یادداشتی بر جشنواره هنر مقاومت؛

مقاومت؛ مفهومی برای تمامی دوران ها

19 دی 1390 ساعت 14:31

جشنواره هنر مقاومت در فرهنگستان هنر برپاست. ازین رو هنر مقاومت را دوباره بررسی می کنیم.

پایداری به عنوان مفهومی بلند و والا؛ ریشه در هویت آدمی دارد. اولین نشانه های هنر با مضمون مقاومت در غارنگاره های انسان‌های نخستین قابل تشخیص است. آن‌چه انسان را بر آن می دارد تا به آرزوهای جمعی مردم سرزمینش شکلی ملموس بخشد و از آن رو می‌توان گفت؛ مقاومت به عنوان جوهره اندیشه بشری وسعتی به عمق تاریخ حیات بشر دارد. این خصوصیت در میان دست ‌ساخته های بشر به شکلی واضح مشهود است. 

سمبول هایی که مقاومت را تعریف می کند در تمامی دوران ها به هم مشابهت دارند. ایستادگی برای آرمان‌ها، پایداری در راه حفظ داشته‌ها و تأکید بر ارزش‌های انسانی. مقاومت در هنر از نمادها و سمبول‌هایی بهره می‌گیرد که در سراسر جهان با یکدیگر مشتر هستند. در کشور ما مقاومت نه تنها مفهومی جهانی، که مفهومی ملی را انتقال می‌دهد. این مفهوم به سادگی و با محدودترین  جشنواره هنر مقاومت یادآور روزهایی است که نسل اول و دوم انقلاب آن را به خوبی به یاد دارند. این وجه از هنر ایرانی با جنبه های مختلف زندگی انسانی در پیوند نزدیک است. 

مقاومت برای ایرانیان مفهومی از شهامت را به همراه دارد. تصویر این پایداری در تمام لحظه‌های زیست این مردم به وضوح مشهود است. شکوه و جلال مرگ برای پاسداری آرمان‌های بلند یک ملت. گذر یک انسان از هر آن‌چه بدان مهر می‌ورزد. این معنای بلند مقاومت است. مقاومت در جوهره مردامن این سرزمین است. مردمی که برای آرمان‌هاشان از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند. 

هنر مقاومت به واسطه انتقال چنین مفاهیمی از ارزش والایی برخوردار است. هنری که از آرمان های قومی مایه می‌گیرد و بر آرزوهای یک ملت استوار است. هنرمند معاصر با علم به سابقه ذهنی خویش و در ارتباط با محیط پیرامون رنگ‌ها را در فرم‌ جای می‌دهد و اندیشه‌های بلند ملت خویش را به تصویر می کشد. هنر مقاومت هنری سرشار از تعلق و جان فشانی است. 

در میان آثارمنتخب این جشنواره به آثاری برخورد می‌کنیم که از مبانی جنگ به نوعی مایه گرفته است. از سوی دیگر این آثار از استحکام و عشق انسان ‌در تمام دوران ها از عوالم خویش اثری به جای می‌گذارد که مبین احساس و اندیشه او نسبت به دنیای متخاصم پیرامون است. گستره معناشناختی این گونه از تصاویر از وسعت بسیاری برخوردار است. در آثار جشنواره هنر مقاومت و در هر یک از بخش‌های این هنر خطوط عمودی و فضاهایی با این مفهوم بسیار یافت می‌شود. 

عناصری که با این مفهوم گره خورده‌اند؛ نمادهایی هم چون مشت های گره خورده، قدس، سیم‌های خاردار و تصاویری از این دست که بارها و در طی چهار دهه گذشته بارها به آن بر خورده‌ایم. اما باید دانست که مقاومت و مضامینی از این دست، به شکلی متفاوت نیز قابل نمایش‌اند. در یکی از آثار حجم و در لابلای انبوه نقاشی‌ها و طراحی‌های این جشنواره با فرمی روبرو می‌شویم که چندان تکرار شده و متعارف نیست. چیزی که از اهمیت بالایی برخوردار است این است که روانشناسی فرم‌ها و القای احساس غالب بر موضوع در این حجم مشهود است. مجموعی از درختان سرو که با شکلی به غایت انتزاعی و با تلفیق بی نظیر فضاهای مثبت و منفی، تشکیل شده است. اما نکته این جاست که در چنین همایش بزرگی از آثار تجسمی چند اثر از این ویژگی بهرمند هستند. چند فرم تازه و جذاب را می‌توان در یک مجموعه تصویری دید. 

این رویکرد فرم‌گرایانه در آثار تجسمی و در عصر حاضر حکایت از رویدادی دیگر دارد. از آن‌جا که هنر همواره در قالب عناصر تصویری فضای فرهنگی و اجتماعی حاکم بر زمان خویش را روایت می‌کند؛ می توان این گونه برداشت کرد که جامعه امروز چندان درگیر تأمل و تفکر در معانی عمیق و ریشه‌دار نیست. شاید بتوان گفت؛ فرم‌ها به صورت صرف در آثار تصویری به نمایش در می‌آیند. این نکته نه تنها در جشنواره حاضر که در بسیاری از جشنواره های دیگر نیز صادق است.

کد خبر: 35584

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdceen8x.jh8nvi9bbj.html