عباس جهانگیریان؛
تعامل سینما با ادبیات کودک همیشه نتیجه‌بخش بوده است
29 مرداد 1392 ساعت 15:13
عباس جهانگیریان گفت: تعامل سینما با ادبیات کودک بدون شک می‌تواند نتایج خوبی داشته باشد. کما این که در دهه‌های گذشته نیز تلفیق این دو وادی به برآیند مثبتی انجامیده است.
به گزارش هنرنیوز؛ عباس جهانگیریان نویسنده که فیلم‌هایی چون «مرد کوچک» و «هامون و دریا» بر اساس آثار او ساخته شده‌اند، در گفت‌وگو با ستاد خبری بیست و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان اظهار داشت: تولید نخستین فیلمهای کودک و نوجوان از سال‌های پیش از انقلاب و به طور مشخص در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شروع شد. در واقع در آن مقطع فیلمسازانی بودند که گهگاه به سراغ اقتباس‌های ادبی از رمان‌های مطرح آن زمان می‌رفتند. در آن دوره، علی اکبرصادقی در ردیف نخستین هنرمندانی بود که شاهنامه را دستمایه ساخت فیلم قرار داد.
او گفت: بعد از پیروزی انقلاب در دهه ۶۰ باز هم نهادهایی چون کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان، بنیاد سینمایی فارابی و سایر نهادهای تولید کننده فیلم یا تولید کننده انیمیشن، به شکل پراکنده به اقتباس روی آوردند. حرکت‌هایی که بعد از پیروزی انقلاب شکل گرفت و اگرچه مستمر نبود اما توانست در روند اقتباس تاثیر به سزایی داشته باشد. البته همان طور که اشاره کردم ادبیات ما خاصه ادبیات کهن همواره دارای مضامینی برای مبدل شدن به فیلم و آثار نمایشی بوده است.
جهانگیریان اضافه کرد: «قصه‌های مجید» در ردیف موفق‌ترین آثار اقتباس ادبی طی سال‌های اخیر بوده است، به طوری که به جرأت می‌توان گفت تاکنون فیلمسازی نتوانسته دراین زمینه، مخاطبان را به سمت چنین قصه ساده ولی جذابی سوق دهد. قصه‌های مجید نه تنها طیف مخاطبان کودک ونوجوان را در بر می‌گرفت که مخاطبان بزرگسال را نیز تا ساعت‌ها پای تلویزیون می‌نشاند و درواقع یک مخاطب فراگیر داشت و با استقبال خوبی هم از دو طرف مخاطبان مواجه شد.
این نویسنده و نمایشنامه‌نویس اظهار داشت: فیلم‌هایی که در حوزه کودک ساخته می‌شوند، باید با محوریت کودک ونوجوان باشند و جذابیت آنها مانند قصه‌های مجید بتواند والدین را هم درسینما به تماشای این آثار بنشاند، چون مسلما کودکان ونوجوانان به تنهایی نمی‌توانند به سینما بروند.
جهانگیریان اظهار داشت: به خاطر دارم مدت‌ها پیش شورای اقتباس در سیما فیلم وابسته به صدا و سیما آغاز شد اما متاسفانه این حرکت ادامه نیافت. دراین شورا، دویست کار برای اقتباس ادبی مورد بررسی قرار گرفت ولی از بین آنها تنها پنجاه اثر واجد شرایط شناخته شد اما از بین همین پنجاه اثر هم تعداد کمی به مرحله تولید فیلم دست یافتند که یکی از دلایل آن بی‌تردید نبود بودجه کافی به شمار می‌رود. با این حال امیدوارم حرکت‌هایی از این دست، دوباره در شورای اقتباس در سیما فیلم ادامه یابد.
وی با اشاره به لزوم نزدیک‌تر شدن جامعه ایرانی به ادبیات و کتاب، گفت: در کشورهای دیگر اول کتاب‌ها چاپ می‌شوند و جای خود را بین مردم می‌یابند و بعد کارگردانان براساس ذائقه جامعه به ساخت فیلم‌هایی براساس کتاب‌های موفق می‌پردازند. مثل هری پاتر که اول کتابش چاپ شد و بعد از آن که به سی زبان زنده دنیا ترجمه و منتشر شد، فیلم‌هایش مجال ساخته شدن یافت.
او درباره اقتباس سینمایی از برخی آثارش در سینمای کودک، گفت: نخستین فیلمی که براساس رمان «شازده کدو»ی من ساخته شد، «مرد کوچک» نام داشت. البته من خیلی دلم می‌خواست وقتی ابراهیم فروزش این فیلم را می‌سازد، همان اسم «شازده کدو»را برای آن انتخاب کند که این طور نشد.اما در نهایت از آن کار راضی‌ام، چون به کار فروزش ایمان دارم. این فیلم از هر نظرسالم وخوب بود. فیلم بعدی که براساس رمان من ساخته شد «هامون ودریا» نام داشت که باز هم فروزش این فیلم را براسا رمانی به همین نام از من ساخت. این فیلم درجشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان جایزه بهترین کارگردانی و فیلمنامه را دریافت کرد. در حال حاضر نیز حسین قناعت قصد دارد فیلمی را براساس رمان «توران تور» من بسازد که فعلا در مرحله نگارش فیلمنامه است.
نویسنده دفترچه مشکل‌گشا که محمدعلی طالبی بر اساس آن فیلم تلویزیونی روز عید را ساخت، درباره دستاوردی که اقتباس ادبی می‌تواند در پی داشته باشد، گفت: این کار چند حسن دارد. اول این که تیراژ کتاب ها دروضعیت فعلی اندک است و طبعا هر نویسنده‌ای تمایل دارد تیراژ کتاب هایش افزایش یابد چرا که هدفش جذب مخاطب است. پس اقتباس ادبی ازاین نظر به نویسنده کمک می‌کند که آمار مخاطبان خود را افزایش دهد. نکته بعدی از منظر مادی است. تصور کنید نویسنده از انتشار یک کتاب چقدر می‌تواند درآمد حاصل کند.با این حال وقتی بحث اقتباس ادبی پیش می‌آید و امتیاز سینمایی یک اثر ادبی خریداری می‌شود برای نویسنده جبران کاستی‌های اقتصادی در نشر خواهد شد. از همه این‌ها گذشته، تعامل سینمای کودک و ادبیات بدون شک می‌تواند نتایج خوبی داشته باشد. کما این که در دهه‌های گذشته نیز تلفیق این دو وادی به برآیند مثبتی انجامیده است. صرف نظر ازاین ها، فیلمساز چه چیزی بهتر ازاین می خواهد که متریال آماده برای ساخت یک فیلم داشته باشد.
دبیر هیئت داوران فیلمنامه اقتباسی در هجدهمین و نوزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان، ادامه داد: لابد می‌دانید که درحال حاضر اغلب فیلمسازان کودک،کارگردان آن فیلم هستند و از فیلمنامه‌نویس دراین زمینه استفاده می‌کنند. نظر من این است که متریال آماده مثل یک اثرادبی برای ساخت فیلم بهتر ازآن است که فیلمنامه نویس بخواهد به نگارش اثری دراین زمینه بپردازد. در دنیا نیز هشتاد درصد فیلمهای کودک ونوجوان اقتباسی از رمان های موفق و مطرح بوده‌اند.
دبیر هیأت داوران انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در بیستمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان اظهار داشت: از سویی باید توجه داشت که نویسندگان ما غالبا نگاه سینمایی ندارند و مقوله اقتباس می‌تواند بر روی آثار آنها تاثیر بگذارد و توصیفات نویسنده را توصیفی کند یا می‌تواند از دیالوگ‌های پراطناب او در رمان بکاهد و به شکل نمایشی و فشرده تغییر یابد. می‌توان گفت بده بستان‌هایی از این دست بین فیلمساز و نویسنده ازاهمیت زیادی برخوردار است.
نویسنده آثاری چون خواب دخترها چپ نیست، ترکه انار، مزد خط در پایان گفت: درحال حاضر با نگاهی به سیر اقتباس در سال‌های گذشته نمی‌توان به‌طور قاطع گفت که دراین زمینه افت یا رشد داشته‌ایم. در واقع، سیر اقتباس در سینمای ایران به ویژه درحیطه فیلمهای کودک و نوجوان با فراز ونشیب زیادی توام بوده است.
بیست و هفتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان با گرامیداشت نام پیامبر اکرم (ص) پدر آسمانی کودکان دنیا، از پانزدهم تا نوزدهم مهرماه در اصفهان برگزار خواهد شد.
کد خبر: 62674
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdceep8p.jh8wfi9bbj.html