موسیقی سنتی به فعالیت های پژوهشی نیاز دارد
26 تير 1391 ساعت 17:43
جامعه موسیقی باید با خرج انرژی و صرف وقت بیشتر در حوزه پژوهش، هر چه بیشتر به سمت عملیاتی کردن نتایج حاصل از پژوهش‌های خود حرکت کند.
آنچه امروز موسیقی ما را (حال چه می خواهد سنتی باشد، چه نواحی و چه مقامی) دچار نوعی اغما و بحران کرده است، صرفاً از طریق عوامل بیرون از جامعه موسیقی، اعمال نشده است. بخش چشم‌گیر و کلان این آسیب را می‌توان در دل این جامعه و در تماس با نوعی آسیب ارتباطی، بین بچه‌های موسیقی پی‌گیری کرد.
متأسفانه آنچه در این خصوص بسیار ضربه زننده و ناراحت کننده است، نوع ارتباط یا دقیق‌تر ضد ارتباط بچه‌های موسیقی است که به نوعی ساختار شبه مافیایی هم نزدیک می‌شود. در دل این جامعه آنچه امروز به شدت مرسوم و ناراحت کننده به‌نظر می‌رسد، این مسأله است که هیچ کدام از گروه‌هایی که در حال فعالیت هستند، گروه دیگر را قبول نداشته و غالباً پنبه هم را پشت به پشت می‌زنند، و به نوعی از این طریق سعی در اثبات جایگاه خود دارند. آگاهانه یا ناآگاهانه این ارتباطات درون شبکه ای جامعه موسیقی، خود را در آسیبی کلان و سیستماتیک بروز می‌دهد که شمولیت آن، بدنه کلی موسیقی ما را نشانه گرفته است. انرژی که باید صرف فعالیت و ارتقاء سطح کیفی موسیقی ما ( چه در بخش اجرا، چه در بخش نوازندگی و پژوهش) شود، متأسفانه بخش عظیمی از آن به علت این حاشیه‌ها درحال تلف‌شدن است.
رابطه‌ای عقیم و این‌چنینی که بر حذف یکدیگر استوار است، منجر به این ضایعه شده که تعامل و همکاری کاملاً از مناسبات درونی این جامعه رخت بربندد و جای آن را حاشیه‌های بی‌ربط با موسیقی بگیرد.
این معماری مخرب در دامنه داخلی موسیقی ما (مشخصاً سنتی و مقامی) گاهاً بحران را به جایی می‌کشاند که به نوعی سیاسی‌کاری از سمت گروه‌ها، در برخورد با آثار هم منجر شده و به این علت، اصلی‌ترین رکن فعالیت آنها یعنی خود اثر و کیفیت‌های شامل و حاصل از آن نادیده گرفته می‌شود؛ فعالیت‌هایی که می‌تواند نتیجه و کارنامه کاری یک نسل را رقم بزند.
از این‌رو نبود فضای رقابتی، حرفه‌ای و سالم روز‌به‌روز جامعه موسیقی ما را حاشیه‌پرداز و غیرحرفه‌ای‌تر جلوه می‌دهد، به‌طوری‌که دراین حوزه به همه چیز پرداخته می‌شود، الا موسیقی و نیازهای مبرم امروز آن، همچون فعالیت‌های پژوهشی و روشمند، و خلاقیت و تبیین آنچه از این تکاپوها حاصل می‌شود.
واضح است که در مواردی جامعه موسیقی ما حمایت و توجه ارگان‌های دولتی و مربوطه همچون معاونت هنری ودفتر موسیقی و... را می‌خواهد تا در صحنه باشد و از این طریق کارهای تولید شده، ارائه و مورد ارزیابی قرار گیرد. ولی این قسمت عمده ماجرا نیست، این بستر باید فراهم باشد تا موسیقیدان روند و سیر تکاملی کار خود را ارزیابی کند، و بنابر نیازهای پیش‌روی خود، سطح دانش و کیفیت نوازندگی خود را ارتقا دهد، اما همانطور که گفتم بی‌توجهی نگران‌کننده‌ای به تمامی این سرفصل‌ها وجود دارد که در نهایت دود حاصل از آن به چشم اهالی موسیقی می‌رود.
در پایان این یادداشت با ذکر این معضلات و دامن‌زدن به طرح نتایج حاصل از آن؛ پیشنهاد راهبردی در خصوص ترمیم این آسیب‌ها را؛ در آن می‌بینم که جامعه موسیقی با خرج انرژی و صرف وقت بیشتر در حوزه پژوهش (که آن را مترادف می‌دانم با فعالیت‌های آکادمیک)، هر چه بیشتر به سمت عملیاتی کردن نتایج حاصل از پژوهش‌های خود، حرکت کند. چرا که فعالیت پژوهشی و روشمند، هنرمند را ایجاب می‌کند که در حوزه اجرایی و عملیاتی، قاعده‌مند و حرفه‌ای قدم برداشته و بنابر اصول و ترمولوژی روش‌پژوهش پیش برود. مبرهن است که روشی این‌چنینی با تربیت ذهن هنرجو، کاملاً خودکار و بنابر یک مکانیزم سالم با اتکا به دانش نظری، حاشیه‌های بی‌جا در روش و طریقه ارائه اثر هنری را تصفیه کرده و بدین طریق حواشی نامربوط را از بین می‌برد و سطح کیفی آثار را ارتقا می‌دهد.
** علی‌اکبر خادم
سرپرست و آهنگساز گروه همدلان نوا است که در تاریخ ۲۸ تیرماه در تالار رودکی به روی صحنه می‌روند.
کد خبر: 43576
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcepn8e.jh8xfi9bbj.html