نصر الله افجه ای در گفتگو با هنرنیوز:

احیای آثار میرضا غلامرضا آفرینش یک شگفتی است

14 مرداد 1391 ساعت 11:19

نصر الله افجه ای در تحلیل آثار مرمت شده آغداشلو گفت: آغداشلو در مرمت هرگز از اصول عدول نکرده است.

نمایشگاهی از آثار آیدین آغداشلو در حوزه مرمت آثار خوشنویسی دوران های مختلف در موزه رضا عباسی تهران در حال برگزاری است. این آثار مشتمل بر ۳۰ قطعه اثر مرمت شده از جمله دو ظرف متعلق به نیشابور است. در میان این آثار ۳ اثر خلق شده توسط خود او نیز وجود دارد که برگرفته از آموخته های او در حین مرمت آثار گذشتگان است. در حاشیه برگزاری این نمایشگاه با نصرالله افجه ای هنرمند خوشنویس و از اساتید پیشکسوت هنر ایران به گفتگو نشسته ایم.

آثار مرمت شده او بیش تر در حوزه خوشنویسی ارائه شده اند. به عنوان یک خوشنویس مطرح، آثار آیدین آغداشلو را چگونه می بینید؟

این آثار به باور من نمونه های برتری از هنر مرمت و احیای هنری هستند. اگر به شکلی دقیق به این آثار نگاه کنیم در خواهیم یافت که آثاری که توسط آیدین آغداشلو احیا شده اند در واقع چنان هنرمندانه مرمت شده اند که از اصل خود نیز قابل تشخیص نیستند. از طرفی به باور من قلم نی و خوشنویسی با آن خود آدابی ویژه دارد اما ساختن آن با قلم مو هنری متفاوت است. و به نوعی شگفتی محسوب می شود. پرداخت با قلم مو و رنگ دانه و ساختن خط میرزا غلامرضا کاری دشوار است. او در مرمت آثار خوشنویسی ذره ای از عظمت این خطوط کم نکرده و بخش های احیا شده توسط او قابل تشخیص نیست. آن چه در کار او اعجاب آور است این است که وقتی یک خطاط با پرداز قلم مو و رنگ دانه خطی که میرزا غلامرضا آفریده را احیا می کند؛ شگفتی خلق کرده. ترمیم خط کاری بسیار دشوار است. یقین دارم چنین کاری در توان هر کسی نیست. و از هر کسی بر نمی آید. او تنها خود به این معجزه علم دارد. کار او یک سر سوزن هم خطا ندارد. حتی یک نقطه را به خطا نگذاشته است. به اعتقاد من احیای چنین شاهکاری آن هم به کمال خود آفرینش یک شاهکار است.

آغداشلو یک نگهبان برای هنر اصیل ایرانی است. حق یک هنرمند در ابعاد آغداشلو چگونه تعریف می شود؟ حقی که توسط نسل جوان باید به این فرد ادا شود را چه می دانید؟

او مرمت را به بهترین نحو انجام داده است. این آب را به بزرگراهی رسانده که به باور من بسیار ارزشمند است. امیدوارم جامعه قدر او را بداند. شاگردانش قدرشناسش باشند و ارزش های او را دریابند. به اعتقاد من باید او را بسیار ارج نهند و از او بیاموزند. چراکه آغداشلو بی هیچ چشم داشت آن چه را آموخته در اختیار شاگردانش قرار می دهد. او ارزش های هنر سنتی را به خوبی می شناسد و شاید بسیار شایسته است که این استاد خسته را زیر بال خود گیرند. ازو بیاموزند و راهش را امتداد دهند. این نیاز یک واقعیت است امیدوارم تحقق یابد.

فکر می کنید نسل بعد ارزش های او را دنبال کنند؟

سخن او آنقدر به حق است که ایمان دارم نسل بعد از او حمایت می کنند و ارزش هایش را درک می کنند. او هنرمند سالخورده ایست که می خواهد جوان بماند؛ تا ارزش هایی که بر آن ها پایبند است زنده نگه دارد.به اعتقاد من هنوز هم می توانیم از او به عنوان یک جوان یاد کنیم. هنری را که چهل سال آن را نگه داشته است؛ در دستان خود حفظ کرده و به همین دلیل هنوز هم می توان از او به عنوان یک جوان یادکرد. او تونسته ذره ای از عظمت هنر اصیل را بیان کند.

آیدین آغداشلو به اعتقاد بسیاری از اساتید هنرهای اصیل شخصیتی ویژه دارد. توجه او به هنرهای اصیل از ویژگی های تحسین بر انگیز این هنرمند است. آغداشلو هنر سنتی را به خوبی می شناسد و در این راه بسیار محکم گام برمی دارد. به عنوان یک استاد آغداشلو را چگونه توصیف می کنید؟ به اعتقاد شما این هنرمند تا چه حد توانسته به فرهنگ ایران کمک کند؟

من به عنوان یک هنرمند خوشنویس نمی توانم اظهار نظر کاملی در مورد او داشته باشم.اما می توانم به این نکته اذعان کنم که آغداشلو تمام نکات ضروری برای یک هنرمند را آموخته و حتی آن چه را که من نمی دانستم بیان کرده است.حد اقل تا آن جا که من به یاد دارم؛ ۴۰ سال است که آیدین آغداشلو عاشقانه قلم می زند. او برای هنر ایران بسیار زحمت کشیده است.او برای هنر ایران و آن چه برای حفظ ارزش های ایران بسیار اهمیت دارد سخت کوشیده است.
معتقدم خود آغداشلو هنر مرمت را بسیار زیبا توصیف کرد. او در توصیف این هنر گفت: «مرمت گران نگهبانان لاله های در مسیر باد اند.»
اگر به کاری که آغداشلو انجام داده است؛ دقت کنیم درخواهیم یافت که او گامی در جهت حفظ ارزش های هنر اصیل برداشته است. او بر روی یک مسیر دشوار قدم نهاده و در بهبوهه دورانی که همه چیز دستخوش تهاجمات فرهنگی شده است؛ به هنر ناب پرداخته است. در روزگار ما همه هنرها به خصوص خط مظلوم واقع شده اند. او به باور من به مثابه عابدی می ماند که در بدترین دوران کفر در صومعه به حفظ دین خود پرداخته و سخت‌گیرانه به عبادت پرداخته است.

کد خبر: 44368

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcevx8e.jh8epi9bbj.html