هنر نیوز - «روزهای زندگی» روز هایی از جنس خون و آتش

نگاهی به فیلم برگزیده بهترین کارگردانی جشنواره فیلم فجر؛

آرامش و نظم در بطن نظام هستی امری ذاتی است و هنگامیکه این ثبات به واسطه جنگ و یا بلایای طبیعی تحت الشعاع قرار می گیرد به واقع چیدمان این نظام دچار نوعی فرو ریختگی است، خاصه جنگ که در تعریفی مشخص برهم ریختن اصول منطقی کائنات است که در مفهومی کلی بحران تلقی می شود.

پرداختن به شمایل و ساختار بحران با ویژگی های خاص آن به بینشی دقیق و صحیح نیازمند است مخصوصا در ساحت هنر که لاجرم هوشمندی هنرمند قادر به بیان جزئیات و تشریح عمومی فضا است تا بحران را از منظر فرآیندی غیر طبیعی در خط سیر طبیعی زمان تعبیه نماید و زوایای دیگر آن را جز تلخی و سیاهی محض، به مخاطب بشناساند.
بخشی از این کوشش، به تصویر کشیدن زیبایی های معنوی و درونی کنش ها و واکنش هاست.
«روزهای زندگی» اثر پرویز شیخ طادی، بنا به وجه تسمیه آن، کشاکش بحرانی ترین فصل زمان در ایام جنگ تحمیلی است؛ این وجه تسمیه نخست روایتی معمول از روزمره آدمی را به ذهن متبادر نموده و سپس خاصیت تمیز برهه ای از زندگی را از بخش های دیگر آن بیانگر است.
این فیلم روایت زوج پزشکی است که هر دو در یک بیمارستان صحرایی نزدیک به خط مقدم جبهه کار می کنند.
در خوانشی نو از روایت این فیلم، رخ نمود بحران در دو لایه مجزا اتفاق افتاده است؛ نخست یک بیمارستان صحرایی که به طور متناوب در حال کمک رسانی به مجروحانی است که لاینقطع از دور و نزدیک خط مقدم به آنجا منتقل می شوند.
شیخ طادی این مرحله از بحران را با سازوکار رفتاری این زوج با مجروحان و تقلای دائمی آنان برای نجات زندگی و درمان آنان در پیش گرفته است و به جزئیات و ظرایف خلقی و درونیات آنان به اشاره ای گذرا بسنده می کند؛ دکتری که به رغم سال ها تجربه و مطالعه و اعتبار علمی با جان و دل در این بیمارستان به کمک همسرش که او نیز خصیصه ای مشابه دارد خدمت رسانی می کند.
اخلاق مداری در این بخش اصلی جدانشدنی از کلیت داستان است که کارگردان آن را در قیاس با پزشک دیگری که اخلاق حرفه ای را تحت الشعاع مدرک تحصیلی خود قرار داده و رفتاری نا همسو با همکاران و مجروحان دارد نشان داده است.
خاک و خون تشویش این بحران را در عینیت تصویر جا داده اند و منطق بصری و ذهنی مخاطب را برای بحران دوم آماده می کنند.
روایت داستان به یک وقفه کوتاه می رسد که خبر انقطاع جنگ با امضای قطع نامه است.
سپس لایه دوم بحران با خبر سقوط خط مقدم جبهه به رغم فرمان آتش بس شروع می شود، بحران اصلی در واقع در این بخش از داستان تعبیه شده است.
در کشاکش عقب نشینی و انتقال مجروحان به عقبه جبهه، ناگهان به واسطه حمله نیروهای عراقی بیمارستان صحرایی سقوط می کند و به دست دشمن می افتد و مجروحان، پرستاران و پزشکان در دخمه پناهگاهی بیمارستان اسیر می شوند، شیخ طادی در این بخش به تفصیل به معنویت درونی و ایمان قلبی آنان پرداخته و فراز و فرود آن را از پس مشقات با نگاهی موشکافانه ارزیابی می کند.
«روزهای زندگی» همچون دیگر آثار سینمایی دفاع مقدس، تمرکز خود را بر واگویه های این بحران نهاده است لیکن وجه زیبایی شناختی آن که مشخصه هنر است در این اثر به وساطت کلام و تصویر در روایت داستانی و فیلم برداری و تدوین در ساختار فنی فیلم به جایگاهی باور پذیر، دور از شعاری شدن و مانوس با درونیات مخاطب دست یافته است.
در این فیلم، لحظات طلایی و کلیدی تصویر در جدال درونیات محرز شده است همچون درگیری احساس مسئولیت، وجدان و عشق با حس ترس و مرگ که در تمام این روایت جاری و ساری است و در کنار بحران های بیرونی ناشی از وقوع جنگ، وجه آزمونی سخت و انتخابی دشوار را رقم می زند.
همچنین او با انتخاب دقیق کاراکترهای خود همچون حمید فرخ نژاد و هنگامه قاضیانی جلوه ای شیرین به مقصود روایت خود داده است و با بهره گیری از فیلم برداری اصولی به زیبایی این روایت افزوده است. «روزهای زندگی» ساخته پرویز شیخ طادی و به تهیه کنندگی سعید سعدی برگزیده بهترین فیلم سی امین جشنواره فیلم فجر شناخته شد.

مریم خاکیان