هنر نیوز - موسیقی بدون پژوهش خود را در زمان گم می‌کند

بابک خضرایی پژوهشگر عرصه موسیقی در گفتگو با خبرنگار موسیقی هنرنیوز در باب اهمیت پژوهش در موسیقی گفت: موسیقی بدون پژوهش خود را در زمان گم می‌کند.
وی در اینباره توضیح داد: اول آن که دستاوردها و تجربیات پیشینیان را از دست می‌دهد و به ناچار توان خود را مصروف آن می‌کند که آنچه را قبلا به دست آمده بوده، بار دیگر حاصل کند (چون اختراع دوباره چرخ) و چه بسا که نتواند همه آن را به دست آورد.
دوم آن که نمی‌داند که هم اکنون چه جایگاهی دارد و در کجا ایستاده است و چه باید بکند. سوم آن که برای حرکت و تحول دیدگاهی ندارد؛ در ورطه تکرار خواهد افتاد و نخواهد توانست راهی برای برون رفت از آن پیدا کند. پژوهش موسیقی، نقشه و قطب‌نمای کشتی موسیقی است که می‌گوید از کجا آمده‌ایم، در کجا هستیم و به کجا می‌توانیم برویم.
گرد آورنده کتاب صفی‌الدین از دیدگاه معاصر در خصوص موسیقی مذهبی بیان داشت: آن نوع موسیقی که در برخی دسته‌های عزاداری محرم به ویژه در شهرهای بزرگ، شنیده می‌شود، در واقع یک نوع تجارت و بازاریابی است که به نظر می‌رسد مجریان آن برای جذب مخاطب هرکاری را مجاز می‌دانند. در بیشتر این برنامه‌ها اگر برخی واژگان و اسامی مذهبی و نیز برخی تکنیکهای مداحی چون تباکی (تظاهر به گریه) را کنار بگذاریم، نمی‌توان آنچه را برجا می‌ماند، با محرم مرتبط دانست. با این همه تعریف رپرتوار کار را سامان نمی‌دهد. تجربه نشان داده که برنامه‌های فرمایشی و دیکته شده از بالا هرگز موفق نبوده است.
بابک خضرایی که در انتخابات کانون پژوهشگران خانه موسیقی، به عنوان عضو علی البدل انتخاب شده در رابطه با حمایت پژوهش در موسیقی ابراز داشت: نمی‌شود گفت اصلا حمایت نیست ولی آنچه هست دو اشکال عمده دارد: اول آن که هدفمند و برنامه‌ریزی شده نیست و هر کس برای خود طرح و برنامه‌ای می‌ریزد و اگر توانست برای آن بودجه می‌گیرد؛ به این ترتیب یا کارهای موازی انجام می‌شود یا بسیاری از کارها مغفول می‌ماند. دوم آن که حقیقتا با حجم کار فراوانی که در پیش رو است حمایت اندک است. ما هنوز یک پژوهشکده کارآمد موسیقی که سهل است، یک کتاب تاریخ موسیقی جامع و مستند ایران نداریم.

امیر حسین مکاریانی