ديجيتال‌سازي آثار چاپ سنگي؛ نيازمند متولي متمرکز دولتي
13 مرداد 1389 ساعت 15:31
رييس كتابخانه، موزه و مركز اسناد مجلس شوراي اسلامي يكي از وظايف كتابخانه‌هاي بزرگ را ديجيتال‌سازي و اطلاع‌رساني كتاب‌هاي كهن و آثار چاپ سنگي خواند كه مبناي پژوهش‌هاي آتي را شكل مي‌دهند. وي اظهار داشت: با توجه به اين كه موازي‌كاري و تكرار از آسيب‌هاي اصلي اين حوزه است، بايد سازمان يا نهادي دولتي مسووليت ساماندهي، نظارت و نظم‌بخشي به اين فعاليت‌ها را بر عهده گيرد.
به گزارش هنرنيوز،حجت‌الاسلام دكتر رسول جعفريان در گفت‌وگو با ايبنا، اسكن، ديجيتال‌سازي و ارايه اطلاعات نسخه‌هاي خطي و كتاب‌هاي چاپ سنگي را در شمار اولويت‌هاي كتابخانه‌ها و مراكزي خواند كه آثار كهن را نيز در اختيار دارند و گفت: در اين حوزه بزرگترين وظيفه اين مراكز، اطلاع‌رساني اين آثار و قرار دادن آنها در اختيار عموم پژوهشگران و علاقه‌مندان است.
وي درباره آخرين تحولاتي كه اين مركز در دست اجرا دارد، عنوان داشت: يكي از اقداماتي كه به شكل مستمر آن را پي خواهيم گرفت، عرضه کردن نسخه‌های خطی ديجيتال شده در پایگاه کتابخانه است كه به شكل مستمر اين حركت تا پايان سال جاري ادامه خواهد يافت.
پژوهشگر حوزه اسناد و تاريخ اسلام با اشاره به اين كه در اين كتابخانه حدود 23 هزار نسخه خطي اعم از كتاب و رساله وجود دارد، گفت: اين آثار حدود 40 هزار عنوان‌اند كه تاكنون بيش از 26 هزار عنوان از اين مجموعه در شبكه اينترنت و پایگاه «رسان» کتابخانه مجلس قرار گرفته است. كتابخانه مجلس شوراي اسلامي تا پايان سال این پروژه را تکمیل خواهد کرد و تمامی نسخ خطی خود را روی سایت قرار خواهد داد.
نويسنده و مدرس تاريخ اسلام درباره تاثير اين اقدام در حوزه اطلاع‌رساني نسخه‌هاي خطي و ساير كتابخانه‌ها گفت: پس از آغاز اين اقدام از سوي كتابخانه مجلس، برخی از كتابخانه‌هاي ديگر نيز اعلام كردند تا پايان سال تمامي آثار خود را اسكن مي‌كنند. مهم‌تر از همه کتابخانه ملی است که اين اقدام را قبل از كتابخانه مجلس آغاز کرد و باید با جدیت و سرعت بيشتري آن را دنبال مي‌کند.
موسس كتابخانه تخصصي تاريخ اسلام، اسكن نسخه‌هاي چاپ سنگي و سربي را از ديگر اقدامات كتابخانه مجلس برشمرد كه تا پايان سال به صورت مستمر ادامه خواهد يافت و يادآور شد: متاسفانه يكي از آسيب‌هاي اين حوزه، موازي كاري مراكز گوناگون در اسكن آثار چاپ سنگي است كه تكرار، بي‌نظمي و ناهماهنگي‌هايي را ايجاد مي‌كند و با اتلاف زمان و انرژي همراه است. اين حوزه نيازمند سازماندهي و مديريت از سوي مركز يا نهاد خاصي است تا با نظارت بر فعاليت‌هاي موجود و جلوگيري از تكرار، اين اقدام را جهت‌دهي كند.
رييس كتابخانه مجلس با اشاره به اين كه اين مركز براي اسكن كتاب‌هاي كتابخانه‌های تهران نيز اعلام آمادگي كرده است، گفت: به كتابخانه ملك كه آثار ارزشمند خطی بسیاري را در اختيار دارد، پيشنهاد اسكن كتاب‌ها را از طریق ریيس کتابخانه آستان قدس رضوی داده‌ايم. كتابخانه مجلس با توجه به امكانات و تجربه‌اي كه در اين باره دارد، مي‌تواند در اسكن، حفظ و اطلاع‌رساني اين آثار خدمات مناسبي را در اختيار مراكز كتابخانه‌اي قرار دهد.
حجت‌الاسلام جعفريان انتشار نشريات و مطبوعات نادر ايراني را از ديگر اقداماتي خواند كه كتابخانه مجلس توجه ويژه‌اي به آن دارد و گفت: اكنون در حال اسكن نشريه «مكتب اسلام» هستيم و مجله یاد شده را از سال 1338 تا 1360 به صورت دیجیتالی منتشر می‌کنیم و آن را تا دو ماه آينده با كيفيتي مناسب عرضه خواهیم کرد. همچنين مجله «بررسي‌هاي تاريخي» را تا سه هفته آينده همراه با متن كامل به صورت دیجیتالی منتشر خواهيم كرد.
نویسنده كتاب «اطلس شيعه» مهمترين وظيفه كتابخانه‌هاي بزرگ دنيا را شناسايي و اطلاع‌رساني آثار كهن و چاپ سنگي خواند و گفت: اين كار نيازمند حمايت‌هاي دولتي است تا با روش‌مند كردن اين روند، از بي‌نظمي‌هاي موجود و تشتت كاري اين حوزه جلوگيري شود.
جعفریان درباره فعاليت‌هاي پژوهشي و انتشارات اين كتابخانه يادآور شد: با توجه به حجم اسناد و فهرست‌هاي اين كتابخانه كه همچنان از طريق خريد و اهدا در حال افزايش‌اند، قراردادهايي را با پژوهشگران و متخصصان حوزه‌هاي مرتبط منعقد كرده‌ايم كه تا پايان سال جاري نتيجه كار آنها در قالب دست‌كم 30 مجلد اعم از فهرست اسناد و آثار مکتوب کهن در قابل پژوهش های انتقادی منتشر خواهد شد. در اين ميان، تواريخ محلي نظير كتاب «روزشمار سنندج» كه به دوره قاجار تعلق دارد، ديده مي‌شود.
وي افزود: «اوراق عتیق» اثر ديگري است که فهرست‌های نسخ پراکنده در کتابخانه‌های کوچک و بزرگ دیگر را دربر دارد و به زودی منتشر می‌شود. همچنين یکی از کارهای مهم کتابخانه انتشار سالنامه‌های دوره ناصری است که با کمک موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران به زودی انجام خواهد شد. اين کتابخانه همچنین در انتشار کتاب «عرفات العاشقین» با تصحیح جدید که در موسسه میراث مکتوب در دست نشر است، به این مرکز کمک کرده است و اين اثر به صورت مشترک منتشر خواهد شد.
کد خبر: 14695
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcenp8z.jh8eoi9bbj.html