به گزارش هنرنیوز، علیرضا دهقان کارگردان فیلم مستند «اوسیا» در رابطه با موضوع این فیلم می‌گوید: «قنات زارچ یا کانال فاضلاب؟ مسئله اين است! مدتهاست كه گردشگران با در پلمپ شده قنات زارچ در مکان‌های مختلف روبه‌رو هستند. قنات بوی فاضلاب می‌دهد و در حومه شهر هم كشاورزان ديگر از آب آن براي آبياری محصولات كشاورزی استفاده نمی‌كنند.»

وی ادامه داد: «استان یزد که یکی از کانون‌های مهد قنات در دنیا نام گرفته است، امروزه یکی از کهن‌ترین و طولانی‌ترین قنات‌های دنیا را در خود جای داده، اما این قنات ۳۰۰۰ ساله که آب شرب و کشاورزی بیش از ۸۰۰ خانوار را فراهم می‌کرد، سال‌هاست که با فاضلاب و خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند!»

دهقان افزود: «از میزان ۳۰ کیلومتری که قنات زارچ در زیر شهر یزد طی می‌کند، ۲ نقطه در بافت تاریخی شهر یزد واقع شده که این مناطق فاقد فاضلاب‌کشی شهری هستند و به همین علت برخی از منازل مسکونی فاضلاب خود را به داخل قنات هدایت کرده‌اند. حتی فاضلاب بیمارستان قدیمی ۷۰ ساله که از جمله وقفیات استان یزد است و حدود ۶ متر پایین‌تر از سطح خیابان‌های اطراف و در گودی واقع شده هم به داخل این قنات قدیمی سرازیر می‌شود!»

به گفته کارگردان، قنات زارچ یکی از قنات‌هایی است که به مقاومت خود در برابر افت شدید سطح آب زیرزمینی و تکنولوژی مدرن ادامه داده است و یکی از کهن‌ترین شاهکارهای تمدن بشری در امر آبیاری و آبرسانی شهر یزد است؛ اما ريختن فاضلاب به چاه قنات سبب بروز بسياری از بيماری‌ها شده و دیگر از آب قنات برای زمين‌های کشاورزی هم نمی‌توان استفاده کرد، چون عامل بسياری از بيماری‌هاست.

دهقان در ادامه گفت: «به طور قطع سابقه احداث این قنات از قدمت ابنیه‌ای که این قنات بر اساس مسیر آنها ایجاد شده، بیشتر است؛ به عنوان مثال آب‌انباری که در شهر زارچ بر روی قنات ساخته شده و قبله آن رو به بیت‌المقدس است و یا مسجد جامعی که در مسیر قنات زارچ احداث شده است.»

این مستندساز در پایان گفت: «از حدود ۱۵ سال پیش تاکنون سازمان یونسکو بر آن شده تا قنات زارچ را به عنوان یک اثر تاریخی در فهرست آثار خود به ثبت برساند؛ اما بحران‌های به وجود آمده برای قنات و مجاورت آن در کنار مراکز صنعتی و بیمارستانی و محلات قدیمی و ورود پساب آنها به داخل قنات، آن را به یکی از خطرناک‌ترین منابع آب منطقه تبدیل کرده است.»

گفتنی است که این فیلم مستند در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید شده و از عوامل دیگر فیلم می‌توان به بهروز بادروج (تصویربردار)، محمد صالحی (صدابردار)، طاهر پیشوایی (صداگذار)، مجتبی حبیبی (آهنگساز)، محمدرضا واحدی (مدیر تولید)، محمدرضا رضایی (دستیار کارگردان) اشاره کرد.

مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی کشور، نهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» را طی روزهای ۲۲ تا ۲۸ آذرماه ۱۳۹۴ و با شعار «حقیقت بهترین راهنماست» که از فرمایشات حضرت علی(ع) است، در سینما فلسطین و سینما سپیده شهر تهران برگزار خواهد کرد.

هنر نیوز