کودکان ایرانی نیازمند کتاب اسباب‌بازی اند
17 مرداد 1394 ساعت 11:30
بعد فرهنگی اقلیمی ویژگی اصلی صنعت اسباب‌بازی داخلی است. مرتضی اسماعیل سهی، مولف و تصویرگر در گفت‌وگویی کوتاه به نقش اسباب‌بازی در آموزش و پرورش اشاره کرد.
اسماعیل سهی ضمن بازدید از اولین نمایشگاه و جشنواره ملی اسباب‌بازی گفت: «بنابر استقبال صورت گرفته از این نمایشگاه می‌توان گفت مدیریت خوب باعث کنترل شرایط خاص و ضعف‌های تکنولوژی در این صنعت شده است. ممکن است که کیفیت اسباب‌بازی در کشورهای دیگر به خاطر سال‌های تجربه پیش‌رفته باشد ولی چون ما سعی کردیم بعد فرهنگی اقلیمی خودمان را حفظ کنیم بیشتر جنبه‌ی هویت فرهنگی را ملاک قرار دادیم.»
وی ادامه داد: «هر کشوری بنا بر ساختار تفکر و اندیشه‌ی فرهنگی خودش از این هویت استفاده می‌کند.»
این تصویرگر در ادامه سخنانش به نقش اسباب‌بازی در آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان اشاره داشت. او با تکیه به پرورش توانایی ابزارسازی که نیاز هر کودک است، گفت: «فرایند رشد بچه‌ها و ارتباط‌شان با محیط، مثل واکنش کودک به جغجغه‌ی رنگی، نشان می‌دهد که اسباب‌بازی چقدر برای موجودی به عنوان فرزند انسان مهم است. بچه‌ی همه‌ی موجودات تمرینات بزرگ‌سالانه را به صورت بازی انجام می‌دهند، هم‌راه با اشیایی که می‌توانند استفاده کنند. انسان با استفاده از توانایی ابزارسازی‌اش شکل‌ها و فرم‌های مختلف خلق می‌کند و تا حدودی متفاوت است. دیگر حیوانات هم به صورت ابتدایی از ابزاری استفاده می‌کنند ولی تنها آدم است که توانسته از ابزارسازی بهره‌ی کافی ببرد.
برگزیده جایزه پلاک طلایی نمایشگاه بین‌المللی بولونیا ایتالیا اضافه کرد: در زندگی بچه‌ها هم همین ساختار وجود دارد و آن‌ها برای خودشان اسباب‌بازی خلق می‌کردند. بنابراین اسباب‌بازی با این تنوع در جنس، طرح، و ریشه‌های مختلف قومی و بومی عامل موثری است در هم‌راه کردن بازی بچه با رشد تخیلات و اندیشه‌ها برای بزرگ‌سالی.»
اسماعیل سهی در ادامه‌ی سخنانش به ارتباط کتاب و اسباب‌بازی و لزوم استفاده از کتاب‌های آموزشی جهت سرگرمی کودکان اشاره کرد. او با برشمردن ویژگی‌های مجموعه‌ی «دوباره نگاه کن» که توانسته است پیش از این جایزه‌ی بولونیا را برای ایران به ارمغان بیاورد، تولید کتاب‌هایی از این دست را ضروری دانست: «شروع هم‌کاری مان با کانون هم‌زمان با شکل‌گیری بخش سرگرمی‌های سازنده بود. فکرمان این بود که چه‌طور می‌شود بچه‌ها را به اسباب‌بازی ساختن وادار کرد. من برای مجله‌ی رشد، مجموعه‌ای را کار می‌کردم به اسم «به سادگی نقاشی کنیم» که با ابزار و اشیا و اثر انگشت و چاپ برگ بود. از میان این‌ها به نتیجه رسیدم حالا که مرکز سرگرمی‌های سازنده در کانون دارد شکل می‌گیرد موادی تولید کنیم برای این‌که بچه‌ها خودشان قدرت ساختن را در خودشان تجربه کنند. این کتاب‌ها به نام مجموعه‌ی «دوباره نگاه کن» در کانون شکل گرفت. شروعش هم کتاب «برگ‌ها» شد که با جمع‌آوری و خشک کردن برگ‌ها و درست کردن کلاژ تصویری شکل گرفت. این کتاب جایزه‌ی اول بولونیا را گرفت و شاید هنوز رکورددار است.
وی توضیح داد: قبل از انقلاب کتاب «ماهی سیاه کوچولو» فرشید مثقالی بود که جایزه‌ی پلاک طلای بولونیا را گرفت و بعد از انقلاب هم کتاب برگ‌ها بود که جایزه‌ی اول گرافیک، پلاک طلا و دیپلم افتخار برنده شد. این کار باعث می‌شد بچه‌ها با اشیای طبیعی نقاشی کنند، بلافاصله کتاب صدف‌ها را با همین کارکرد تالیف کردیم. این مجموعه کتاب‌خانه‌های کانون را دوباره فعال کرد، مربی‌ها این امکان را داشتند که با مواد جدیدی با بچه‌ها کار کنند و این تاثیر مستقیمش بود. شصت مدل کار بود که من به کانون پیشنهاد داده بودم، از این میان آقای عیسی حجت «دور ریختنی‌ها» را خیلی خوب کار کرده بود. بقیه شاید به خاطر این که الگوی اولیه‌شان برگ‌ها یا صدف‌ها بود کمی یک‌نواخت شد. مثلا من سعی کردم بافت و خصوصیات پارچه را در کتاب پارچه‌ها مطرح کنم.»
او در پایان این بخش از سخنانش گفت: «شاید بتوانیم به وسیله‌ی این کتاب‌ها به بچه‌ها آموزش بدهیم اسباب‌بازی تولید کنند. کتاب «دور ریختنی‌ها» نشان می‌داد که بچه می‌تواند حتی از اشیایی دور ریختنی اسباب‌بازی بسازد. بنابراین تاثیر مستقیمی در خلاقیت و تولید دارد.»
او ابراز امیدواری کرد که مسوولان بتوانند سرمایه‌گذاری لازم را در این حیطه داشته باشند: «نشر ما معمولا تک بعدی است و شاید به خاطر اقتصاد کاملی که وجود ندارد ناشران سعی می‌کنند با ارزان‌ترین مطلب کتابی تولید کنند و بیشتر هم به کتاب تصویری روی می‌آورند. ما می‌بینیم که در بعضی از کشورها انگار کتاب و اسباب‌بازی مکمل یک‌دیگرند. کتاب‌های مختلف سه بعدی، کتاب‌هایی که صدا داشتند؛ کتاب‌های حجمی مخصوص نابینایان و غیره، هر کدام از این‌ها جای‌گاه خودش را دارد. منتها این کتاب‌ها هزینه‌ی بالاتری دارد و شاید بهتر است ناشران دولتی دنبال آن بروند.»
کد خبر: 82195
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcenz8v.jh8woi9bbj.html