هنر نیوز - نماینده سینمای ایران باید مبلغ فرهنگ سرزمینش باشد

نگاهی به انتخاب آثار سینمایی ایران برای جوایز خارجی؛

نماینده سینمای ایران باید مبلغ فرهنگ سرزمینش باشد

اسکار هم مانند هر رویداد دیگری مدتی در سینمای ایران مطرح شد و دیروز با معرفی فیلم «جدایی نادر از سیمین» به عنوان نماینده ایران از تب و تاب افتاد تا زمانی که ببینیم این فیلم در اسکار چه موقعیتی خواهد داشت. اما مساله اصلی ما این است که آیا متر و معیار سینمای ایران باید اسکار و یا جوایز این چنینی باشد. در پاسخ دو نوع رویکرد وجود دارد. نخست این رویکرد که سینمای ایران را با سینمای جهان در یک چرخه دیده و همیشه آن را با سینمای جهان از لحاظ مضمون و ساختار مقایسه می‌کنند در چنین شرایطی جشنواره‌های خارجی عامل اصلی موفقیت یا عدم موفقیت سینمای ایران است؛ در رویکرد دوم مبنا سینمای ایران و توجه به مضامینی است که با فرهنگ و تمدن ما همخوانی داشته باشد. هر اثری که بتواند بازگو کننده آمال و آرزوهای مردم این مرز و بوم باشد و دردها و شادی‌های مردم را نشان دهد اثری مطلوب است و معیار این اثر اگرچه به لحاظ فرم و ساختار روایت سینمایی باید به سینمای روز جهان نزدیک باشد اما اهمیتی ندارد که جشنواره‌های خارجی آن را بپذیرند یا نپذیرند.
سینمای ایران در سال ۱۳۵۶، یعنی ۳۴ سال پیش توانست با معرفی «دایره مینا» به کارگردانی داریوش مهرجویی برای حضور در اسکار در حد و اندازه های جهانی و یک جشنواره بزرگ بین المللی عرض اندام کند. شاید بتوان عنوان درخشان ترین سال حضور ایران در اسکار را به ۱۳۷۷ اطلاق کرد که فیلم "بچه های آسمان" به کارگردانی مجید مجیدی به ورطه رقابت با زندگی زیباست روبرتو بنینی افتاد و از ادامه راه باز ماند. تا کنون فیلم های دایره مینا، زیر درختان زیتون، بادکنک سفید، گبه، بچه های آسمان، رنگ خدا، زمانی برای مستی اسبها، باران، من ترانه ۱۵ سال دارم، نفس عمیق، لاک پشت ها پرواز می کنند، خیلی دور خیلی نزدیک، کافه ترانزیت، میم مثل مادر، آواز گنجشک ها، درباره الی و بدرود بغداد از ایران راهی اسکار شده اند. بر اساس آنچه در این سایت آمده، فقط فیلم‏هایی که طی یک سال گذشته در قطع ۳۵ یا ۷۰ میلی متری و از طریق فروش بلیت در هر کشوری به نمایش عمومی درآمده باشند می‏توانند به آکادمی اسکار معرفی شوند و به همین دلیل بود که فیلم «یه حبه قند» به کارگردانی رضا میرکریمی نتوانست در جمع کاندیدا هم باشد.
مساله مهم در این میان این است که هر اثری که قرار است از ایران برای هر جایزه‌ای به خارج از کشور برود باید شان مردم ایران در آن لحاظ شده باشد. شان مردم ایران همان فرهنگ و تمدنی است که در ایران و ایرانی نهفته است و این کشور را از سایر کشورها و ملل مجزا می‌کند.