کتاب «کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر پانزدهم» منتشر شد؛
ناگفته‌های شهر پانزدهم و گیرشمن از زبان اسماعیل یغمایی
24 بهمن 1393 ساعت 15:09
کتاب «کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر پانزدهم» نوشته اسماعیل یغمایی که به تازگی منتشر شده به شرح کاوش‌های این شهر می‌پردازد و خوانندگان را با پرسش‌هایی در مورد کاوش‌های گیرشمن و آنچه طی این مدت بر این شهر کهن دوره عیلامی گذشته رو به رو میکند.
به گزارش هنرنیوز، کتاب «شوش کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر پانزدهم» حاصل کاوش و پژوهش احسان ( اسماعیل) یغمایی است که توسط شرکت سهامی انتشار با ویراستاری سمیرا ایمنی منتشر و با قیمت ۱۱۵۰۰ تومان روانه بازار نشر شده است. یغمایی این کتاب را به میرعابدین کابلی، پیشکش و اظهار کرده است:« از جناب میرعابدین کابلی مدیر پروژه شوش که چون هر کاوش دیگر در گذشته از ره نمودهای ایشان برخوردار بوده‌ام، امتنان دارم.»
در بخشی از پیش نبشتار این کتاب آمده است: «بیش از همه‌ی باستان‌شناسان پرفسور« رومان گیرشمن» فرانسوی در شوش و دور بر آن به کند و کاو پرداخته است. او نزدیک ربع قرن یعنی ۱۹۴۶تا ۱۹۶۷ میلادی، دشت شوش را زیر پای گذاشت و بر آثار باستانی آن کلنگ زد. شهر پانزدهم یکی دیگر از ده‌ها کاوش این ایران‌شناس است.
گیرشمن در سال ۱۹۴۶ مسیحی در بخش گسترده‌ای که نزدیک شهر شاهی بود به کاوش پرداخت و نزدیک ۱۱ متر پایین رفت. دوره‌ها و لایه‌های بسیاری را در این راه نشیب از دست داد و سرانجام به لایه پانزدهم و بافت رازی‌گری آن رسید. سپس از کند و کاو دست برداشت و آن جا را شهر پانزدهم، شهری از دوره « سوکل مخ‌ها»( سوکل یعنی پیامبر و فرمانروا و مخ به معنی بزرگ است.) یا عیلامی میانی نامید و تأکید کرد که پانزده‌متر از رویه‌ی پاخور خاک‌برداری کرده تا این شهر که بر روی خاک بکر و دست نخورده جای دارد رسیده است... »
یغمایی در بخش سوم کتاب خود با عنوان " نخستین ارزیابی‌ها" به نظرات میرعابدین کابلی سرپرست پروژه ملی شوش اشاره میکند که بر این باور است که گیرشمن در شهر پانزدهم به خاک بکر نرسیده و باید با کند و کاو چندین بافت رازی‌گری یا ساختارهایی دیگر در زیر شهر پانزدهم یافت. یغمایی معتقد است این باور درست است چرا که
- هیچ جایی در شهر پانزدهم نیست که نمایانگر کند و کاو رسیدن به خاک دست نخورده باشد.
- در پاره‌ای جاها، نشان‌هایی از یک بافت رازی‌گری در زیر شهر دیده می‌شود.
- ساختار شهر پانزدهم که ما با آن رو به رو هستیم ، به گونه‌ای نیست که یک‌باره بر رویه‌ی این خاک پا گرفته باشد. این شهر را مادری است و ریشه‌ای که هنوز در زیر خاک‌های آن است، باید کاوید ، جست و جو کرد و به این ریشه رسید.
او پرسش‌هایی درباره کاوش‌های گیرشمن مطرح می‌سازد. از جمله در همین بخش و در صفحات ۷۹- ۸۳ می‌گوید:« او( گیرشمن) در گزارش خود بارها و بارها نام شهر چهاردهم را تکرار و بر ان تأکید دارد. جز شهر چهاردهم که آگاهی های ناچیزی چون یک دو قطعه عکس و چند نقشه از آن در دست است و روی شهر پانزدهم بوده و شهر سیزدهم که در چند جا به آن اشاره شده سخنی از دوازده شهر دیگر نمی‌رود. هیچ گونه روشن نیست او پس از چند دوره؟ طبقه؟ لایه؟ ی دوازدهم به شهر سیزدهم رسیده یا بر روی شهر پانزدهم چهارده شهر دیگر بوده‌اند؟ اگر چهارده شهر بر فراز این ویرانه‌ها بوده آیا نخستین شهر که بر فراز همه بوده و با تجربه و پشتوانه‌ی چهارده شهر زیرین خود پا گرفته و ساخته شده و گسترش یافته‌ی همه‌ی آن‌ها بوده است، ساختاری نو با یک بافت رازی‌گری شهرسازی هندسی و اصولی داشته است؟ اگر چنین شهری بر فراز همه‌ی این شهرها بوده، باید به از دست رفتن و نابود شدن آن که در بر گیرنده‌ی همه‌ی ویژگی‌های ساختاری شهر سازی بوده افسوس خورد. آیا بافت شهری دیگری بر فراز این سه نبوده است و گیرشمن تنها به دلیل پانزده‌متر خاک‌برداری آن را شهر پانزدهم نامیده است؟ باید سخت شگفت زده شد و دلیل آن را تنها تمسخر گرفتن و ریشخند کردن کردن فرهنگ ایران کهن به شمار آورد. اما یک چیز مسلم و قطعی است و آن این که دو شهر بر فراز این ویرانه‌های امروزین بوده که او یکسره و از بن آن‌ها را تخریب و ویران و نابود نموده است، بی آن که مدارک کافی از آن گرد آورده باشد.
...از این رو بی‌تردید و بی هیچ گمان، او در این خاک‌برداری، دوره‌های بسیاری از سده‌های آخرین ایران اسلامی( صفویه؟) تا عیلام میانی و عیلام نو را یک سره نابود ساخته است...آیا گیرشمن حتا به سازه‌ها، ساختارها و یا نشانه‌های پراکنده‌ی هخامنشی هم رحم نکرده و آن‌ها را چون بسیاری دیگر یکسره ویران نموده است؟ متأسفانه به روشنی این تخریب غم‌انگیز چنین می‌نماید.»
به گزارش هنرنیوز، علاقه‌مندان می‌توانند کتاب «شوش کاوش‌های باستان‌شناسی در شهر پانزدهم» اسماعیل یغمایی را در سه فصل A و B و نخستین ارزیابی‌ها در کنار بخش پیش نبشتار، یادداشت‌ها، سفالینه‌ها، گزارش مقدماتی گیرشمن، تصاویر گام به گام هنگام بازسازی در ۱۹۳ صفحه از شرکت سهامی انتشار،به نشانی دفتر مرکزی: تهران، خیابان جمهوری، نرسیده به میدان بهارستان، جنب خیابان ملت، شماره ۹۲، تلفن : ۳۳۹۰۴۵۹۲ و ۳۳۱۱۴۰۴۴و یا فروشگاه شماره ۲: تهران، میدان انقلاب ، بازارچه کتاب، تلفن: ۶۶۴۱۳۶۸۴ تهیه کنند.
کد خبر: 79216
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcepw8f.jh8ozi9bbj.html
هنر نیوز
http://www.honarnews.com