به مناسبت سالروز درگذشت مهین اسکویی؛
زنی که با آناهیتا به تئاتر ایران جان بخشید
12 دی 1391 ساعت 17:02
مهین اسکویی بانوی تئاتر ایران و از بنیان گذاران جامعه تئاتری آناهیتا با تلاش های فراوان تئاتر ایران را جان دوباره بخشید آن هم در روزگاری که زن ضعیفه خوانده می شد.
در روزگاری که ایران در شرایط و وضعیت خفقان و مردانه ای به سر می برد و زنان حتی جرات حرف که نه، حق اظهار نظر نیز نداشتند زنی از میان همین قشر در میان جامعه ای مردانه قد علم کرد و برای اولین بار در ایران کاری کرد که نام و یاد آن برای همیشه در ذهن و خاطر دوستداران هنر تئاتر باقی ماند.
زنی که نه تنها بسیاری از بزرگان تئاتر امروز این ممکلت از شاگردان او هستند بلکه شاگردانی را نیز برای سینما و تلویزیون تربیت کرد و این افراد بسیار نزد او آموختند، کسانی چون محمد یعقوبی نمایشنامه نویس و کارگردان مطرح تئاتر، علاء محسنی مستند ساز، رامستین کبریتی بازیگر و... صحبت از اولین زن کارگردان تئاتر ایران مرحوم مهین اسکویی است که امروز سالروز مرگ اوست.
کسی که می توان او را به عنوان یکی از بنیان گذاران «تئاتر آناهیتا» دانست مهین عباس طاقانی که بعد از ازدواج با مصطفی اسکویی به مهین اسکویی شهرت یافت، از جمله آخرین شاگردان عبدالحسین نوشین و یکی از بنیانگذاران تئاتر نوین در تهران است مهین اسکوبی علاوه بر مواردی که گفته شد سیستم بازیگری استانیسلاوسکی را پایه گذاری کرد.
جامعه هنری آناهیتا، جامعه هنری ای بود که در آغاز به نام کانون دوستداران آناهیتا به وجود آمد، این جامعه از همان نوع محافل ادبی بود که هدف آن یاری رساندن به روشنفکران تئاتر نوزاد آناهیتا بود. این جامعه تئاتری نه تنها خلا ناشی از نبود تئاتر علمی را پر کرد بلکه در آن دوره امید در هنرمندان را شعله ور کرد.
اسکویی پس از ازدواج با مصطفی اسکویی که او نیز از گروه عبدالحسین نوشین بود وارد این عرصه شد و بعد از نشان دادن قابلیت خود در کنار بازیگرانی چون عباس جوانمرد در این حوزه برای ادامه تحصیل در این رشته به فرانسه و از آنجا به روسیه رفت و تحصیلات خود را در تئاتر در روسیه به پایان رساند و پس از بازگشت به ایران به عنوان بازیگر و کارگردان تئاتر شروع به کار کرد نمایش هایی چون «خانه عروسک» ایبسن و «روبهک ها» هلمن را به روی صحنه برد و کتابی از استانیسلاوسکی با عنوان« کار هنرپیشه روی خود » را ترجمه کرد، او کسی بود که پا به پای همسرش مدارج هنری را طی می کرد.
بنیان گذار «تئاتر آناهیتا» علاوه بر بازیگری و کارگردانی به ترجمه و دوبله نیز می پرداخت و آثار بزرگانی از روسیه را چون چخوف ترجمه کرد و در سال ۱۳۵۷ برای آخرین بار با نمایش «سه خواهر» اثر آنتوان چخوف به روی صحنه رفت و بعد از آن دیگر از کارگردانی و بازی در تئاتر کناره گرفت و به آموزش تئاتر پرداخت. مهین اسکویی بعد از انقلاب و پس از ده سال دوری از تئاتر تصمیم به کارگردانی نمایش «تاریکی های سرکش» گرفت که علی رغم حمایت عده ای اما عده ای دیگر بهانه هایی آورده و این کار هیچ وقت به صحنه نرفت و اسکویی برای همیشه از صحنه تئاتر خداحافظی کرد.
اسکویی همیشه به متن تاکید داشت اما برخی معتقدند او همچون بسیاری دیگر از هم نسلانش به دلیل عدم پیوستگی فعالیتش، نتوانست در حیطة کارگردانی، تأثیر مهمی بر تئاتر ایران بگذارد. البته با توجه به این که دهة چهل، دهة شکوفایی و شکل گیری تئاتر ایرانی بود اسکویی و گروهش هرگز نگاهی به درام و تئاتر ایرانی آن سالها نکردند. آنها همچون نسل پیش از خود همان نگاه شیفته واری را پی می گرفتند که به سختی می شد در آن رگه هایی از تئاتر ایرانی یافت.
وی در بیست و سومین جشنواره تئاتر فجر نیز مورد تقدیر قرار گرفت، به علت بیماری نتوانست در مراسم حضور یابد.
سرانجام اسکویی در دی ماه سال ۸۴ در سن ۷۵ سالگی برای همیشه صحنه زندگی را ترک کرد.
کد خبر: 52027
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcfexdt.w6d00agiiw.html