی داشته باشند و به پیشرفت فرهنگ کمک کنند که منجر به اسراف ها و سواستفاده‌های بسیار در این حوزه می شوند؛ اما بحث اسراف کاغذ توسط شاعران در نشست خبری رسمی جایزه کتاب فصل به گونه ای مطرح شده است که قدری عجیب به نظر می آید. این در حالیست که در جهان ما یک شعر هرچند بسیار کوتاه می تواند به زندگی شور ببخشد و در جامعه تحول ایجاد کند لذا اگر نخواهم بگویم تنگ نظریست غیر متأملانه، غیر منصفانه و غیرکارشناسانه است. 

راکعی با بیان اینکه باید نگاه اصولی و علمی پشت طرح برخی از مسائل باشد، گفت: ما شاعران به این موضوع کمک می کنیم به شرط اینکه دیگران هم کمک کنند. اما در کل باید نگاه اصول و علمی پشت طرح برخی نظرات وجود داشته باشد لذا من به عنوان یک شاعر حاضرم از حقم بگذرم و شعری را که باید در یک صفحه به صورت مستقل چاپ شود طور دیگری چاپ کنم مشروط بر اینکه دیگران هم کمک کنند. 

وی تصریح کرد: درخشش برخی شعرها و یا قسمت هایی از یک شعر بلند آن اندازه است که می تواند برای خود صفحه ای مستقل داشته باشد و با اینکه این بخش ها در دل یک شعرهای بلند هستند این قابلیت را دارند که یک شعر مستقل محسوب شوند. برای مثال؛ «یک شاخه در سیاهی جنگل به سوی نور فریاد می کشد.» احمد شاملو،«پرواز را به خاطر بسپار، پرنده مردنی است.» فروغ فرخزاد،«چیزهایی هست که نمی دانم، می دانم اگر سبزه ای را بکنم خواهم مرد.»سهراب سپهری لذا باید گفت اساسا شاعران انقلاب و شاعران معاصر هویتشان در دو سه سطر خلاصه می شود وباید به این هویت احترام گذاشت. 

وی در پاسخ به این پرسش که «با توجه به بحث ممیزی، عدم صدور مجوز مجموعه شعر، تعداد تیراژ پایین کتاب های شعر و مسائلی از این دست آیا طرح چنین مسئله ای از سوی دبیر علمی جایزه کتاب فصل برای حوزه شعر آسیب زا نیست؟» گفت: معتقدم که متاسفانه این همه توجه منفی به شعر و ادبیات، خوشبختانه به خاطر تاثیر گذاری شعر و ادبیات است. اگر عده ای از تاثیرگذاری شعر و ادبیات بیمناک هستند؛ باید تمهیداتی اندیشیده شود که این بیم از بین برود چراکه شعر و ادبیات خطری ندارد بلکه در تلطیف روحیات انسانی، بخشش، مهربانی و انسان دوستی موثر است. اما این عده با برخوردهای غیر اصولی به ضرر شعر و ادبیات عمل می کنند. 

وی در خصوص بحث ممیزی گفت: افزود: ممیزی را باید به نویسندگان، مولفان و ناشران بسپارند. هرمندان و شاعران و اهال قلم همه از فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی هستند و هرگز نمی خواهند چیزی که اصالت فرهنگی ما را مخدوش میکند منتشر شود؛ اصحاب فرهنگ دلسوز جامعه هستند و کاملا در چارچوب قانون اساسی و ضوابط جمهوری اسلامی می نویسند اما برخی از مسئولان به توصیه های آنها بی توجه اند. 

این شاعر و منتقد ادبی خاطرنشان ساخت: اگر عده ای می خواهند در این کشور کار فرهنگی مطلوب صورت بگیرد باید بپذیرند که کار به کارشناس باید سپرده شود؛ زیرا همه شاعران و اهالی قلم می دانند که اگر متن یا مطلبی خارج از قلمرو اعتقادات و فرهنگ ملی منتشر بشود خریدار نخواهد داشت ولی متاسفانه وقتی این مسائل به غیر کارشناسان سپرده می شود بعد از دهه ها و سده ها شاهد آن خواهیم بود که روی لیلی و مجنون دست می گذارند و به خودشان اجازه دستکاری و حذف آن را میدهند و یا در یک جشنواره ملی،« فروغ فرخزاد» را حذف می کنند در صورتیکه عرصه ادبیات، عرصه تضارب و تعامل فکری و فرهنگی است و اگر ما برخی اندیشه ها را نمی پسندیم باید بیاییم در چارچوب همین ادبیات از آرمان ها و تفکرات خودمان دفاع کنیم یا چیز بهتری ارائه بدهیم اما فی الواقع ادبیات را نمی شود تهدید یا تعطیل یا تحدید کرد.

کد خبر: 72933

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcdsn05.yt0xs6a22y.html