همزمان با آغاز سال نو؛

نمایش «امیر بهاری» نوید دهنده آمدن نوروز برای مردم کردستان است

9 فروردين 1391 ساعت 21:05

«امیر بهاری» یا «میر میرین» از نمایش های سنتی مردم کردستان است که از دیر باز در مناطق کرد نشین همزمان با آغاز سال نو برگزار می شود.

 
یکی ازمراسمی که از دیرباز در میان کردها رواج داشته و هر سال به مناسبت فرا رسیدن نوروز با تشریفات و شکوه خاصی برگزارمی شد، نمایش «میر میرین» یا «امیر بهاری» است.
جشن‏ میر نوروزی در کردستان معمول است که متاسفانه رفته‏رفته در حال فراموشی بوده، در واقع مراسم‏ «میرمیرین» هرچند یک رسم کهن ملی و تاریخی است‏ ولی ویژگیهای سیاسی آن قابل انکار نیست.
در این مراسم ضمن تفریح و سرگرمی، به شکلی نمایشی از برخی حکام زورگوی محلی انتقاد می شود و تمثیل های فکاهی از فرمانروای مستبد به صورت کمدی و نشاط انگیز به کار می رفت.
نمایش «میر میرین» یا «امیر بهاری» در شهر مهاباد معمول بوده به طوری که اهالی شهر از میان خود یک مرد عامی را به حکومت موقتی انتخاب می کردند.
مراسم میر نوروزی در نخستین‏ چهارشنبه سال در یکی از میدانهای بزرگ شهر و در حالی که امیربهاری تاج و یک دسته گل‏ و پر طاوس برسرداشت و بالای سرش‏ پرچم و چتر برمی‏افراشتند با طلوع آفتاب بر مسند حکومت می‏نشست.
مطابق مراسم‏ میر نوروزی مهاباد اعضای‏ حکومت امیر بهاری یا میر نوروزی به شرح زیر است امیر بهاری(میر نوروزی)، کهن وزیرکه وزیر خردمند است، وزیر دست‏ راست که از طرف امیر بهاری معمولا احکام مسخره و عجیب،فرامین خلاف توازن اخلاقی و غالبا غیر قابل اجرا صادر می‏کرده است، وزیر دست چپ، میرزا، فراشان و خدمتگزاران، جلادان، مرد گوپال زیوین که مأمور ابلاغ فرمانهای امیر بهاری بوده است، دسته موزیک و آواز خوان، وشکه رن که مانند دلقک های دوره قاجار است.
در این نمایش زمانی که امیر بهاری به روی تخت خود می نشیند مراسم آغاز شده واغلب اهالی شهربرای عرض تبریک و شرکت در جشن به نزد امیر بهاری‏ می آیند. به محض اعلام اطاعت اهالی شهر، امیر بهاری با نگهبانان خود با جلال و شکوه تمام در حالی‏که سکنه را به دنبال دارد به‏ عنوان کاروان شادی در کوچه‏های معتبر شهر و بازار گشتی می‏زند.
رسیدگی به ‏ شکایات مردم وهمچنین قضاوت مشکلات مردم به مسخره ترین شکل از وظایف امیر بهاری و وزرایش است.
احکام جالبی از سوی امیر بهاری و وزیر دست راست‏ و وزیر دست چپ او صادر می‏گردید که از آنها می توان به این موارد اشاره کرد: حاکم باید زندانیان بی‏گناه را آزاد کند و خانواده‏هایی که با هم اختلاف دارند فوری آشتی نمایند و از طرفی ثروتمندان باید زکات خود را مطابق شرع به‏ فقرا بدهند،هرکس موظف است که دوروبرمنزل خود را تمیز نگه دارد چنانچه هرکس از این فرامین سرپیچی کند طبق امر امیر بهاری دستور می‏داده می شود که باید تمام مردان‏ همان روز نصف سبیل خود را بزنند وگرنه فردا کسانی که از این دستور شانه خالی کرده‏اند گوششان بریده خواهد شد.
همچنین تا فردا جوانان از ۱۳ سال به بالا باید زن‏ بگیرند وگرنه اجبارا باید یک پیرزن هشتاد ساله‏ ازدواج نمایند. بر طبق فرمان امیر بهاری کلیه شهرنشینان فردا باید به دهات نقل مکان کرده و دهاتی ها به شهر بیایند.
ایام جشن میر نوروزی از سه‏ روز تا ۱۵ روز طول می‏کشیده به هر روزعلاوه بر کارگزاران، وابستگان و خدمتگزاران‏ امیر بهاری، اکثر جوانان و هنرمندان در رکاب‏ امیر بهاری به گردش و تفریح می‏رفتند و از پولی که‏ جمع‏آوری می‏کردند، برای مستحق‏ترین جوانان زن می‏گرفتند و هفت شبانه‏روزبه شادی می‏پردازند.
شگفت‏انگیزتر از انتخاب امیر بهاری، سقوط وی از دستگاه حکومت است. چرا که امیر بهاری به محض خندیدن و یا صحبت کردن با یک نفرغیراز وزیران عزل می‏شد. به خصوص هنگامی که مردم مصمم‏ به پایان دادن جشن بودند، بیشتر فشار می‏آوردند و دلقک مسخرگی هایی می‏کرد که امیر را بخنداند. امیر بهاری نیز از ترس از دست دادن حکومت، خود را به‏ محل امنی می‏رساند و ناگهان‏ در می رفت و خود را از مهلکه دور می‏کرد.

کد خبر: 38806

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcepv8x.jh8v7i9bbj.html