روز گذشته طی مراسمی در سالن اسوه «سینما روایت» گشایش یافت تا شاید فرصتی برای دیده شدن فیلم‌های مستند برای مخاطبین انبوه فراهم گردد
فیلم‌های مستند از جمله فیلم‌هایی است که علاوه براینکه سختی‌های مختص به خودش را دارد کارکرد انتقادی یا آموزشی آن از عناصر لاینفک این نوع فیلم‌ها محسوب می‌شود. اما از دیگر سو، همین نگاه انتقادی فیلم‌های مستند، پاشنه آشیل آنان نیز شمرده می‌شود تا مدیران و مسئولین کشور با برچسب «سیاه نمایی» به این دست از فیلم‌ها، مانع از ساخت یا نمایش آن شوند. نمونه‌هایی که شاید در این زمینه کم هم نباشند. البته یک فیلم مستند هنگامی که نوک پیکان خود را به سمت موضوعی نشانه می‌رود باید حقیقت یاب باشد و از بکارگیری اسناد غیرموجهه و کم اهمیت که با نگاههای مغرضانه مدون شدند بپرهیزد. برای نلغزیدن فیلمسازان فیلم‌های مستند به دام افترا و سیاه نمایی کافی است که نویسنده و کارگردان اثر، از اغراض و نفسانیات شخصی خود در فیلم دوری کند و فیلم را به بیانیه سیاسی و حزبی تبدیل نسازد.
«تحقیق و پژوهش»، «راستگویی»، «شناخت موضوع» و «ساختارمتناسب با موضوع» از عناصر مهمی است که یک کارگردان آگاه و باهوش از آنان غافل نخواهد شد. ما نباید با ساخت یک فیلم مستند، نسخه یک فرد یا یک موضوع را بپیچیم و استنادمان تنها به اسناد دم دستی یا متکی به یک گفته یا چند تصویر باشد. فیلم‌های مستند در هر حوزه‌ای، هنگامی ماندگار و پُر طرف دار خواهند شد که از عمق زیادی برخوردار باشند و سند ماندگاری برای آیندگان به حساب آیند.
اما اینکه «سینما روایت» تشکیل شده است تا فیلم‌های مستند در مکانی عمومی مثل سالن سینما در سالن اسوه به صورت هفته‌ای نمایش داده شود را باید به فال نیک گرفت چرا که فیلم‌های مستند همواره به دلیل اینکه ما هنوز نتوانستیم برای آنان فرهنگ سازی کنیم و مخاطب عمومی برای آنان بیابیم همواره مظلومند. امید است که فرهنگِ دیدن فیلم‌های مستند با گشایش «سینما روایت» بیش از پیش قوت بگیرد و اینگونه نباشد که فقط فیلمسازان مستندی که فیلم‌هایشان در این سالن به. نمایش در می‌آید در سینما حضور داشته باشند و ما همچنان با صندلی‌های خالی مواجهه باشیم.
بی‌شک، تبلیغات گسترده و پخش فیلم‌های قوی از کارگردانان استخوان خُورد کرده در این عرصه، می‌تواند برای شروع این کار؛ بسیار مناسب باشد. البته نباید از یاد ببریم که دیدن فیلم‌های مستند آن هم در قالب منظم و در یک سالن سینما، در دوره شمقدری و در زمان مدیریت شفیع آقا محمدیان بر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در سالن سینما سپیده تهران به مدت یکسال و به نام «پاتوق مستند سازان» راه اندازی شد که اگر چه پاتوق خوبی برای مستند سازان بود که در طول سال، همواره می‌توانستند شانس دیدن فیلم‌های مستند را داشته باشند اما متاسفانه به دلیل مشکلات مالی و برخی از مسائل دیگر، ادامه نیافت و این اقدام خوب فرهنگی ابتر ماند.
نباید نمایش فیلم‌های مستند در مکان‌های دور افتاده، سالن‌های کوچک در فلان موسسه و با تبلیغات اندک صورت بگیرد بلکه اگر قرار است مخاطب را به دیدن فیلم‌های مستند عادت دهیم باید فیلم مستند را در سالن‌های معتبر سینما نمایش دهیم – البته فیلم‌های خوب مستند را – تا مخاطب‌‌ همان طوری که یک فیلم سینمایی را در بهترین سینماهای کشور می‌بیند باید این حق را هم داشته باشد که فیلم‌های مستند را در سالن‌های با کیفیت ببیند. برگزاری جلسات نقد و بررسی و دعوت از فیلمسازان مشهور این عرصه که می‌تواند برای مخاطب عام جذابیت داشته باشد می‌تواند به غنای جلسات بیفزاید. هرچند که در جشنواره فیلم فجر سال گذشته نیز باز هم فیلم‌های مستند، چوبِ مظلومیت‌های خود را خوردند و درحالی که سالن اصلی برج میلاد متعلق به فیلم‌های سینمایی بود اما در‌‌ همان لحظه فیلم‌های مستند خوبی نیز در سالن‌های طبقه پایین- و با کمترین تبلیغات - به نمایش گذاشته شدند که نه تنها از ظرفیت صندلی خوبی برخورد ار نبودند بلکه دستگاه نمایش دهنده این سالن‌ها نیز بار‌ها از سوی فیلمسازان مستند به دلیل افت کیفیت مورد انتقاد قرار گرفتند.
امید است که با افتتاح «سینما روایت» شاهد روایت جدیدی از این نوع سینما برای مخاطبین انبوه باشیم.

هنر نیوز