از آن‌جا که رسالت جشنواره ایجاد بستری مناسب برای خلق هنری و پویا نگهداشتن جامعه هنری و در نتیجه جریان‌سازیست، باید جشنواره های هنری با دقت مورد بررسی قرار گیرند. در واقع در هر ماه چندین جشنواره مختلف از سوی شهرداری؛ حوزه هنری و وزارت ارشاد به عنوان نهادهای فعال در زمینه هنرهای تجسمی برگزار می‌شود که بخش عمده آن‌ها نیز توسط حوزه هنری برگزار می‌شود. 
 
جشنواره های پر تعداد عکاسی از نمونه‌های شاخص و قابل توجه در این نهاد فرهنگی‌اند. جشنواره عکس ما می‌توانیم؛ جشنواره عکس سفره های هفت سین، جشنواره عکس عاشورا، جشنواره عکس سفره‌های افطاری، و ده‌ها جشنواره دیگر از این جمله‌اند. این جشنواره ها که در غالب آن‌ها بخش مشخصی از هنرمندان عکاس شرکت می‌کنند و به عبارت روشن‌تر در انحصار بخش مشخصی از عکاسان هستند؛ به دلایل مختلف یک جشنواره هنری به حساب نمی‌آیند. 
 
از دلایل این ادعا می‌توان به عدم جریان‌سازی در عرصه هنر عکاسی، عدم فراگیر بودن و اثرگذاری در جامعه هنری، عدم نمایش سقف توان هنرمندان عکاس، و عدم بالا بردن سطح سواد عکاسان نام برد. 
 
با این وصف تنها می‌توان گفت جشنواره ها در حوزه هنری نیمه‌جان هستند و به طور کامل اثربخش و حایز ارزش واقعی نیستند. از سوی دیگر جشنواره‌هایی از این دست که از سوی ارشاد برگزار می‌شود؛ نیز همواره به سبب فقدان بودجه کافی با مشکلاتی روبروست. از جمله مشکلات آن می‌توان به عدم توان در چاپ کتاب جشنواره و در نتیجه اثرگذاری مقطعی و بی دنباله اشاره کرد. هم‌چنین عدم توان در برگزاری ورک‌شاپ ها و کارگاه‌های آموزشی به سبب ضعف در بخش بودجه را می‌توان از آسیب‌های کمبود بودجه در جشنواره های ارشاد دانست. موضوعی که عملاً از قدرت اثرگذاری و جریان‌سازی این رویداد می‌کاهد و آن‌را تا حد یک رخداد مقطعی نازل نشان می‌دهد. 
 
نکته این جاست که عدم تعامل میان سه گروه مختلف در راستای برگزاری جشنواره بسیار موثر تر از برگزاری جشنواره های متعدد و بعضاً هم ارز -  هم چون جشنواره عکس ما می‌توانیم- به نظر می‌رسد. جشنواره های هنری حتی قابلیت و انعطاف آن را دارند که هر یک متولی ویژه خود را داشته باشند. یعنی به جای آن‌که جشنواره پوستر هم از سوی حوزه هنری، هم شهرداری و هم ارشاد برگزار شود؛ به طوز کامل به یک نهاد فرهنگی سپرده شود و به طبع بودجه مناسب‌تری بدان تزریق شود.
 
اما مشکل این‌جاست که نهادهای فرهنگی مختلف حتی برای برگزاری جشنواره ها با یکدیگر تعامل گسترده دارند و در نتیجه هر یک در گوشه‌ای نشسته و ساز خود را می‌زنند. البته این موضوع قابل پذیرش است که یک جشنواره هنری ممکن است با راهکار دیگری فابل برگزاری باشد و تقسیم حوزه ها میان نهادهای فرهنگی کار مناسب و تصمیم درستی نباشد؛ اما مهم این است که تعامل میان مسولین‌ هنری خواهد توانست از برگزاری بی فایده جشنواره های تجسمی بکاهد و کیفیت آن‌ها را ارتقا دهد.

یادداشت: مینا عبدی

هنر نیوز