هنر نیوز - تبيين موضوع الگوي مصرف از نگاه دين

كتاب «الگوي مصرف (برگزيده اسلام و الگوي مصرف)» نوشته دكتر علي‌اكبر كلانتري از سوي موسسه بوستان كتاب به چاپ پنجم رسيد.
به گزارش هنر نیوز به نقل از ايبنا، اين پژوهش بر آن است موضوع الگوي مصرف را براساس نصوص معتبر ديني با نگاهي نو و فراگير و منطبق بر نيازها و واقعيات زمانه، تحليل و بررسي كند و بدين ترتيب به تبيين يكي از نيازهاي مهم جامعه يعني الگوي مصرف در عرصه‌هاي مختلف و از نگاه دين كمك كند.
گرچه از نگاه ديني، زندگي حقيقي، در سراي آخرت تحقق مي‌يابد و به گفته قرآن «زندگي دنيا، جز سرگرمي و بازيچه نيست و بي‌ترديد زندگي حقيقي تنها [در] سراي آخرت است.(سوره عنکبوت، آیه 64)» اما از نگاه قرآني، چگونگي گذران زندگي انسان از جمله نحوه دخل و خرج او، تاثيري گريزناپذير و حتمي بر چگونگي حيات جاويدان او در سراي آخرت دارد «و هركسي در اين [جهان] كور باشد، در آخرت [هم] كور و گمراه‌تر خواهد بود.(سوره اسراء، آیه 72)» بر همين اساس است كه مي‌توان چگونگي مصرف و هزينه كردن اموال را از مباحث مهم ديني نيز محسوب داشت و آن را از موضوعات تنها اقتصادي، فرهنگي و ... قلمداد نكرد.
به ديگر سخن، گرچه اين موضوع، از ابعاد و زواياي گوناگون مانند جايگاه مصرف در دانش اقتصاد، پيوند مصرف با توليد، تاثير فرهنگ، اخلاق و آداب اجتماعي بر مصرف و ... قابل طرح و بررسي است، اما با توجه به شكل‌پذيري رفتار فردي و اجتماعي مردم از دين و تاثير ملموس و انكارناپذير آموزه‌هاي ديني بر كم و كيف مصرف، بررسي و كاويدن آن از اين نگاه نيز داراي اهميت فراوان است.
به اعتقاد نويسنده اين كتاب، اهميت پرداختن به موضوع با رويكرد ياد شده بدان جهت است كه اگر در نگاهي كلي و فراگير، مصرف آحاد جامعه را در سه بخش ضروريات، رفاهيات و تجملات، مطالعه كنيم، با تاسف، مقدار مصرف بسياري از مردم در بخش اخير، بيشترين و در بخش نخست، كمترين است.
بديهي است ريشه‌يابي اين كاستي بزرگ و شناخت علل آن بدون مطالعات و كاوش‌هاي همه‌جانبه ميسر نيست، اما بي‌گمان عدم تبيين آموزه‌هاي ديني در اين باب يا تبيين ناكافي بلكه تفسير نادرست برخي از آنها، از مهمترين علل اين امر به شمار مي‌آيد.
«بحران مصرف»، از معضلات بزرگ جهان امروز و از آثار روشن بي‌عدالتي در ميان بشر معاصر است.
نويسنده، روش پژوهش خود را در بحث الگوي مصرف چنين شرح مي‌دهد: «ما در سير مباحث، از يك سو آيات، روايات و به طور كلي آموزه‌هاي ديني را تجزيه و تحليل كرده مورد استفاده قرار مي‌دهيم و از سوي ديگر، ديدگاه‌هاي كارشناسان در عرصه‌هاي گوناگون و واقعيات ارائه شده از سوي ايشان را ملحوظ خواهيم داشت. اين شيوه، سبب مي‌شود نتايج و برداشت‌ها، از پشتوانه علمي و ديني و ضمانت اجرايي بيشتري برخوردار شود، زيرا آحاد مسلمان و در عين‌حال واقع‌نگر، براي دين و آموزه‌هاي ديني ـ‌ در صورتي كه به درستي و واقع‌بينانه‌ تبيين شود ‌ـ احترام و اهتمام ويژه قائلند. از اين‌رو بايد روش و شيوه تحقيق در اين پژوهش را تلفيقي از شيوه‌هاي كتابخانه‌اي، ميداني و توصيفي دانست.
اين پژوهشگر در چينش و تنظيم مباحث این کتاب، نخست به كلياتي اشاره کرده است كه نسبت به جنبه‌هاي گوناگون موضوع، عموميت دارد و مي‌توان به عنوان مدخل به آن نگريست. سپس موضوع را از نگاه فردي مورد توجه قرار داده و به بررسي ابعاد گوناگون آن از اين حيث ‌پرداخته است و سرانجام آن را با رويكرد عمومي و دولتي بررسي می‌کند.
از منابع مورد استناد در تدوين اين اثر مي‌توان كتاب‌هاي قرآن كريم، نهج‌البلاغه، شرح نهج‌البلاغه ابن ابي‌الحديد، مناقب آل ابي‌طالب، عدة‌الداعي، لسان‌العرب، اقتصاد كلان، مسند احمد، تحريرالوسيله، غررالحكم، بهجت عارفان، المحاسن، جمعيت و تنظيم خانواده، عبد صالح، اسلام از نظر ولتر، وسائل‌الشيعه، تحف‌العقول، مستمسك العروه، قرب‌الاسناد، مباني اقتصاد اسلامي، المراسم، الدعوات، جامع‌الاخبار، من لا يحضره‌الفقيه، خصال، توحيد، الهدايه، مجمع‌البحرين، تهذيب، استبصار، خلاف، قواعدالاحكام، احياء علوم‌الدين، كافي، بحارالانوار، توحيد مفضل، جواهر‌الكلام، معراج‌السعاده و ... را نام برد.
چاپ پنجم كتاب الگوي مصرف (برگزيده اسلام و الگوي مصرف)» در شمارگان 1000 نسخه، 156 صفحه و بهاي 27000 ريال راهي بازار نشر شده است.