آیین معنوی «چِلچِلا» در شهر تاریخی مجن

30 آبان 1391 ساعت 12:53

مجن داراي چند تکیه به نام هاي تکیۀ بالا (قلعه)، پائين (مركزي)، سادات، ملاگوهر و ذوالجناح و نيز تعدادي منبرخانه است كه از چند روز مانده به ماه محرم غبار روبي و سياهپوش مي شود.


به گزارش هنرنیوز، شهر زیبا و پلکانی شکل مُجن كه در فاصله ۳۳ كيلومتري شمال غرب شاهرود واقع شده است همه ساله در ايام محرم میزبان هزاران تن از عزاداران حسيني و گردشگران مذهبی از اقصي نقاط كشور خصوصاً تهران و گرگان است.
 
مجن داراي چند تکیه به نام هاي تکیۀ بالا (قلعه)، پائين (مركزي)، سادات، ملاگوهر و ذوالجناح و نيز تعدادي منبرخانه است كه از چند روز مانده به ماه محرم غبار روبي و سياهپوش مي شود. از قدیم الایام از شب سوم ماه محرم در صحن دو تکیۀ بزرگ مجن تکایای بالا و پایين مقارن با غروب آفتاب مراسم با شکوهی تحت عنوان "چِلچِلا" انجام شده و این آیین تا شب دهم با حضور خادمین و انبوه عزاداران ادامه می یابد.

 
در تکیۀ پایین قبل از غروب آفتاب ابتدا فراشان تکیه را آب و جارو می کنند پس از آن فضای تکیه را با تعدادی جاجیم و چادر شب فرش نموده و چهل پایه چراغ شمعدان برای برگزاری مراسم در محل می چیینند. گویا به همین دلیل است که این مراسم زیبای معنوی را چلچلا یا همان چهل چراغ نامیده اند. خدام تکیه مقابل چراغ ها و رو به جمعیت حاضر می ایستند و فردی که غالباً متولی و به اصطلاح محلی ها بابای تکیه است، شروع به خواندن دعا با لحنی دلنشین می نماید. زنان و دختران بر پشت بام های پلکانی اطراف تکیه به تماشای مراسم می نشینند. ایشان بر این باورند که هنگام غروب دعا مستجاب شده و نباید این فرصت را از دست بدهند. تکیه پایین از فضای معنوی خاصی برخوردار است. پوششی چادری که بروی صحن تکیه و بر فراز ستون چوبی برافراشته شده نمادی از خیمه اباعباله حسین (ع) است.

 در این آیین پس از ذکر صلوات قسمت هایی از دعای زیارت عاشورا خوانده می شود آنگاه برای سلامتی و فرج آقا امام زمان (عج) دعا می کنند و حضار همگی با الهی آمین پاسخ می گویند. قسمتی از این دعا بدین شرح است: "از جهت تعجیل ظهور حامل لواح ولایت الهی/ و صابح محبت لایتناهی/ نور انوار شارقه احدیت / و نور انوار بارقه عزلیت / شمس فلک عصمت و طهارت / قمر آسمان عزت و جلالت / حجت پروردگار و زریه احمد مختار و ... در همین حین مردم نذورات خود که بیشتر شامل نان محلی و قند بوده و برای مراسم اطعام روز بعد عزاداران مورد نیاز است را به تکیه آورده و بروی سفره های کرباسی قرار می دهند ایشان در قبال آن بسته ای کوچک از نبات را به عنوان تبرک دریافت می دارند.

 در پایان مراسم نیز جهت آمرزش اموات، شفای بیماران و رفع و دفع بلیات و قبولی نذورات دعا و فاتحه می خوانند سپس چراغ ها را دست به دست می بوسند و می چرخانند و برای اقامه نماز مغرب آماده می شوند. به اعتقاد کارشناسان پژوهش های مردم شناسی سازمان میراث فرهنگی آیین چلچلا به همراه آیین نخل گردای روز عاشورا شهر مجن را می توان از نمونه های پیشنهادی جهت ثبت در فهرست میراث معنوی ملی برشمرد.

علیرضا اسلام پناه


کد خبر: 49921

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcezo8e.jh8owi9bbj.html

هنر نیوز
  http://www.honarnews.com