میکائیل شهرستانی در پاسخ به سوال خبرنگار سینمایی هنرنیوز مبنی بر اینکه وضعیت فعلی تئاتر با توجه به تغییر مدیریت ها در این حرفه چگونه است گفت: دیگر اهالی تئاتر از وضعیت موجود خسته شده اند که باید دائماً از بی پولی و نبود بودجه حرف بزنند و فکر می کنم عنوان کردن بیش از حد این مسائل چیزی جز سبک نمودن خود اهالی تئاتر و پایین آوردن ارج و منزلت مان چیزی را به دنبال نخواهد داشت. زمانی که شما حرفی را می زنید و گوش شنوایی وجود ندارد تا حرف های شما را بشنود چه دلیلی دارد که حرفی بزنید.

وی در ادامه با بیان این که فضای فعلی تئاتر خیلی مطلوب نیست گفت: متاسفانه به نظر دوستان و مدیران مربوطه، تئاتر یک مسئله غیر ضروری و شاید هم تفنی برای جامعه است و شاید فقط همین قدر که در اذهان بین المللی بگوییم که ما در عرصه فرهنگ و هنر تئاتر هم داریم برای مان کفایت می کند در نتیجه همین بضاعت موجود را برای اهالی تئاتر کافی می دانیم.

بازیگر نمایش «آرش» گفت: وقتی نگاه و هدف به این صورت باشد طبیعاتاً هنرمند عمله ای بیش نیست و نه تنها در وضعیت موجود نمی تواند نان افکار خویش را بخورد بلکه باید هزینه ای را از جیب بدهد تا حرف هایی را که دوست دارد و آن ها را دغدغه جامعه می داند در یک فرصتی که اگر به آن داده شود و بادمجانچی های دور قابچی بگذارند آن ها را طرح نماید منتهی برای کدام گوش شنوا هنوز نمی دانیم. این تصور بنده از فضای فعلی و نگاهی که به تئاتر وجود دارد است.

وی در باره نحوه پرداخت ها در تئاتر گفت: ما هنوز دستمزد آخرین کاری که انجام داده ایم را نگرفته ایم هیچ گونه حمایتی صورت نگرفته است. این که چه زمانی قرار است حق الزحمه های ما را پرداخت نمایند خدا می داند. متاسفانه رسمی غلط که من هم نمی دانم از چه دوره ای در تئاتر باب شد و لطمه های زیادی را به هنرمندان تئاتر وارد کرده این است که بازیگر باید بعد از انجام کارش آن هم با گذشت چندین ماه دستمزدش را دریافت کند.

شهرستانی در ادامه گفت: اگر ما اعتقادات مذهبی داریم و خودمان را به عنوان یک مسلمان معتقد و متدین می شناسیم باید بدانیم که پیامبر عظیم شأن اسلام فرموده است: که کارگر هنوز عرق پیشانی اش خشک نشده است باید دست مزدش را بدهید. ما که عرق مان خشک می شود هیچ چند کار دیگر هم انجام می دهیم و پول مان را دریافت نمی کنیم. این یک سیستمی است که جا افتاده است و این گونه نیست که فکر کنیم فلان مدیر برود و دیگری بیاید اتفاق بهتری می افتد. چون از نگاه تصمیم گیران تئاتر یک کالای غیر ضروری است.

بازیگر نمایش «اگر نرفته بودی» در پاسخ به این سوال که پیشنهاد شما برای شرایط موجود در تئاتر چیست گفت: اگر دولت مردان و مدیران ما نگاه شان به تئاتر به این شکل است پس اجازه بدهند که ما خودمان به داد خود مان برسیم و سنگی جلوی پایمان نندازند. در هر جامعه ای ممیزی وجود دارد اما نباید آنقدر دست و پا گیر باشد که هنرمند نتواند کاری انجام دهد. اجازه بدهند که خودمان مدیریت کنیم و مناسبات را خود هنرمندان به دست بگیرند و اجرا کنند. بی تردید فکر می کنم که هنرمند با آسودگی بیشتری می تواند فعالیت کند.این گونه افرادی که شایسته هستند وارد کار می شوند و دیگر این افراد پشت درهای بسته نمی مانند. ابتدا باید حرکتی از جانب هنرمندان شکل بگیرد و از دست رو دست گذاشتن و مدام نق زدن اتفاقی برای ما نمی افتد.

وی در ادامه درباره تلاش هایی که در این راستا در گذشته انجام داده اند گفت: به دفعات در زمان استاد مرحوم مان سمندریان این اتفاق افتاده است که طرح ها و پیشنهاد هایی را داه ایم. مثلاً قرار بود که چند گروه با سر پرستی چند کارگردان شناخته شده مانند دکتر صادقی، دکتر رفیعی و خود استاد سمندریان تشکیل شود سالن ها در اختیار آن ها قرار بگیرد و آن ها تعهد کنند که در طول سال چراغ سالن ها را روشن نگه دارند و کار های متفاوتی را به روی صحنه ببرند این همان شیوه ای است که در یک تئاتر حرفه ای انجام می شود.

این هنرمند در ادامه افزود: این گونه هیچ سالنی خالی نمی ماند و مهم تر این که تماشاگر دیگر می دانست مثلاً در سالن ایرانشهر چه نوع کار هایی اجرا می رود و چه ویژگی هایی دارد. نمایش ها جلوتر اعلام می شد و تماشاگر حق انتخاب داشت و می توانست برنامه ریزی نماید تا چه کارهایی را ببیند. این گونه است که تئاتر می تواند خودش را اداره کند منتهی به شرط این که کسی مزاحم نشود و فردی دست و پا گیر هنرمندان نشود و آن ها را آزار ندهند و این گونه نباشد که هر موقع هرکسی یک نوع تفکر و سیاست سلیقه ای را که دوست داشت اعمال نماید. این اتفاقات در چندین سال اخیر به قدری شدت گرفت که یکی از آسیب هایش این بود که منجر به تعطیل شدن انجمن نمایش شد.

شهرستانی درباره جشنواره های متعددی که بودجه زیادی از تئاتر را به خود اختصاص داده اند به هنرنیوز گفت: ما فقط جشنواره های رنگارنگ را عَلَم می کنیم و اینگونه به نظر من بودجه های مان حیف و میل می شود که نتیجه و آورده ای را برای تئاتر ما نخواهد داشت. از طرفی هم پولی را صرف خرج کردن گروه های دست پایین خارجی می کنیم که درجشنواره هایمان شرکت کنند. ممکن است برخی از گروه ها خوب باشند اما بیشترشان به درد کفر ابلیس هم نمی خورند. بسیاری از کارهای ایرانی به مراتب از آن ها بهتر هستند.

گفتگو: علی اکبر دهبان

هنر نیوز