امیر دژاکام در پاسخ به سوال خبرنگار هنرنیوز مبنی بر اینکه چرا در تئا‌تر جوان‌ها مدتی است به سمتی می‌روند که با اتکا به سبک‌ها می‌خواهند تفاوت ایجاد کنند و آیا‌ این رویه درست است گفت: سبک روشی منحصر به فرد است .اگر به این سو حرکت کنند بسیار عالی است .اما باید قبل از هر کاری تمام جوانب آن را نگاه کنیم و هم زمان که داریم فعالیت می‌کنیم باید تناسب بین سایر موارد فرهنگی و هنری را در کارمان رعایت کنیم. اما واقعیت این است که اکثر فعالیت های ما هارمونی ندارند .اکنون هنر تئاتر فالش است . واین مربوط به همه ی ارکستر است نه فقط هنرمندان تئاتر. اکثر افراد در جای‌گاه خودشان قرار نگرفته اند.

وی در ادامه گفت: دلایل مختلفی دارد اولین مسئله‌ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که هنرمندان تئا‌ترحق دارند فعالیت کنند. باید بپذیریم که همه هنرمندان در سر تاسر کشور بتوانند آثارشان را به نمایش بگذارند. اگر نسبت به این موضوع تفاهم داشته باشیم یعنی این که تمام هنرمندان در تئا‌تر چه جوان‌ها و چه پیشکسوتان بتوانند آثارشان را به نمایش بگذارند آن موقع می‌توان مقایسه دقیق تری انجام داد. حق هر هنرمندی در تئا‌تر این است که بتواند کارش را به روی صحنه ببرد و به نمایش بگذارد و باید بدانیم که داوران نهایی مردم هستند و این مردم هستند که به راحتی مشخص می‌کنند که آن فرد به ادامه دهد یا نه البته این هم یک زمان بلند مدت را می‌طلد.

وی در ادامه افزود: باید توجه داشته باشیم به جز چند هنر مند شاخص که عزیز هستند و گاهی مشکل فعالیت دارند. امروز و دیروزبالغ بر هزار گروه تئاتر در کشور مشکل کار دارند. بچه های ایرانشهر، گرگان، .شیراز، اصفهان، پاوه.بندرعباس واورومیه اکثر هنرمندان تئاتر در کشور نمی توانند کار کنند. شما فکر می کنید آنها ارامش دارند؟ شما فکر می کنید انها می توانند کوک رفتار کنند؟ اما اگر بتوانند فعالیت کنند آرام آرام چند تایی می مانند وچند تایی می روند.

دژاکام در ادامه افزود: این اتفاق باعث می‌شود ما آرام آرام فردی مانند محمود استاد محمد را بشناسیم و با اسماعیل خلج در تئا‌تر آشنا بشویم ما در طول زمان می‌توانیم افرادی مانند علیرضا نادری را بشناسیم تماشاگران در طول زمان این افراد را تایید کردند و این‌ها هم نشان دادند که در این عرصه حرف‌های ناگفتنی بسیاری دارند. در زمینه ی درام میشود گارگردان یا بازیگران بسیاری را هم نام برد.

این گارگردان با اشاره به این که امروز جوان‌ترها می‌توانند همه سبک‌ها و کار‌های جدید را از طریق تکنولوزی روز دنبال کنند، گفت: جوانان کشور ماهم براساس اطلاعاتی که از طریق رسانه‌ها می‌گیرند ابتدا ممکن است شروع به کپی کردن کنند اما این را هم باید بدانیم خود کپی کردن یک مشق است اصلاً بهتر است که این گونه بگویم که کپی کردن، هم حُسن دارد و هم مضراتی وقتی شما در حال آموزش هستید باید روشی را مشق کنید و عین آن را تکرار نمایید تا آبدیده شوید و یاد بگیرید این حسنی است که به آن اشاره کردم اما وقتی دیگر می‌خواهیم وارد عرصه خلق بشویم نمی‌توانیم این گونه رفتار کنیم. ما باید در این جایگاه آثار خودمان را به همه و جهانیان نشان دهیم. اگر به این تفاوت‌ها به صورت آگاهانه توجه بشود تکلیف خیلی از موارد روشن خواهد شد. مثلاً این که چه کسی تقلید می کند و چه کسی خلق مینماید.زمانی تکرار میکنید دانش را وزمانی تولید دانش می کنید. در عرصه عمومی من معتقد به فهم مخاطب هستم.هر چند فهمیدن فرایند پیچیده ی است . ومی توان به آن از نظر فلسفی مثل گادامر یا هابرماس نگاه کرد.

وی در ادامه گفت: هنرمند وقتی اثری را خلق می‌کند واکنش او نسبت به پدیده‌های اطرافش است، اما وقتی در برخورد با پدیده‌های اطرافش به سراغ تقلید و یا کپی کردن می‌رود دیگر آن اثر واکنش هنرمند نیست در نتیجه مردم می‌فهمند این اثر یک واکنش طبیعی و درونی نیست و او را نمی پذیرند و در ذهن شان نمی ماند. البته هنرمند باید نیاز‌های اجتماعی را رسد کند و متوجه باشد که آیا آن اثر نیاز اجتماع است یا خیر این‌ها هم مواردی است که یک هنرمند باهوش و با ذکاوت باید به آن توجه نماید. اثری موفق‌ است که هم نیاز مادی و معنوی هنرمند را تامین نماید و هم نیاز مادی و معنوی جامعه را مورد تامین قرار دهد.

این هنرمند این چنین ادامه داد: یکی از ضررهایی که در اثر اجرا ندادن به جوان‌ها آن‌ها را تهدید می‌کند این است که بر اثر اجرا نکردن بازخوردی نیز نخواهند دید وهیچ آموزشی نمی بینند و حق دارند که فکر ‌کنند که بزرگ‌ترین اثر هنری را خلق کرده‌اند که عده‌ای مانع دیده شدن آن شده‌اند این احساس در این بچه‌های جوان می‌ماند و ماندگار می‌شود اما اگر او هم بتواند در جایی اثرش را اجرا کند قطعاً با منتقدین و حرف‌های آن‌ها و خود مخاطب مواجه می‌شود و تمام بازخورد‌های لازم را می‌گیرد و این در مسیر کاری‌اش بسیار می‌تواند به او کمک کند و ذهنیت غلط او را نسبت به اثرش درست نماید و اگر هم روند خوبی داشته باشد آن را در می‌یابد و تقویت می‌کند.

دژاکام با اشاره به تغییر مسیر جوان‌ها گفت: جوانان ما با فرهنگ و به روز هستند و مطمعناً اگر ببینند که آثرشان با مردم ارتباط برقرار نکرده است حتماً مسیرشان را تغییر خواهند داد. من شاهد بسیاری از هنرمندان بوده‌ام که روی کارشان پافشاری می‌کردند اما به محض مواجه شدن با مخاطب مسیر کاری شان را تغییر داده‌اند و موفق‌تر هم شده‌اند. به نظرم این افراد که عموماً هم جوان‌ها هستند اگر فرصت فعالیت داشته باشند دیدگاه‌شان روز به روز ترمیم می شود.

این هنرمند در ادامه در پاسخ به این سوال که شما و گروه تان چقدر به جوان ها بها داده اید و در کارهای تان از آن ها استفاده کرده اید تا نفرات جدیدی را به تئاتر ما معرفی کنید، گفت: خوشحال هستم که این سوال را مطرح کردید تعدادی از کارگردانان ما در این عرصه بازیگر تربیت کردند و برخی هم از این بازیگران استفاده نمودند. شما بروید نگاهی به شناسنامه گروه «ماهان» بیاندازید و اسامی را استخراج کنید و من این جا این را با صراحت می گویم بسیاری از کسانی که وارد گروه ما شدند اولین مرتبه شان بوده است و حتی برخی از آن ها برای اولین بار با گروه ماهان به روی صحنه رفتند و این دوستان در حال حاضر جزو بازیگران سرشناس ما هستند در سطوح مختلف نه فقط به عنوان بازیگر بلکه به عنوان نویسنده و کارگردان. اگر جوانی بیاید و بخواهد که در گروه ماهان کار کند مطمعناً همان ابتدا قبول نمی کنم و او ومیزان علاقه اش را میسنجم و امتحانش می کنم. وطن فقط خاک نیست این جوان ها وطن ما هستند و ما باید آن ها را دریابیم و درکنارشان بایستیم نه در روبروی شان.

وی درباره بودجه ای که مجموعه تئاتر ما نیاز دارد این گونه اظهار نظر کرد:هزینه یک فیلم فاخر در تلویزون و در سینما بیست میلیارد است و بسیار کمتر از این رقم بودجه تئاتر تمام کشور است این یک اشتباه استتراتژیک است. بدون سرمایه گذاری در تئاتر سینما وتلویزیون پیش رفته ای نخواهیم داشت. ما برای تئاتر مدارس، دانشگاهیان، شهرستانها وتئاتر حرفه ای به پانصد میلیارد بودجه نیاز دارد. بنده چند وقت پیش گفتم تئاتر شهر پنجاه میلیارد بودجه نیاز دارد کارشناس آمده و بر آوردش این بوده است که فقط دوازده میلیارد نیاز است اما ایشان فقط هزینه تیر آهن و وسایل تعمیر و ساخت را برآورد کرده است اما من با تمام امکاناتی که تئاتر ما نیاز دارد این رقم را عنوان کردم برای این که مجموعه تئاتر شهر به روز شود ما باید پنجاه میلیارد هزینه کنیم.عجب اندیشه درستی است . این جمله که میگوید ما پول نداریم جنس ارزان بخریم. چون با ده بار خرید هم شما صاحب کالا نیستید.این حکایت تئاتر ایران است. البته باید بگویم بودجه شرط لازم است اما شرط کافی نیست.

گفتگو از علی اکبر دهبان

هنر نیوز